Dịch RSV bùng phát ở Trung Quốc: Ca dương tính tăng nhanh, chưa có thuốc đặc trị

Theo số liệu mới từ Trung tâm Kiểm soát Dịch bệnh quốc gia (China CDC), số ca nhiễm RSV (Respiratory Syncytial Virus), một loại virus hợp bào hô hấp, hay còn gọi là bệnh hô hấp cấp tính ở trẻ em - đã tăng 35% so với năm ngoái, trong đó trẻ dưới 5 tuổi chiếm gần 80%.

Nhiều phụ huynh ở Trung Quốc hay “khoe con” trên mạng xã hội, chỉ sau một đêm đã chuyển đổi thói quen, quay qua hỏi nhau: “Làm sao phòng RSV? Làm sao chữa? Có để lại di chứng không?”

Đừng quá sợ, nhưng phải cẩn trọng

RSV không phải virus mới, nhưng năm nay đến sớm, bùng mạnh và âm thầm “đổi áo” (chủng RSV-A2b). Tin mừng với mọi người là bộ kit xét nghiệm vẫn nhận diện được RSV, còn tin xấu là tỷ lệ nhập viện của trẻ sinh non tăng thêm 5%.

Một nghiên cứu của Viện Vi sinh vật học Trung Quốc và Bệnh viện Nhi Bắc Kinh cho thấy khoảng 30% các ca viêm phổi nhập viện trẻ em ở Trung Quốc - có liên quan đến RSV, hơn một nửa trong đó là trẻ dưới 6 tháng tuổi.

Vì sao năm nay trẻ nhiễm RSV dữ dội? Có 3 chi tiết đáng chú ý:

Thứ nhất, virus khởi động sớm hơn 1 tháng: Thường sau dịp Quốc khánh Trung Quốc (1/10) dịch mới bùng phát, nhưng năm nay giữa tháng 9 đã ghi nhận tỷ lệ dương tính vọt lên 40%. Nhà trẻ và các trung tâm chăm sóc trẻ em mở cửa, khiến virus lan truyền qua khí dung với tốc độ chóng mặt.

Thứ hai, trẻ nhỏ trở thành “tâm dịch”: Có tới 78% ca mắc ở nhóm trẻ dưới 5 tuổi, đặc biệt từ 3 tháng đến 1 tuổi bị nặng nhất. Lý do là phổi của nhóm trẻ này chưa trưởng thành, miễn dịch kém, khi mắc dễ chuyển nặng.

Thứ ba, chủng biến dị không độc hơn, nhưng “quỷ quyệt” hơn: Virus không tăng độc lực, nhưng tồn tại lâu hơn trong không khí. Hướng dẫn mới của CDC Trung Quốc nêu rõ, nhưng nơi trẻ em tập trung đông phải giữ khoảng cách 1 m, mở cửa thông gió 3 lần/ngày, mỗi lần 30 phút. Đây là kinh nghiệm được chỉ ra từ các dữ liệu thu thập bệnh nhân nhập viện.

Phải đối phó ra sao?

Nhóm chưa mắc bệnh, cần dựng “hàng rào”: Sữa mẹ là “lá chắn tự nhiên”, giúp tỷ lệ nhiễm giảm 42%. Các chuyên gia khuyến cáo người dân cần giữ cho nhà cửa thông gió, rửa tay thường xuyên, khử khuẩn đồ chơi trẻ em.

Hiện thành phố Bắc Kinh đã yêu cầu các cơ sở mầm non “báo cáo hằng ngày”, có ổ dịch phải kích hoạt ứng phó. Phụ huynh được khuyến cáo theo dõi sát tình trạng trẻ trên lớp, tránh đến khi con sốt mới hoảng loạn.

Với nhóm mắc nhẹ, các chuyên gia cảnh báo không nên lạm dụng kháng sinh. RSV là virus, các loại kháng sinh như cephalosporin, azithromycin đều vô ích.

Bác sĩ khuyến nghị dùng oxy dòng cao làm ẩm (thổi oxy ẩm vào mũi) sẽ giúp trẻ thở đỡ khó, trung bình rút ngắn 2 ngày nằm viện. Các gia đình nên chuẩn bị máy đo SpO₂ đầu ngón tay cho trẻ, nếu thấy dưới 94% phải đưa đi viện ngay, đừng đánh cược tính mạng trẻ.

Với nhóm mắc nặng có 2 “dây cứu sinh”:

+Trẻ sơ sinh tiêm 1 mũi Nirsevimab sẽ giúp bảo vệ cả mùa dịch. Đây là thuốc đã được Cục Quản lý Dược cho phép “liệu pháp đột phá”, nhưng sớm nhất sang năm mới có thể dùng.

+Vaccine tái tổ hợp nội địa: hướng tới người ≥ 60 tuổi và phụ nữ mang thai, bảo vệ ông bà và mẹ bầu, nhưng cũng gián tiếp giúp bảo vệ trẻ nhỏ.

Hiện Bắc Kinh có 34 bệnh viện được chấp thuận làm điểm tiêm kháng thể đơn dòng RSV (RSV monoclonal antibody) thử nghiệm hoặc dự phòng.

RSV không phải “thủy quái”, nhưng nếu bệnh kéo dài có thể chuyển thành viêm phổi, để lại nguy cơ hen suyễn. Có bé sinh non 32 tuần, sau xuất viện nửa năm gặp cảm lạnh là khò khè; phụ huynh hối tiếc vì không tìm hiểu biện pháp phòng ngừa sớm.

Các thầy thuốc khuyên mọi người cần biết cách sử dụng máy đo SpO₂ - là đã thắng một nửa trận chiến với RSV.

Theo Toutiao