Kinh doanh gia đình vốn là mô hình kinh doanh lâu đời nhất và phổ biến nhất trên thế giới. Kinh tế gia đình xuất hiện rộng khắp dưới hình thức các cửa hàng góc phố cho tới những tập đoàn đa quốc gia hùng mạnh toàn cầu.
Mô hình công ty gia đình hiện đóng vai trò rất quan trọng trong vận hành nền kinh tế của các quốc gia trên thế giới. Theo một nghiên cứu của đại học Cambridge ở Mỹ có 90% công ty thuộc sở hữu gia đình, tại Đức là 85%. Tại Pháp và Canada, các công ty này tạo ra 75% việc làm cho nền kinh tế. Những tập đoàn với thương hiệu danh tiếng như Hermès, Ford, Toyota, Samsung, Huyndai, Estée Lauder,…đều là các công ty gia đình.
Từ năm 1986 đến nay, cùng với biến chuyển của nền kinh tế, hội nhập toàn cầu, những thành phần kinh tế ngoài nhà nước, các công ty gia đình Việt Nam đóng góp lớn vào sự thay đổi bộ mặt kinh tế Việt Nam khi đóng góp cùng những thành phần kinh tế ngoài quốc doanh khác gần 50% GDP cả nước. Cùng với đó những thương hiệu gia đình danh tiếng của Việt Nam như Minh Long, Thép Việt-Pomina, Kinh Đô, Biti’s,… ra đời và ghi dấu ấn không chỉ với người tiêu dùng trong nước mà còn lan tỏa ra thế giới. Sau đây là danh sách những công ty gia đình hùng mạnh tại Việt Nam.
Gia đình bà Trần Thị Hường (Tư Hường): Tập đoàn Hoàn Cầu, ngân hàng Nam Á
Bà Tư Hường sinh năm 1936 trong một gia đình nghèo tại tỉnh Bình Định. Tuổi trẻ bà từng phải đi ở, đi học may, học nhuộm quần áo, đi bán hàng, sau khi lấy chồng bà chuyển sang làm công nghiệp vài năm rồi bén duyên và đi lên nhờ buôn bán bất động sản.
Hai thương vụ ghi dấu ấn trong giới của bà Tư Hường là vào đầu những năm 90 với việc đầu tư nhà máy bia tại Khánh Hòa sau đó bán lại cho hãng San Miguel với giá 24 triệu USD, kiếm lãi 5 triệu USD. Không lâu sau đó bà tiếp tục xây nhà máy Sài Gòn Cola tại Tp.HCM sau đó chuyển nhượng lại cho Coca-Cola với giá 15 triệu USD. Cùng với chiến lược trên, bà Tư Hường tiếp tục xây và bán nhà máy nước tăng lực Lipovitan với giá khoảng 17 triệu USD.
Hiện gia đình bà chủ yếu kinh doanh bất động sản (Chung cư Saigonland-Điện Biên Phủ, Chung cư cao cấp Cantavil- Hoàn Cầu,…), Du lịch khách sạn (Diamond Bay City, Diamond Bay Gofl & Villas,..), ngân hàng (ngân hàng Nam Á), xây dựng- sản xuất, hạ tầng- khu công nghiệp, truyền thông- y tế- giáo dục (Đại học Quang Trung, Saint Luke). Tập đoàn Hoàn Cầu hiện có 8 công ty thành viên chủ yếu hoạt động trong ở các tỉnh phía Nam.
Bà Tư Hường hiện đã rút lui và chỉ đóng vai trò cố vấn HĐQT ngân hàng Nam Á, chủ tịch HĐQT công ty TNHH Hoàn Cầu. Thế hệ tiếp theo kế thừa sự nghiệp của bà là các con Nguyễn Quốc Toàn, Nguyễn Quốc Mỹ, Nguyễn Thị Xuân Loan, Nguyễn Thị Xuân Ngọc.
Gia đình bà Nguyễn Thị Điền: Công ty may thêu giày An Phước
Vốn đang làm công việc cho một công ty xuất nhập khẩu nhà nước, bà Nguyễn Thị Điền quyết định rẽ hướng lập công ty riêng vào năm 1992. Sau 23 năm hoạt động, hiện An Phước là công ty dệt may lớn tại Việt Nam với trên 5.000 nhân viên, quản lý trên 100 cửa hàng khắp cả nước.
An Phước sớm ghi dấu ấn bởi việc gia công cho nhiều thương hiệu lớn như Pierre Cardin vào năm 1997. Không chỉ vậy An Phước còn mua lại nhiều công ty may, thời trang như Tân Bình (2008), GEBR.WEIS tại Đức (2010), nhà máy sản xuất Tomiya summit garment của Nhật tại Đồng Nai (2010), nhà máy FLD của tập đoàn SPATZ của Pháp tại Nha Trang (2013) chuyên sản xuất đồ lót thương hiệu Anamai và Bonjour.
Kế nghiệp An Phước của gia đình bà là con trai Trần Minh Khoa sinh năm 1982. Anh được vợ chồng nhà sáng lập Nguyễn Thị Điền định hướng học du học Mỹ từ năm 15 tuổi để về kế thừa sự nghiệp. Hiện anh đang làm phó tổng giám đốc công ty may thêu giày An Phước.
Gia đình ông Đỗ Duy Thái: Thép Việt-Pomina
Ông Thái vốn tốt nghiệp đại học sư phạm nhưng lại bước vào con đường sản xuất kinh doanh thép từ những năm 1990 khi nhà nước có dấu hiệu mở cửa. Để tích lũy vốn và kinh nghiệm, 10 năm đầu ông chọn hướng liên doanh. Theo số liệu của hiệp hội thép Việt Nam năm 2013 tổng sản lượng thép xây dựng tiêu thụ hơn 5 triệu tấn nhưng công suất vượt 11 triệu tấn, thị trường bất động sản ngưng trệ, cạnh tranh khốc liệt nhưng Pomina vẫn đứng đầu với 15,9%, thứ 2 là Hòa Phát với 15,21%, Tisco đứng thứ 3 với 11,4%. Năm 2014, Hòa Phát vươn lên thứ 1 với 19,1% thị phần, Pomina lùi về thứ 2 với 15,1%.
Hiện Đỗ Duy Hiếu- con gái ông Thái đang làm CEO tại Thép Việt, được hứa hẹn là người kế nghiệp tiềm năng của sự nghiệp gia đình.
Gia đình ông Johnathan Hạnh Nguyễn: Tập đoàn Liên Thái Bình Dương
Ông Johnathan Hạnh Nguyễn sinh năm 1951 tại Nha Trang, đến năm 1974 sang định cư tại Philippines. Khoảng chục năm sau, ông là người có nhiều nỗ lực đàm phán mở tuyến bay chính thức giữa Việt Nam và Philippines. Hệ thống Imex Pan Pacific hiện là nhà phân phối của nhiều thương hiệu cao cấp như rượu Moet-Hennessy, Camus; nước hoa Chanel; các nhãn hàng thời trang Burberry, Nike, CK, Salvatore Ferragamo, Versace… cũng như là đối tác nhận nhượng quyền của nhiều chuỗi nhà hàng như Thai Village, Illy Café, Burger King, Domino Piazza…
Vợ và các con của ông hiện cũng tham gia vào hoạt động kinh doanh của IPP. Ngoài ra chị em gái của ông cũng đang là người điều hành chuỗi siêu thị Citimart và Maximark.
Gia đình ông Đỗ Minh Phú: Tập đoàn Doji, ngân hàng Tiên phong
Gia đình ông Phú vốn là gia đình có truyền thống 3 đời kinh doanh với thế hệ đầu tiên là cụ Đỗ Thế Sử. Năm 38 tuổi khi đang làm tổng biên tập báo Sơn Tây, cụ xin nghỉ để làm kinh doanh. Năm 73 tuổi cụ Sử thành lập công ty TNHH Phát triển xuất nhập khẩu may mặc-GAMEXCO, tiền thân của tập đoàn DOJI. Ông Đỗ Minh Phú là người đem lại thành công lớn cho sự nghiệp kinh doanh gia đình với thương vụ đình đám là gây dựng nên công thương hiệu nổi tiếng Diana cạnh tranh với thương hiệu ngoại Kotex, sau này được bán lại cho tập đoàn Unicharm với giá từ 180-200 triệu USD.
Hiện ông Phú và hai con trai là nắm giữ toàn bộ cổ phẩn Doji Group. Doji hiện có 7 công ty con và 6 công ty liên kết góp vốn và nằm trong top 3 ngành trang sức Việt Nam. Ông Phú còn là chủ tịch HĐQT ngân hàng Tiên Phong. Trong gia đình, các em ông là Đỗ Anh Tú, Đỗ Anh Tuấn, Đỗ Quốc Bình, Đỗ Xuân Mai, Đỗ Kim Dung đều tham gia vào công việc kinh doanh tại nhiều công ty khác nhau.
Theo Trí Thức Trẻ/Cafebiz
