GS Ngô Bảo Châu: Rất nhiều học sinh coi môn Toán như một áp lực, hình phạt

Ngày 2/8, Viện Nghiên cứu cao cấp về Toán (VIASM, Bộ Giáo dục và Đào tạo) cùng Tổ chức giáo dục Trạng Nguyên (TNE) tổ chức ra mắt Sân chơi Toán học Việt Nam - Vietnam Mathematical Festival (VNMF).

Học Toán sẽ dần trở thành niềm vui, không phải gánh nặng

Chia sẻ với VietTimes về sân chơi này, GS.TSKH Ngô Bảo Châu - Giám đốc khoa học VIASM nhấn mạnh một trong những điều quan trọng là làm sao để ngày càng nhiều học sinh có cơ hội tiếp cận Toán học dễ dàng, gần gũi và tự nhiên hơn.

Ở Việt Nam còn rất nhiều học sinh sợ Toán, mất gốc môn Toán, coi Toán như một áp lực, hình phạt. Đây không chỉ là thiệt thòi trong quá trình học tập, mà còn tiềm ẩn nguy cơ lớn cho tương lai, bởi bất kỳ ai cũng cần có kỹ năng tính toán và tư duy logic để làm việc, để sống chủ động và tự do lựa chọn - ông Châu nhìn nhận.

GS Châu đánh giá sân chơi Toán học Việt Nam sẽ giúp đưa môn học này dần trở thành niềm vui, người bạn đồng hành, chứ không phải gánh nặng với học sinh. Các kỳ thi, sân chơi, hoạt động sẽ được tổ chức để không đặt nặng chuyện ganh đua hay thành tích, mà hướng đến việc khơi gợi hứng thú để học sinh tìm thấy niềm vui khi giải toán, hiểu công thức, phát hiện ra quy luật.

"Chúng tôi mong muốn TNMath xây dựng được một công cụ mô phỏng vai trò của người thầy trong việc hỗ trợ học sinh. Chúng tôi không mong muốn công nghệ thay thế người thầy, mà ngược lại phải dựa trên kinh nghiệm sư phạm quý giá của thầy cô. Chỉ có giáo viên mới hiểu rõ học sinh đang học gì, đang thiếu chỗ nào và cần bổ sung ra sao", GS Châu chia sẻ.

Sân chơi Toán học Việt Nam sẽ giúp phát hiện đúng nhu cầu học tập của từng em, từ đó cung cấp nội dung phù hợp, chính xác, đúng lúc. Thay vì học sinh phải tự mày mò hàng trăm trang sách để tìm lời giải cho một vấn đề, hệ thống sẽ định hướng và gợi ý để các em tiếp cận kiến thức cần thiết một cách nhanh chóng và hiệu quả nhất.

Dạy học Toán phải biến "cái phải học... thành cái muốn học”

Trao đổi ở tọa đàm “Đổi mới văn hóa dạy và học Toán” diễn ra tại sự kiện, PGS.TS Tôn Thân, nguyên Trưởng Phòng Toán-Tin, Viện Khoa học giáo dục Việt Nam, tác giả nhiều cuốn sách nâng cao "gối đầu giường" của nhiều thế hệ học sinh yêu Toán nêu quan điểm trong lớp học, người thầy giữ vai trò hướng dẫn, còn học sinh mới thực sự là trung tâm.

Trò phải là người chủ động, tự tìm cách giải quyết những vấn đề chưa biết, khám phá tri thức bằng tư duy của chính mình. Thầy chỉ là người dẫn đường, khơi gợi ý tưởng và biến những điều bắt buộc phải học thành niềm hứng thú, biến “cái phải học” thành “cái muốn học”.

Mọi phương pháp dạy học hiện đại đều xoay quanh mục tiêu phát huy tối đa năng lực chủ động của học sinh. Vì vậy, đổi mới phương pháp dạy của giáo viên cần đặt trên nền tảng tôn trọng học sinh, không áp đặt, không dạy chay, không biến các em thành những người học thụ động.

Ông Thân nhìn nhận công tác bồi dưỡng giáo viên đang có nơi mang tính hình thức. Nhiều cuộc thi giáo viên dạy giỏi chỉ dừng lại ở việc trình diễn, thiếu chiều sâu thực chất.

Thậm chí, có những giờ học chỉ để học sinh giơ tay trả lời đúng, nhưng bản chất kiến thức chưa thực sự được các em nắm vững. Muốn đổi mới giáo dục hiệu quả, việc bồi dưỡng giáo viên cần tập trung vào thực chất, giúp giáo viên thay đổi cách dạy, hướng tới việc dạy học sinh học thật, hiểu thật.

Bên cạnh đó, lạm dụng hình thức trắc nghiệm cũng là vấn đề cần lưu ý. Toán học là môn học đòi hỏi tư duy sâu, lập luận chặt chẽ và chính xác. Nếu chỉ kiểm tra bằng trắc nghiệm, học sinh rất dễ tìm cách đối phó, làm qua loa, đánh dấu bừa. Hậu quả là mục tiêu giáo dục bị lệch lạc, công sức của cả thầy và trò trở nên lãng phí.

PGS Thân cho rằng trong thời gian tới, việc đổi mới phương pháp dạy học Toán cần đi vào chiều sâu, bồi dưỡng giáo viên phải gắn với nhu cầu thực tế, công tác kiểm tra – đánh giá cần phản ánh đúng năng lực thật sự của học sinh. Đồng thời, chương trình và sách giáo khoa cũng cần được giữ ổn định, nhất quán để giáo viên yên tâm dạy, học sinh yên tâm học, từ đó tạo nên một nền tảng giáo dục vững chắc và thiết thực.