Các nhà lãnh đạo thế giới hôm 22/11 đã bày tỏ lo ngại về kế hoạch hòa bình của Mỹ dành cho Ukraine – bản đề xuất bị xem là nghiêng về phía Nga – và cho rằng tài liệu này cần được “làm lại thêm” khi họ gấp rút tìm kiếm phản ứng thống nhất.
Các cường quốc châu Âu đã bị bất ngờ trước kế hoạch vốn chứa nhiều nhượng bộ lớn cho Nga và được soạn thảo với rất ít ý kiến từ Ukraine hoặc châu Âu.
Dù hoan nghênh nỗ lực của Mỹ, các lãnh đạo bày tỏ lo ngại đặc biệt về “những hạn chế đề xuất đối với lực lượng vũ trang Ukraine” trong bản dự thảo.
“Tại đây, chúng tôi nhắc lại rằng việc thực thi những yếu tố liên quan đến Liên minh châu Âu và liên quan đến NATO sẽ cần có sự đồng thuận tương ứng từ các thành viên EU và NATO,” tuyên bố cho biết.
Bản kế hoạch gồm 28 điểm kêu gọi Ukraine nhượng lãnh thổ cho Nga, từ bỏ mục tiêu gia nhập NATO đã theo đuổi từ lâu và cắt giảm quy mô quân đội.
“Bản dự thảo ban đầu của kế hoạch 28 điểm bao gồm những yếu tố quan trọng sẽ là nền tảng thiết yếu cho một nền hòa bình công bằng và bền vững”, tuyên bố viết. “Do đó, chúng tôi tin rằng bản dự thảo này là một cơ sở cần được tiếp tục hoàn thiện”.
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cho biết đất nước đang đối mặt lựa chọn giữa việc đánh mất phẩm giá hoặc đánh mất sự hỗ trợ quan trọng từ Mỹ, trong khi ông Donald Trump đã cho Kiev thời hạn đến thứ Năm tuần sau để chấp nhận kế hoạch.
Dù vậy, ông Trump khẳng định kế hoạch hòa bình này không phải đề xuất cuối cùng nhằm chấm dứt chiến tranh với Nga.
“Không, không phải đề xuất cuối cùng của tôi”, ông nói với báo giới tại bãi cỏ phía Nam Nhà Trắng hôm thứ Bảy. “Chúng tôi muốn đạt được hòa bình. Điều đó lẽ ra phải xảy ra từ lâu”.
Các đồng minh của Ukraine đã gặp nhau bên lề hội nghị G20 – hội nghị mà Mỹ tẩy chay – để thảo luận về đề xuất này. Họ đang tìm cách phản bác những điểm gây tranh cãi mà không làm phật lòng Tổng thống Mỹ.
Thủ tướng Đức Friedrich Merz, một trong những người đứng sau tuyên bố chung, nói tại G20 rằng chiến tranh chỉ có thể kết thúc “với sự đồng thuận của Ukraine và cả sự đồng thuận của châu Âu, bởi đây là cuộc chiến trên lục địa châu Âu”.
Thủ tướng Anh Keir Starmer hoan nghênh đề xuất của Mỹ nhưng cho rằng “cần làm thêm nhiều việc đối với kế hoạch này”.
Ông Starmer đã trao đổi với ông Trump và đồng ý cùng hợp tác trong kế hoạch hòa bình, theo thông báo từ Phủ Thủ tướng Anh hôm thứ Bảy.
Ông cũng có cuộc trò chuyện với Tổng thống Zelensky, người cho biết cuộc trao đổi “bao gồm nhiều sắc thái ngoại giao trong việc lên kế hoạch cho tiến trình hòa bình”.
Các lãnh đạo của 8 quốc gia Bắc Âu và Baltic đã nói chuyện với ông Zelensky hôm thứ Bảy.
“Những giải pháp tôn trọng chủ quyền Ukraine và mang lại an ninh, ổn định lớn hơn cho Ukraine và châu Âu sẽ có sự ủng hộ hoàn toàn của chúng tôi. Chúng tôi sẽ tiếp tục cung cấp vũ khí cho Ukraine và tăng cường khả năng phòng thủ của châu Âu để ngăn chặn thêm bất kỳ hành động gây hấn nào từ Nga”, nhóm Nordic-Baltic Eight viết trong tuyên bố chung.
Đàm phán Mỹ – Ukraine tại Thụy Sĩ
Các quan chức cấp cao của Mỹ và Ukraine sẽ gặp nhau trong hôm 23/11 ở Geneva, Thụy Sĩ, để thảo luận bước tiếp theo nhằm chấm dứt chiến tranh, với một quan chức Mỹ cho biết mục tiêu là hoàn thiện ngôn ngữ của thỏa thuận trước khi ông Zelensky gặp ông Trump.
Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio và Đại sứ Steve Witkoff sẽ là hai trong số những người tham gia cuộc đàm phán.
Một cuộc gặp giữa phái đoàn Nga và Mỹ để thảo luận về kế hoạch hòa bình cũng đang được lên lịch và sẽ “diễn ra nhanh chóng”, quan chức này nói, nhưng không phải ở Geneva.
Ông Zelensky xác nhận các cuộc trao đổi sắp tới tại Thụy Sĩ, cho biết ông đã ký sắc lệnh về thành phần phái đoàn Ukraine.
Theo một nguồn tin ngoại giao, các cố vấn an ninh của Anh, Pháp và Đức sẽ gặp những người đồng cấp Ukraine và Mỹ tại Geneva.
Một nhà ngoại giao châu Âu nói với CNN rằng bất kỳ thỏa thuận nào trong tương lai “không thể bao gồm việc công nhận sự chiếm đóng. Đường tiếp xúc phải là điểm khởi đầu”.
“Không được loại bỏ quyền lựa chọn liên minh, không được áp trần lực lượng vũ trang Ukraine, và không được lồng ghép yêu cầu của Nga về an ninh châu Âu qua cửa sau”, nhà ngoại giao này nói.
Nhà ngoại giao này – dù không trực tiếp tham gia cuộc đàm phán Thụy Sĩ nhưng nắm rõ quan điểm EU – cho rằng điều khoản về “bảo đảm an ninh” trong đề xuất của Mỹ cần được làm rõ.
Trong khi đó, Chủ tịch Hội đồng châu Âu António Costa cho biết ông đã mời toàn bộ lãnh đạo 27 nước EU tham dự một “cuộc họp đặc biệt về Ukraine” vào thứ Hai tuần tới, được tổ chức bên lề hội nghị EU – Liên minh châu Phi.
Ông Trump nói ông Zelensky "sẽ phải thích" kế hoạch hòa bình của Mỹ
Ông Trump ra "tối hậu thư": Ukraine chấp nhận thỏa thuận bất lợi hay tiếp tục chiến tranh?
Ông Putin đưa ra phản ứng trước kế hoạch hòa bình ở Ukraine của ông Trump
Theo CNN
