Hải quân Nga đẩy mạnh phát triển tàu ngầm thế hệ 5, sử dụng trạm nguồn yếm khí AIP

RIA Novosti, dẫn nguồn chủ tịch Liên hiệp các tập đoàn đóng tàu Hải quân, ông Alexey Rakhmanov cho biết: Nhiều văn phòng thiết kế hải quân và Trung tâm nghiên cứu khoa học Nga đang tập trung tất cả nguồn lực cho dự án, nguyên mẫu sẽ được thực hiện trên biển sát với thực tế khai thác sử dụng.

Một năm trước đó, các kỹ sư hải quân thuộc trung tâm khoa học nhấn mạnh rằng, một trạm nguồn độc lập với không khí sẽ loại trừ sự cần thiết tàu ngầm phi hạt nhân nổi lên mặt nước sạc pin và bổ sung nguồn cung cấp không khí. Tại thời điểm này, tàu ngầm dự án "Kalina" có thể lặn ngầm dưới nước hai tuần.

TASS dẫn nguồn phó chủ tịch Liên hiệp tập đoàn đóng tàu Nga (USC) phụ trách việc phát triển chiến hạm quân sự Igor Ponomarev cho biết. Dự án phát triển tàu ngầm phi hạt nhân thế hệ thứ năm đang được hiện thực hóa ở Nga, các thông số kỹ chiến thuật dự án đang đồng bộ hóa với hải quân. Ông nói: “Dự án tàu ngầm phi hạt nhân tiên tiến thế hệ thứ 5 do Cục Thiết kế Trung ương Rubin phát triển đã chuẩn hóa, hiện đang tiêu chuẩn hóa các nhiệm vụ thiết kế kỹ thuật cho chiến hạm. Quyết định đóng tàu chính thức được thực hiện sau khi hoàn thành thiết kế kỹ thuật”.

Thiết kế kỹ thuật thử nghiệm tàu ngầm phi hạt nhân Kalina thế hệ 5 được thực hiện trong khuôn khổ chương trình phát triển vũ khí trang bị cấp nhà nước (GWP) 2018-2025, phó đô đốc Viktor Bursuk, phó tư lệnh trưởng Lực lượng Hải quân Nga phụ trách vũ khí trang bị trong cuộc tọa đàm về hải quân ở St. Petersburg phát biểu.

Tàu ngầm phi hạt nhân thế hệ thứ 5 sẽ được phát triển nhằm thay thế các tàu ngầm dự án 877, 636 (Varshavyanka) và 677 Lada, đang phục vụ trong các hạm đội. Ông nhấn mạnh “Chương trình phát triển tàu ngầm phi hạt nhân thế hệ thứ 5 được đưa vào khuôn khổ chương trình vũ khí trang bị cấp nhà nước. Tiến trình phát triển Kalina sẽ hoàn thành năm 2025 ”. Đô đốc Bursuk nhấn mạnh: " tiếp tục đóng tàu ngầm thuộc dự án 677 Lada không ngăn cản việc phát triển dự án phát triển tàu ngầm Kalina, mà sẽ được tiến hành song song." Lý do cơ bản của việc này là các dự án 636 và 677 Lada có tiềm năng xuất khẩu rất lớn và được nhiều quốc gia đặt hàng.

Việc cắt thép đóng tàu ngầm phi hạt nhân mới nhất thuộc dự án Kalina chưa diễn ra, vì chưa có đơn đặt hàng từ Bộ Quốc phòng ( bộ tư lệnh Hải quân), chủ tịch Liên hiệp các tập đoàn đóng tàu quân sư (USC) Alexey Rakhmanov trong cuộc phỏng vấn với RIA Novosti cho biết: “Cắt thép đóng tàu sẽ diễn ra khi có được hợp đồng từ hải quân. Chúng tôi làm việc theo chương trình phát triển vũ khí liên bang. Tôi không nghĩ rằng có quyền bình luận về việc thay đổi các ưu tiên khác nhau và thay đổi tiến trình thực hiện dự án phát triển khác nhau. Công việc đang tiến hành theo kế hoạch ”.

Dự án của tàu ngầm phi hạt nhân "Kalina" với nhà máy điện độc lập không khí, được đưa vào chương trình vũ khí nhà nước giai đoạn 2018-2027, được thiết kế bởi Phòng thiết kế trung tâm thiết bị hàng hải "Rubin" theo lệnh của Bộ Quốc phòng Nga năm 2015. Các tính năng chính của dự án "Kalina" là nhà máy điện không độc lập và các tên lửa hành trình "Caliber-PL". Xét về đặc điểm kỹ thuật và chiến thuật của chúng, tàu ngầm Kalina phải vượt qua đáng kể so với những tàu tiền nhiệm 636 dự án Varshavyanka và 677 Lada.

Hải quân Nga đã dừng đóng các tàu ngầm dự án 677 “Lada”, đưa vào biên chế của hạm đội Baltic 3 chiếc đã và đang đóng trước đó. Nguồn lực được tập trung chủ yếu vào hoàn thiện dự án Kalina, được lắp đặt hệ thống trạm nguồn yếm khí AIP (VNEU).

Động cơ trạm nguồn AIP (VNEU) dự kiến sẽ lắp đặt trên tàu ngầm phi hạt nhân Kalina. Đại diện cao cấp của Hải quân Nga vào tháng 06.2015 cho biết, chiếc Kalina đầu tiên sẽ được đặt hàng dự kiến sau năm 2020.

Theo tuyên bố của đại diện Hải quân Nga, các đơn vị nghiên cứu và phát triển tàu ngầm, đang làm việc hết sức theo kế hoạch trong dự án Kalina. Cho đến thời điểm này, công suất của động cơ yếm khí do tập đoàn Rubin chế tạo chưa đáp ứng được đầy đủ năng lượng cần thiết cho tàu ngầm phi hạt nhân thế hệ 5, nhưng theo tuyên bố của nhà máy, động cơ sẽ hoàn thành vào năm 2018.

Từ tháng 04.2016, thiết kế dự án tàu ngầm phi hạt nhân động cơ yếm khí AIP (VNEU) thế hệ 5 đã hoàn thiện, nhưng chưa được Bộ Quốc phòng, đại diện là Hải quân Nga phê duyệt. Trong dự án chế tạo tàu ngầm trạm nguồn yếm khí thế hệ 5 Kalina, số lượng tàu sẽ được xác định trong giai đoạn chương trình phát triển vũ khí trang bị của Nga tính đến năm 2025. Điểm then chốt cho quyết địn tiến hành đóng tàu là khả năng hoạt động đáp ứng yêu cầu của tàu ngầm thế hệ mới trạm nguồn yếm khí AIP (VNEU) dự kiến sẽ hoàn thiện không muộn hơn năm 2021.

Chuyên gia quân sự Alexander Mozgovoy trong một cuộc phỏng vấn với kênh truyền hình Zvezda cho biết, tàu ngầm thế hệ thứ năm phi hạt nhân mới có thể vừa phát triển vừa đóng trong năm năm. Ông cho biết: “các tàu ngầm diesel – điện hiện đại nhất chỉ có thể ở dưới nước cực đại đến 6 ngày, nhưng tàu ngầm trang bị trạm nguồn yếm khí AIP (Air Independent Propulsion) có thể lặn ngầm dưới biển từ 20 – 25 ngày liên tiếp”. 

Nhiệm vụ đặt ra với tập đoàn Rubin khá nặng nề, ngoài việc phát triển tầu ngầm động cơ yếm khí AIP, còn phải phát triển các bình ắc quy thế hệ mới. Do động cơ yếm khí cho phép tàu ngầm cơ động với tốc độ khoảng 5 hải lý/giờ, nhưng bình ắc quy Lithium-ion - phát triển tốc độ lớn hơn nhiều lần, cho phép tàu thoát hiểm trong tình trạng bị truy đuổi.

Tàu ngầm thế hệ thứ 5 được tự động hóa ở cấp độ cao nhất. Thủy thủ đoàn sẽ rút xuống còn khoảng 30 người. Tàu sẽ rất thuận tiện cho sinh hoạt cá nhân thủy thủ do hầu hết các bộ phận, trang thiết bị thân tàu được robot hóa và tự động hóa tối đa.

Một đặc điểm vô cùng quan trọng là tàu sẽ hoạt động hoàn toàn dưới cơ chế trang thiết bị điện, không có hệ thống truyền chuyển động cơ khí. Những bộ phận và trang thiết bị chuyển động bằng điện năng sẽ làm giảm đến tối thiểu những trang thiết bị cách, giảm âm không cần thiết do không còn nhưng thiết bị gây tiếng động. Tàu ngầm trở lên rất êm và tiết kiệm, hầu như không có âm thanh. Chuyên gia Mozgovoy giải thích.

Mozgova kết luận: tàu ngầm dự án "Kalina" sẽ được trang bị vũ khí mới như tên lửa hành trình Kalibr PL, không phải phóng từ ống phóng ngư lôi, mà từ các giếng phóng thẳng đứng, cho phép phóng được nhiều tên lửa hơn với các chủng loại khác nhau, cũng có thể đến thời gian đó sẽ xuất hiện các UAV dành riêng cho tầu ngầm và tên lửa phòng không tầu ngầm.

Hơn thế nữa, tàu cũng có thể được trang bị tên lửa siêu âm Zircon. Cục thiết kế Trung tâm "Rubin" đưa ra một khái niệm mới, gây sự quan tâm đặc biệt với các quốc gia châu Á đang phát triển, đó là khái niệm tàu ngầm phi hạt nhân mang tính chiến lược, răn đe và thống trị biển khơi, có thể ngang hàng với các tầu ngầm hạt nhân tấn công chiến lược của các cường quốc như Mỹ và Trung Quốc.