Hoàng Anh Tiến và dấu ấn giáo sư trẻ nhất ngành y 2025

Sinh ra trong một gia đình trí thức ở Huế, Hoàng Anh Tiến chọn cách tiếp nối, bồi đắp những giá trị mà cha là GS Huỳnh Văn Minh, Chủ tịch Hội Tim mạch Việt Nam, đã dày công xây dựng.

Có lẽ vì thế, hành trình của anh vừa vững chãi, vừa thấm đẫm dấu ấn trách nhiệm của một người làm khoa học nghiêm cẩn.

Ở tuổi 46, Hoàng Anh Tiến chính thức được công nhận đạt chuẩn giáo sư ngành y – cột mốc đánh dấu một chặng dài nỗ lực, và cũng trở thành giáo sư trẻ nhất của ngành năm 2025.

Để đi đến vinh dự ấy là một hành trình được xây từ những nỗ lực bền bỉ: Bảo vệ luận án tiến sĩ khi mới 32 tuổi, trở thành PGS ở tuổi 36, và gắn bó với các nghiên cứu tim mạch xuyên suốt gần hai thập kỷ.

Nhưng điều cảm nhận rõ nhất về anh lại không phải những phần thưởng, mà là một niềm đam mê khoa học được nuôi dưỡng từ những năm tháng tuổi thơ, khi cậu bé Tiến thích tự mày mò sáng tạo đồ chơi, tận dụng mọi vật dụng quanh nhà để làm nên những thứ tưởng chừng nhỏ bé nhưng đầy suy ngẫm của một tâm hồn tò mò và ham hiểu biết.

Chia sẻ với VietTimes, GS Hoàng Anh Tiến nhắc nhiều đến niềm vui khi nhìn thấy nghiên cứu khoa học trở thành ứng dụng thực tế – niềm vui giản dị nhưng là cốt lõi của mọi người làm khoa học.

Một lần, trong lúc hướng dẫn sinh viên nghe tim phổi bằng ống nghe, anh Tiến nảy ra ý tưởng: “Nếu có thể ghi lại âm thanh này, sinh viên sẽ dễ học hơn”.

Từ ý nghĩ đó, anh thử kết hợp ống nghe với máy ghi âm, rồi chợt nhận ra âm thở bệnh nhân cũng có quy luật đặc biệt. Ý tưởng ấy mở đường cho máy phát hiện hội chứng ngưng thở khi ngủ SASD-07 – thiết bị “made in Vietnam” đầu tiên trong lĩnh vực này.

“Lúc đầu, tôi chỉ nghĩ để dạy học tốt hơn, nhưng những nghiên cứu này còn có ý nghĩa thực tiễn đặc biệt quan trọng, khi hội chứng ngưng thở lúc ngủ là yếu tố nguy cơ lớn của tăng huyết áp, suy tim, nhồi máu cơ tim và đột quỵ” – anh Tiến kể lại.

Nghiên cứu này đã giúp nhiều bệnh nhân được chẩn đoán sớm, phòng ngừa biến chứng nặng. SASD-07 mang về Giải Xuất sắc tại Hội nghị Khoa học công nghệ tuổi trẻ các trường Y Dược Việt Nam, Giải Nhất Hội thi Sáng tạo kỹ thuật tỉnh Thừa Thiên Huế, và Bằng Lao động sáng tạo của Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam.

Không dừng ở đó, GS Hoàng Anh Tiến cùng cộng sự tiếp tục mở rộng hướng nghiên cứu về vữa xơ động mạch, hội chứng chuyển hóa và nhồi máu cơ tim, góp phần dự báo nguy cơ tổn thương động mạch vành.

Năm 2021, anh công bố tiêu chuẩn chẩn đoán mới cho nhồi máu cơ tim kèm block nhánh phải – tiêu chuẩn đầu tiên được giới thiệu ở Việt Nam giúp phát hiện sớm tình trạng nguy hiểm nhưng khó nhận biết.

Năm 2024, nhóm nòng cốt Bệnh viện Trường Đại học Y Dược Huế được Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ trao giải Silver Plus cho chương trình quản lý suy tim và Hội Tăng huyết áp Thế giới vinh danh GS Hoàng Anh Tiến là “Người dẫn đầu tầm soát tăng huyết áp toàn quốc”.

Những giải thưởng đó chỉ là dấu mốc, chứ không phải đích đến của GS Hoàng Anh Tiến. Anh tiếp tục triển khai các nghiên cứu ứng dụng CNTT trong tuân thủ điều trị tăng huyết áp, phòng tránh biến cố tim mạch; và nghiên cứu tối ưu hóa kỹ thuật can thiệp động mạch vành phức tạp, đặc biệt là kỹ thuật 2 stent DK-Crush.

Trong nhiều hội thảo quốc tế, các công trình của anh được đánh giá là góp phần tạo hình cho bức tranh tim mạch Việt Nam theo hướng hiện đại, chuẩn hóa và gắn với cá thể hóa điều trị.

Trên bục giảng, GS Hoàng Anh Tiến là người thầy tận tụy và truyền cảm hứng, luôn kết nối kiến thức với thực tiễn, khơi gợi tư duy độc lập cho sinh viên. Không ít bác sĩ can thiệp mạch vành giỏi ở miền Trung – Tây Nguyên hôm nay từng được anh hướng dẫn trong những ngày đầu. GS Tiến cũng đã hướng dẫn 4 nghiên cứu sinh bảo vệ thành công luận án tiến sĩ, cùng hàng chục học viên cao học, bác sĩ nội trú và BSCKII.

Điều khiến GS Hoàng Anh Tiến tự hào nhất, có lẽ không phải là những công trình nghiên cứu, những danh vị khoa học, mà chính là các thế hệ học trò trưởng thành, vững tay nghề, tự tin thực hiện những ca can thiệp khó mà trước đây chỉ có thể gửi lên tuyến trên.

Anh vẫn nhớ như in ca bệnh xúc động nhất: Một phụ nữ 30 tuổi bị nhồi máu cơ tim cấp kèm sốc tim, nặng, tính mạng chỉ còn tính bằng phút. Ca can thiệp ấy vừa kịch tính, vừa thách thức.

“Chúng tôi can thiệp suốt nhiều giờ, đến khi tim cô ấy đập lại, mọi người òa lên xúc động. Khoảnh khắc ấy, tôi thấy mình hiểu sâu hơn ý nghĩa của nghề y: được cứu người – đó là hạnh phúc" - GS Hoàng Anh Tiến chia sẻ với Viettimes.

Đến nay, GS Hoàng Anh Tiến đã hoàn thành 15 đề tài khoa học các cấp; 180 bài báo khoa học, với 45 bài đăng trên các tạp chí quốc tế uy tín; 18 đầu sách, trong đó 14 sách chủ biên hoặc đồng chủ biên, bao gồm 8 giáo trình – góp phần vào nền tảng tri thức bền vững cho đào tạo y khoa Việt Nam.

Khát vọng trong vị GS trẻ chưa bao giờ dừng lại. Trong kế hoạch tương lai, anh muốn xây dựng một đội ngũ nghiên cứu mạnh, kết hợp chuyên môn sâu với trí tuệ nhân tạo – một hướng đi mà anh tin sẽ làm thay đổi toàn diện thực hành tim mạch trong 10 năm tới.

Anh cho biết dự định của mình là sẽ có đăng ký giải pháp hữu ích cho những sáng kiến mới, và đặc biệt mong muốn đóng góp ngày càng nhiều cho quê hương Huế – mảnh đất đã nuôi dưỡng tâm hồn anh từ những ngày thơ ấu.