Trong nhiều năm, đối với một số người, có vẻ như Tập đoàn Alibaba của Jack Ma chỉ đơn thuần là đi theo vết chân của Bezos 'Amazon.com Inc, công ty thương mại điện tử lớn nhất thế giới. Cũng giống như Amazon ở Seattle, người khổng lồ mua sắm trực tuyến của Trung Quốc bắt đầu sự nghiệp của mình bằng việc kinh doanh điện toán đám mây và sản xuất nội dung giải trí.
Nhưng khi Amazon ra giá 13,7 tỷ USD mua lại hãng Whole Foods Market Inc, một hành động đã gây ra sự chấn động trong ngành bán lẻ thì xem ra Jack Ma còn có thầm nhìn xa hơn của một nhà tiên tri.
Alibaba đã lặng lẽ ấp ủ ý tưởng về cửa hàng tạp hóa Hema trong suốt hai năm. Tháng trước, công ty này đã khai trương ba địa điểm mới, đưa tổng số cửa hàng lên 13, chủ yếu là ở Thượng Hải và Bắc Kinh. Dãy siêu thị vươn dài, sáng sủa và tươi tắn kết hợp mua sắm trực tuyến và ngoại tuyến, với những khách hàng đứng scan mã vạch trên các món đồ vừa mua bằng ứng dụng của Hema được tải xuống từ trước, sau đó thanh toán bằng ví điện tử Alipay của họ.
Khu vực bán hải sản tươi sống là một trong những nơi thu hút đông khách hàng bản địa, những người luôn ưa chuộng cá tươi và thường thích tự tay chọn lựa sản phẩm. Khách hàng mua sắm tại Hema có thể chọn cua hoặc tôm hùm sống cho riêng mình và tự nấu nướng ngay tại chỗ để ăn trong cửa hàng hoặc đưa về nhà. Các cửa hàng cũng thực hiện vai trò phụ như một nhà kho và có thể giao hàng trong 30 phút nếu khách hàng ở cự ly gần.
Trong cuộc họp bàn về thu nhập quý của Alibaba hôm rồi, các giám đốc điều hành đã dành một khoảng thời gian đáng kể để thảo luận về chiến lược bán lẻ ngoại tuyến của công ty.
"Đây không phải là siêu thị. Đây không phải là một trung tâm bán thực phẩm. Đây là một mô hình hoàn toàn mới ", giám đốc điều hành Daniel Zhang nói. "Hema chỉ là một ví dụ" về cách thức Alibaba có thể vận hành kinh doanh ngoại tuyến hiện tại như thế nào.
Hema - đó là một điều gì đó hoàn toàn mới
Cửa sổ Amazon
Thử nghiệm của Hema với cách mọi người chọn hàng, trả tiền, và nhận hàng tạp hóa đã đem lại một khe cửa để nhìn vào những gì mà Bezos có thể đã hình dung cho sự kết hợp giữa Amazon và Whole Foods. Thương vụ sáp nhập đưa lại cho Amazon hàng trăm cửa hàng thực tế có thể đóng vai trò như các kho để giao hàng nhanh. Đây cũng là cơ hội cho Amazon đưa ra các thử nghiệm mua sắm số hóa của mình trên một thị trường lớn hơn gấp nhiều lần.
Hiện, đối với Amazon, vụ đầu tư vào cửa hàng tạp hóa theo truyền thống vẫn là điều mới mẻ. Nó chỉ có một cửa hàng tiện ích "Amazon Go" ở Seattle - vẫn là một thử nghiệm - cho phép nhân viên trả tiền bằng điện thoại thông minh mà không cần phải gặp nhân viên thu ngân hoặc đến kiosk thanh toán. Hãng cũng đã giới thiệu các điểm mua hàng để người mua sắm có thể lái xe đến đó nhận đồ ngay sau khi họ đặt hàng trực tuyến.
Trong khi đó, Hema đã bước qua giai đoạn phôi thai. Trong báo cáo kết quả tài chính mới nhất, Alibaba đã chuyển thu nhập của Hema từ khoản "sáng kiến đổi mới và những thứ khác" sang khoản “doanh thu bán lẻ thương mại Trung Quốc”. Đối với Alibaba, Hema chỉ là phần nổi của tảng băng trôi.
Jack Ma đang cố gắng làm đảo ngược bức tranh của ngành bán lẻ Trung Quốc trị giá 4,5 nghìn tỷ USD chính vì ông ta đã tiên đoán được "những thách thức to lớn" đối với các công ty chỉ dựa vào thương mại trực tuyến trong bối cảnh nền kinh tế đang tăng trưởng chậm lại của Trung Quốc.
Mối đe dọa trực tuyến
Cũng tương tự như vậy, Amazon đã nhận ra mối đe doạ đối với mô hình bán hàng chỉ dựa vào trực tuyến của hãng, do những gã khổng lồ trong lĩnh vực bán lẻ như Wal-Mart Stores Inc đã bắt đầu lấn sân. Bezos đã buộc phải mở rộng sang ngành bán lẻ tại các cửa hàng và không chỉ là cửa hàng tạp hoá: ông cũng mở các cửa hàng bán sách truyền thống mà công ty sử dụng để làm nổi bật các tiện ích của nó.
Vào tháng 1, Alibaba đã tiến hành một thương vụ trị giá 2,6 tỉ USD mua lại Intime Retail Group, một công ty quản lý 29 cửa hàng bách hóa và 17 trung tâm mua sắm trên toàn quốc. Hãng cũng làm việc để làm chủ một phần công ty bán lẻ điện tử Suning Commerce Group Co.
Nếu như hiện nay, Alibaba có vẻ như đang vượt lên phía trước thì có một phần liên quan đến ngành bán lẻ ở Trung Quốc: Cạnh tranh trong ngành này gay gắt hơn so với thương mại trực tuyến. Theo James Cordwell, một nhà phân tích của Atlantic Equities, quy mô thương mại trực tuyến của Alibaba vượt xa so với bất kỳ đối thủ cạnh tranh trong ngành thương mại truyền thống. Trong khi đó Amazon dù rất lớn nhưng chỉ bằng một phần ba tổng doanh thu của Wal-Mart.
Tuy nhiên, "Tôi đoán rằng Amazon biết Alibaba đang làm gì", Cordwell nói. "Sẽ có một số sự sao chép ở mức độ nào đó đang xảy ra giữa hai công ty."
Cả Alibaba và Amazon đều đang tìm cách để tận dụng dữ liệu hàng triệu người tiêu dùng mà họ đang có để làm cho việc mua sắm dễ dàng hơn. Trong ứng dụng Hema, những lần mua hàng và sở thích của khách được lưu lại thành trang sản phẩm được cá nhân hóa. Amazon có thể sẽ sử dụng thẻ thành viên quan trọng (Prime) để gửi các khuyến nghị cá nhân và phiếu giảm giá cho khách hàng.
