Vấn đề này được thảo luận trong chương trình DxTalks chủ đề “Chuyển đổi kép trong chuỗi giá trị ngành nông nghiệp” với sự tham gia của ông Nguyễn Duy Ninh, Tổng giám đốc khối dịch vụ Tập đoàn Hồ Gươm, ông Nguyễn Nhất Tuấn, Giám đốc điều hành Công ty cổ phần Công nghệ Otanics và ông Phạm Thành Đại Lĩnh, Giám đốc tư vấn chuyển đổi số FPT Digital.
Chuyển đổi số nông nghiệp là quá trình ứng dụng các công nghệ số (dữ liệu lớn, điện toán đám mây, Internet vạn vật, AI…) vào toàn bộ hoạt động của ngành, làm thay đổi cách thức quản lý, sản xuất và tiêu thụ sản phẩm từ truyền thống sang hiện đại và thông minh.
Mặc dù có xuất phát điểm sau nhiều ngành công nghiệp khác, nông nghiệp cuối cùng đã bắt kịp xu hướng số hóa.
Nhiều địa phương tại Đồng bằng sông Cửu Long đã áp dụng công nghệ, thay đổi phương thức sản xuất, sử dụng điều khiển từ xa, bước đầu đạt hiệu quả kinh tế cao. Việc canh tác từ khâu làm đất đến việc bón phân, bơm tưới và thu hoạch đều sử dụng các thiết bị hỗ trợ thông minh.
Những ứng dụng này giúp giảm một nửa chi phí sản xuất và công sức lao động, giảm 50% lượng khí thải nhà kính, tăng năng suất 30%, từ đó giúp tăng thu nhập cho người nông dân.
Ông Nguyễn Nhất Tuấn chia sẻ về Tomota, giải pháp công nghệ cho người nuôi tôm của Otanics (Công ty thành viên của Tập đoàn Minh Phú) giúp giảm giá thành thông qua giảm chi phí lao động và giám sát chi phí chặt chẽ.
Chỉ bằng vài thao tác đơn giản, nông dân có thể nắm toàn bộ thông tin, từ tốc độ tăng trưởng của tôm, tình trạng hoạt động các máy móc thiết bị trong ao, lịch trình và tiến độ làm việc hàng ngày của nhân công. Tomota còn giúp người sử dụng lưu trữ toàn bộ dữ liệu của vụ nuôi, giúp đề xuất những phương pháp cụ thể để tăng năng suất.
Tuy nhiên, theo ông Nguyễn Duy Ninh, việc ứng dụng công nghệ trong nông nghiệp Việt Nam còn rất hạn chế. Lý do là nông nghiệp Việt Nam là vẫn đang ở quy mô nhỏ, chủ yếu là hộ gia đình trong khi doanh nghiệp ở quy mô có thể công nghiệp hóa lớn chưa nhiều.
Theo thống kê, chỉ có 15% hộ nông dân có kế hoạch đầu tư vào công nghệ mới và 18% hộ ứng dụng công nghệ thông tin vào hoạt động sản xuất kinh doanh. 46% hộ được khảo sát cho rằng công nghệ tự động hóa có tầm quan trọng cao trong hoạt động sản xuất và 39% hộ nông dân gặp khó khăn trong việc tiếp cận thông tin.
Bên cạnh đó, nhận thức và trình độ của nông dân còn chưa cao, ông Nguyễn Nhất Tuấn bổ sung, do đó khó lòng tiếp cận và làm chủ công nghệ tiên tiến. Bên cạnh đó, nhiều người vẫn còn tâm lý ngại thay đổi.
Đối với các hộ kinh doanh nhỏ lẻ, chi phí bỏ ra cho chuyển đổi số là không hề nhỏ. Ông Phạm Thành Đại Lĩnh cho rằng phải cân bằng được chi phí bỏ ra và lợi ích thu về, từ đó phân bổ ưu tiên thực hiện chuyển đổi số.
Với doanh nghiệp kinh doanh nông nghiệp, ông Lĩnh cho rằng điều kiện quan trọng là sở hữu một đội ngũ về công nghệ thông tin hoặc một đội ngũ về điều chỉnh giải pháp, hiểu rất rõ các hoạt động nghiệp vụ của doanh nghiệp.
Quá trình tiếp cận với nhiều doanh nghiệp trong lĩnh vực nông nghiệp của FPT Digital cho thấy số lượng nhân sự phụ trách công nghệ thường là dưới 1% tổng số lượng nhân sự. Với số lượng này, nhân sự chỉ đáp ứng các vấn đề về hạ tầng phần cứng và nâng cấp cơ bản, chứ không thể giúp doanh nghiệp bứt phá trong ứng dụng giải pháp số.
Trong thời điểm hiện tại, mức độ trưởng thành số của người nông dân còn chưa cao. Tuy nhiên, cùng với yêu cầu chất lượng ngày càng cao và cạnh tranh thương mại ngày càng lớn, ngành nông nghiệp không chỉ cần phá bỏ cách nuôi trồng truyền thống mà còn phải thay đổi toàn bộ chuỗi cung ứng vốn phức tạp.
FPT Digital là công ty tư vấn chiến lược hàng đầu Việt Nam, là đối tác đồng hành của các tổ chức, doanh nghiệp trong chuyển đổi kép Số và Xanh như xây dựng chiến lược, lộ trình và triển khai chuyển đổi đạt hiệu quả toàn diện hướng tới phát triển bền vững.
DxTalks là chuỗi talkshow chia sẻ những câu chuyện thực tế về Chuyển đổi số và Chuyển đổi xanh từ các tổ chức, doanh nghiệp Việt Nam và quốc tế. Nội dung tập trung trao đổi về quá trình tiếp cận các nền tảng tổng quan để xây dựng lộ trình Chuyển đổi số, Chuyển đổi xanh hướng tới Phát triển bền vững. Theo dõi toàn bộ các tập DxTalks tại đây.
Chuyển đổi số trong nông nghiệp: Phải có được những nhà lãnh đạo và quản trị số
