|
|
| Internet vệ tinh ngày càng trở nên gần với thực tế hơn |
Internet vệ tinh đã tồn tại hơn hai thập kỷ. Giờ đây, công nghệ này đã gần sẵn sàng đến tay người dùng như lời hứa của các nhà cung cấp: Internet tốc độ cao giá phải chăng cho tất cả mọi người.
SpaceX của tỷ phú Elon Musk là công ty gần nhất có thể hiện thực hóa giấc mơ này. SpaceX gần đây đã thử nghiệm thành công hệ thống Starlink gồm một chùm các vệ tinh bay ở quỹ đạo Trái đất tầm thấp (quỹ đạo LEO)
Nhưng SpaceX không hề đơn độc. Trung Quốc cũng đang đẩy nhanh việc triển khai các vệ tinh trên quỹ đạo tầm thấp. Đất nước này còn coi Internet vệ tinh là một dạng “cơ sở hạ tầng mới” nhận được ưu đãi nhiều hơn từ chính phủ.
Internet vệ tinh không phải là một khái niệm mới, nhưng rất ít người sử dụng nó khi dịch vụ thương mại đầu tiên được cung cấp vào giữa thập niên 90. Điểm mấu chốt của Internet vệ tinh là tiềm năng phủ sóng tới các vùng sâu vùng xa trên Trái đất, nơi mà lắp cáp quang sẽ rất đắt đỏ và khó khăn.
Những nỗ lực trước đây để triển khai Internet vệ tinh đã bị hạn chế do chi phí cao và dịch vụ tương đối chậm. Nhưng tương lai Internet vệ tinh sẽ rẻ hơn và người dân ở vùng sâu vùng xa sẽ không có lựa chọn nào khác. Các công ty như SpaceX hy vọng rằng người dân sẽ sớm chọn sử dụng Internet vệ tinh.
Cơ sở nào để SpaceX hy vọng cung cấp thành công Internet vệ tinh? Đó là vì hệ thống Starlink của họ đã hoạt động thành công trên quỹ đạo LEO. Các hệ thống vệ tinh cũ hoạt động trên quỹ đạo địa tĩnh, cách mặt đất khoảng 35.786 km. Nhưng vệ tinh hoạt động trên quỹ đạo LEO có khoảng cách từ 160 km đến 2.000 km, giúp giảm độ trễ của tín hiệu.
Đó là lý do tại sao Internet vệ tinh hoạt động trên quỹ đạo LEO đã được đề xuất vào đầu năm 1990, khi Teledesic được thành lập. Công ty này có trụ sở tại Hoa Kỳ, được hỗ trợ bởi nhà sáng lập Microsoft Bill Gates và tỷ phú viễn thông Craig McCaw. Công ty đã lên kế hoạch phóng 8 vệ tinh để cung cấp Internet băng rộng toàn cầu. Nhưng dự án sụp đổ vào năm 2002 sau khi chỉ phóng được 1 vệ tinh thử nghiệm.
Teledesic không phải là công ty duy nhất thất bại với việc vận hành vệ tinh trên quỹ đạo LEO. Hai công khác là Iridium và GlobalStar cũng không thành công như mong muốn.
Iridium là công ty thuộc sở hữu của Motorola. Nó được thành lập vào năm 1997 với chi phí 5 tỷ USD. Hãng này cung cấp các mẫu điện thoại vệ tinh cồng kềnh có giá ít nhất 3.000 USD. Người dùng phải trả từ 4 USD đến 7 USD mỗi phút sử dụng. Chính vì vậy mà Iridium đã thất bại trong việc thu hút đủ người dùng để duy trì hoạt động kinh doanh và cuối cùng đã nộp đơn xin phá sản vào năm 1999. Iridium đã được hồi sinh vào năm 2001 sau khi một nhóm các nhà đầu tư tư nhân đã mua lại công ty với giá 25 triệu USD.
| |
Mặc dù các dự án nói trên đã thất bại nhưng các chuyên gia công nghệ không nghĩ rằng lịch sử sẽ lặp lại. Như trong một báo cáo của Ủy ban châu Âu, các dự án Internet vệ tinh ban đầu xuất hiện khi công nghệ đắt đỏ và các hệ thống Internet mặt đất đang mở rộng nhanh chóng. Điều này làm cho dịch vụ vệ tinh trở nên ít khả năng cạnh tranh.
Hiện tại, các chuyên gia nói rằng việc sản xuất và phóng vệ tinh viễn thông có chi phí thấp hơn nhiều, đem lại hiệu quả cao hơn so với trước đây – trích báo cáo từ hãng phân tích McKinsey và công ty Deloitte.
Ông Blaine Curcio, người sáng lập hãng tư vấn Orbital Gateway Consulting, cho biết: “Chi phí để cung cấp 1 Gbps (1 gigabit mỗi giây) rẻ hơn khoảng 100 lần so với 15-20 năm trước đây”.
Ngày nay, người dùng cũng có nhu cầu cao hơn về Internet có độ trễ thấp. Hàng triệu người phát trực tiếp (livestream) các video có độ phân giải cao và chơi các game nhiều người tham gia cùng lúc (multi-players) qua Internet. Nhiều dịch vụ quan trọng cũng đã chuyển sang trực tuyến. Một phần thế giới vẫn còn ngoại tuyến có lý do hơn bao giờ hết để kết nối vào mạng toàn cầu. Vì vậy, theo hãng McKinsey, giá cả cạnh tranh có thể dẫn tới nhu cầu lớn về Internet vệ tinh.
Ông Curcio cũng nhìn thấy tiềm năng các công ty lớn trở thành khách hàng chính cho các công ty cung cấp dịch vụ Internet vệ tinh. Chẳng hạn một công ty như Amazon có thể cần nhiều băng thông cho Dịch vụ Web Amazon (AWS).
Ông Curcio cũng nói rằng sự cạnh tranh giữa Mỹ và Trung Quốc có thể đóng vai trò cho sự thành công của Internet vệ tinh.