Từ sáng kiến chống dịch đến mạng lưới Telehealth toàn quốc
Tháng 4/2020, khi dịch COVID-19 bùng phát, Bộ Y tế đã chọn Bệnh viện Đại học Y Hà Nội (BVĐHYHN) để thí điểm khám, chữa bệnh (KCB) từ xa.
Trung tâm Telehealth đầu tiên ra đời ở BVĐHYHN đã nhanh chóng giúp các BV tuyến dưới cứu sống nhiều bệnh nhân nặng trong những ngày dịch COVID-19 căng thẳng, họ không thể đến BV.
Điển hình là trường hợp ông Vừ A D., 65 tuổi, ở Mường Khương, Lào Cai, bị ứ mủ màng phổi, suy hô hấp, nguy cơ tử vong cao. Nhưng nhờ Telehealth, các chuyên gia của BVĐHYHN đã hướng dẫn các bác sĩ ở BVĐK Mường Khương cách dẫn lưu màng phổi, cứu sống bệnh nhân trong gang tấc.
Từ thành công tại BVĐHYHN, Bộ Y tế đã triển khai đề án KCB từ xa giai đoạn 2020-2025 với mục tiêu mở rộng mạng lưới kết nối y tế. Chỉ sau 2 tháng, 1.000 điểm cầu, trong đó, có Trường Sa, Cô Tô, Mường Nhé … đã được kết nối với hơn 20 BV tuyến Trung ương ở Hà Nội và TP.HCM.
Nhờ Telehealth, BV Bạch Mai đã hỗ trợ BVĐK tỉnh Hòa Bình cứu sống bệnh nhân sốc phản vệ, ngừng tim gần 60 phút; BV Việt Đức hội chẩn trực tuyến với BV ĐK tỉnh Yên Bái, cứu bệnh nhân hấp hối vì vỡ ruột non sau tai nạn thoát cửa tử; hỗ trợ BVĐK tỉnh Quảng Ninh cứu sống nam thanh niên bị tràn khí màng phổi.
Cũng nhờ KCB từ xa, BV Nhi Trung ương đã hỗ trợ cứu sống bé gái mắc bệnh nặng ở BV Sản – Nhi (Ninh Bình) và một bé ở BV Hữu Nghị Việt Nam – Cu Ba Đồng Hới (Quảng Bình). Ngoài ra, BV Nhi Trung ương còn hội chẩn từ xa cho nhiều ca bệnh nặng ở BV Đa khoa Hải Dương, BV Đa khoa Hùng Vương – Phú Thọ, BV Sản - Nhi Nghệ An…
Theo ông Nguyễn Trường Nam, Phó Giám đốc Trung tâm Thông tin y tế Quốc gia Bộ Y tế, Telehealth thực sự là cứu cánh của bệnh nhân trong dịch COVID-19. Nếu không có hệ thống Telehealth với sự hỗ trợ của các chuyên gia đầu ngành từ Hà Nội giúp BV Chợ Rẫy điều trị, không chắc bệnh nhân 91 người Anh đã sống được. Vì thế, chỉ sau 2 năm triển khai, đã có trên 2.000 điểm cầu Telehealth với hàng trăm BV tham gia.
Giảm tải BV, nâng tầm y tế cơ sở bằng công nghệ
Hết dịch, Telehealth trở thành giải pháp giảm quá tải cho các BV tuyến trung ương, đồng thời các BV tuyến trên đào tạo chuyên môn, cấp chứng chỉ cho tuyến dưới.
BVĐHYHN tiếp tục khẳng định vai trò của đơn vị tiên phong phát triển Telehealth. PGS.TS Nguyễn Lân Hiếu, Giám đốc BVĐHYHN, cho biết từ năm 2020 đến nay, Trung tâm Telehealth của BV đã kết nối với 136 cơ sở y tế, thực hiện hơn 3.500 ca hội chẩn, khám hơn 1.200 lượt bệnh nhân từ xa, thực sự đưa dịch vụ y tế về tận nhà người dân.
Telehealth tại BVĐHYHN hiện tích hợp toàn diện, từ bệnh án điện tử, lưu trữ hình ảnh PACS, kê đơn không giấy, đến thanh toán bằng QR code. Bệnh nhân có thể khám bệnh, nhận đơn thuốc, theo dõi điều trị, chỉ bằng một cú nhấp chuột.
Sau 5 năm, BV Châm cứu TW cũng duy trì hoạt động này hiệu quả. Trao đổi với VietTimes, PGS.TS Trần Văn Thanh, Giám đốc BV Châm cứu TW, Phó Chủ tịch Hội Châm cứu Thế giới chia sẻ: Các phiên hội chẩn trực tuyến được tổ chức thường quy, hoặc đột xuất theo yêu cầu của các BV tuyến dưới, với sự tham gia của nhiều BV YHCT và y học hiện đại trên toàn quốc. Các BV sẽ gửi hồ sơ của bệnh nhân nặng cần hội chẩn lên hệ thống Telemedicine để các chuyên gia đầu ngành hội chẩn trực tuyến.
Hiện BV Châm cứu TW hiện đã kết nối với tất cả các BV YHCT tuyến tỉnh, một số BV tuyến huyện, để hội chẩn từ xa, kết hợp các bài thuốc và liệu pháp YHCT với kỹ thuật hiện đại, đưa ra phương pháp điều trị hiệu quả nhất, giúp bệnh nhân mãn tính cải thiện sức khỏe, giảm tái phát.
“Trong dịch COVID-19, BV thường xuyên hội chẩn với nhiều BV tuyến TW như BV Bạch Mai, BV Đại học Y Hà Nội, BV YHCT TW, để cứu chữa bệnh nhân nặng. Hiện các bác sĩ hồi sức cấp cứu của BV vẫn duy trì hội chẩn qua Telemedicine với BV ĐHYHN nhằm tăng cường hiệu quả điều trị bệnh nhân nặng”- ông Thanh cho hay.
PGS.TS Trần Văn Thanh nhấn mạnh: Sự phát triển của hệ thống Telehealth đã góp phần nâng cao chất lượng chăm sóc y tế, giảm áp lực cho tuyến trên và mở rộng khả năng tiếp cận dịch vụ y tế chuyên sâu đến mọi miền đất nước.
Trong khi nhiều BV chỉ có khoảng 30-100 đầu cầu, thì BV Phổi TW đã kết nối từ 300-500 điểm cầu, hỗ trợ tuyến dưới rất hiệu quả.
BV đã chuyển giao gói đào tạo chuyên đề thở máy, sinh thiết phổi, màng phổi dưới hướng dẫn cắt lớp vi tính, chẩn đoán điều trị Hen-COPD và dinh dưỡng lâm sàng theo Đề án KCB từ xa cho các BV Hưng Yên, Thái Bình, Thái Nguyên, Đà Nẵng, Nghệ An.
Hiện BV tiếp tục triển khai Đề án cho các BV tuyến dưới có nhu cầu qua các hình thức đào tạo chuyển giao kỹ thuật, hội thảo khoa học trực tuyến, hội chẩn hỗ trợ chuyên môn từ xa…
PGS.TS Vũ Xuân Phú, Phó Giám đốc BV Phổi TW, cho biết chỉ từ năm 2024 đến nay, BV đã tổ chức gần trăm buổi hội chẩn trực tuyến với khoảng 100 ca bệnh phức tạp. Kinh nghiệm tổ chức, quản lý, vận hành Telehealth chuyên nghiệp của BV đang được nhiều BV học hỏi.
“Telehealth cho phép việc chăm sóc bệnh nhân vượt qua bức tường BV, bệnh nhân không cần ra khỏi nhà vẫn được chẩn đoán chuyên môn thông qua cuộc gọi video bảo mật hoặc ứng dụng di động chuyên dụng”- ông Phú chia sẻ.
5 năm qua, BV Tim Hà Nội cũng duy trì chương trình Telehealth 2 tuần/lần hỗ trợ các BV các tỉnh Bắc Kạn, Cao Bằng, Quảng Nam, Gia lai, Thái Bình, Sơn La, Ninh Bình, Hưng Yên… góp phần cứu sống nhiều bệnh nhân nặng.
"Mỗi buổi có từ 5-6 bệnh án được hội chẩn với trên 30 đơn vị tham dự" - PGS. TS Nguyễn Sinh Hiền, Giám đốc BV Tim Hà Nội thông tin.
Thứ trưởng Bộ Y tế Trần Văn Thuấn cho biết hệ thống Telehealth giúp tiết kiệm hàng chục nghìn tỷ đồng mỗi năm. Vì thế, KCB từ xa đã được BHYT thanh toán từ 1/7/2025.
5G làm thay đổi "bản đồ cấp cứu": Từ Hà Nội đến vùng cao chỉ cách nhau một nút bấm
Khám chữa bệnh từ xa: Cần cơ chế chi trả thế nào để duy trì minh bạch?
