Đơn vị “siêu cắt giảm chính phủ” của ông Donald Trump bất ngờ biến mất

Bộ Hiệu quả Chính phủ (Department of Government Efficiency – DOGE) của Tổng thống Mỹ Donald Trump đã bị giải tán khi vẫn còn 8 tháng trước khi hết nhiệm kỳ hoạt động, khép lại một sáng kiến từng được công bố rầm rộ như biểu tượng cho cam kết của ông trong việc thu nhỏ bộ máy chính phủ, nhưng theo giới chỉ trích thì lại không mang đến nhiều khoản tiết kiệm thực chất nào.

“Đơn vị đó không tồn tại”, ông Scott Kupor, Giám đốc Cơ quan Quản lý Nhân sự (OPM), nói với Reuters đầu tháng này khi được hỏi về tình trạng của DOGE.

Ông Kupor nói thêm rằng DOGE không còn là một “thực thể tập trung”, đánh dấu lần đầu tiên chính quyền Trump bình luận công khai về sự kết thúc của cơ quan này.

DOGE được thành lập vào tháng 1 và đã có những động thái mạnh mẽ khắp Washington trong những tháng đầu nhiệm kỳ thứ hai của ông Trump nhằm thu hẹp nhanh chóng các cơ quan liên bang, cắt giảm ngân sách hoặc điều hướng lại hoạt động của họ theo các ưu tiên của ông Trump. OPM, cơ quan nhân sự của chính phủ liên bang, hiện đã tiếp quản nhiều chức năng của DOGE, theo ông Kupor.

Ít nhất 2 nhân sự cấp cao của DOGE hiện tham gia vào National Design Studio, một cơ quan mới được lập bằng sắc lệnh hành pháp mà ông Trump ký hồi tháng 8. Cơ quan này do ông Joe Gebbia, đồng sáng lập Airbnb, đứng đầu và được ông Trump giao nhiệm vụ “làm đẹp” các trang web của chính phủ.

Ông Gebbia từng là thành viên đội DOGE do tỷ phú Elon Musk dẫn dắt, trong khi nhân viên DOGE Edward Coristine đã khuyến khích người theo dõi trên X nộp đơn tham gia.

Sự mờ nhạt của DOGE trái ngược hoàn toàn với chiến dịch truyền thông rầm rộ trước đó, khi ông Trump, các cố vấn và Bộ trưởng liên tục quảng bá trên mạng xã hội về cơ quan này. Ông Musk, người ban đầu lãnh đạo DOGE, thường xuyên ca ngợi công việc của đơn vị trên X và thậm chí từng giơ cưa máy tại Hội nghị Hành động Chính trị Bảo thủ (CPAC) ở Maryland để quảng cáo cho nỗ lực cắt giảm nhân sự chính phủ.

“Đây là cưa máy dành cho quan liêu”, ông Musk nói, giơ cao chiếc cưa trên đầu tại sự kiện hồi tháng 2.

DOGE tuyên bố đã cắt giảm hàng chục tỷ USD chi tiêu, nhưng các chuyên gia tài chính bên ngoài nói rằng họ không thể xác minh con số này vì đơn vị không cung cấp báo cáo chi tiết công khai.

“Ông Trump được trao một nhiệm vụ rõ ràng là giảm lãng phí, gian lận và lạm dụng trong bộ máy liên bang, và ông ấy vẫn đang thực hiện cam kết đó”, bà Liz Huston, phát ngôn viên Nhà Trắng, viết trong email gửi Reuters.

Quan chức chính quyền phát tín hiệu về sự kết thúc của DOGE

Giới chức chính quyền Trump chưa từng tuyên bố thẳng thừng rằng DOGE không còn tồn tại, ngay cả sau cuộc xung đột công khai giữa ông Trump và Musk hồi tháng 5. Musk đã rời Washington sau đó.

Tuy nhiên, từ mùa hè đến nay, ông Trump và đội ngũ của mình liên tục nói về DOGE bằng thì quá khứ, dù ông từng ký sắc lệnh quy định DOGE sẽ tồn tại đến tháng 7/2026.

Trong các phát biểu với báo giới, ông Trump thường nhắc tới DOGE ở dạng “đã từng”. Bà Amy Gleason, quyền quản lý DOGE – người có nền tảng trong lĩnh vực công nghệ y tế – chính thức trở thành cố vấn cho Bộ trưởng Y tế và Dịch vụ Nhân sinh Robert Kennedy từ tháng 3, theo một hồ sơ tòa án. Các phát biểu công khai của bà sau đó chủ yếu tập trung vào vai trò tại cơ quan mới.

Các bang do đảng Cộng hòa lãnh đạo như Idaho và Florida cũng đang lập ra những cơ quan tương tự DOGE.

Một lệnh đóng băng tuyển dụng đối với toàn bộ các cơ quan chính phủ – dấu ấn lớn khác của DOGE – cũng đã chấm dứt, theo ông Kupor. Ngay trong ngày đầu nhiệm kỳ, ông Trump cấm các cơ quan liên bang tuyển mới, trừ những vị trí bắt buộc để thực thi luật nhập cư và đảm bảo an toàn công cộng. Sau đó ông yêu cầu mọi trường hợp ngoại lệ khác phải được DOGE phê duyệt và đặt chỉ tiêu: cứ 4 người nghỉ thì chỉ được tuyển 1 người mới.

“Giờ đây không còn bất kỳ mục tiêu cắt giảm nào nữa”, ông Kupor nói.

Nhân sự DOGE chuyển sang nhiệm vụ mới

Đội ngũ DOGE cũng chuyển sang các vai trò khác trong chính quyền. Người nổi bật nhất là ông Gebbia, người được ông Trump giao trọng trách cải thiện “diện mạo trực quan” của các trang web chính phủ.

Cho đến nay, studio thiết kế của ông đã ra mắt các trang web tuyển dụng lực lượng an ninh cho Washington D.C. và quảng bá chương trình giảm giá thuốc của ông Trump. Ông Gebbia từ chối trả lời phỏng vấn Reuters thông qua người phát ngôn.

Ông Zachary Terrell, từng thuộc đội DOGE được tiếp cận hệ thống y tế của chính phủ trong những ngày đầu nhiệm kỳ hai, hiện là giám đốc công nghệ của Bộ Y tế và Dịch vụ Nhân sinh. Bà Rachel Riley, người cũng có quyền truy cập tương tự theo hồ sơ tòa án, nay đứng đầu Văn phòng Nghiên cứu Hải quân.

Ông Jeremy Lewin, người giúp Musk và chính quyền Trump giải thể Cơ quan Phát triển Quốc tế Mỹ (USAID), hiện phụ trách viện trợ nước ngoài tại Bộ Ngoại giao.

Ngay sau khi ông Trump đắc cử, Musk từng nói ông có nhiệm vụ “xóa ngọn núi quy định” của chính phủ. Ông biến việc xóa bỏ quy định và tái cấu trúc chính phủ bằng AI thành hai nguyên tắc cốt lõi của DOGE, cùng với việc cắt giảm nhân sự liên bang.

Chính quyền vẫn đang tiếp tục hướng tới mục tiêu cắt giảm quy định. Văn phòng Ngân sách Nhà Trắng đã giao cho ông Scott Langmack – đại diện DOGE tại Bộ Nhà ở và Phát triển Đô thị – nhiệm vụ xây dựng các ứng dụng AI tùy chỉnh để rà soát quy định và xác định những điều cần loại bỏ, theo hồ sơ LinkedIn của ông.

Musk hiện đã xuất hiện trở lại tại Washington. Tuần trước, ông tham dự một bữa tối tại Nhà Trắng dành cho Thái tử Arab Saudi Mohammed bin Salman.

Theo Reuters