Theo mạng tin tức Đài Loan UDN, chiếc máy bay vận tải chiến lược C-17 của Không quân Mỹ chở theo ba Thượng nghị sỹ Tammy Duckworth, Dan Sullivan và Chris Coons đã hạ cánh tại sân bay Tùng Sơn, Đài Bắc lúc 7 giờ sáng ngày 6/6. Trong bài phát biểu sau khi xuống sân bay, Thượng nghị sỹ Tammy Duckworth cho biết, sau khi họ thảo luận với Nhà Trắng, chính phủ Mỹ đã quyết định tặng 750.000 liều vaccine ngừa COVID-19 cho Đài Loan.
Tuy nhiên, truyền thông Đài Loan không đưa tin khi nào vaccine sẽ đến Đài Loan. Trước đó, dư luận trên đảo này đồn thổi có thể 3 thượng nghị sỹ Mỹ sẽ mang vaccine và các vật tư chống dịch sang Đài Loan.
Ngày 7/6, bà Thái Anh Văn đã cho biết qua một cuộc livestream trên Facebook rằng, 750.000 liều vaccine do Mỹcung cấp cho Đài Loan đã bắt đầu khởi động việc điều phối tiếp theo và “chúng sẽ sớm được chuyển đến Đài Loan bằng đường hàng không”. Bà cám ơn tất cả những người bạn tốt đang bôn ba trong và ngoài nước và đảm bảo rằng chính quyền Đài Loan sẽ làm mọi thứ trong khả năng của mình để cố gắng đạt được nguồn cung cấp vaccine ổn định.
 |
Các quan chức Đài Loan đón các thượng nghị sỹ Mỹ tại cầu thang sân bay (Ảnh: AP). |
Nhà Trắng trước đó đã công bố kế hoạch phân phối lô 25 triệu liều vaccine đầu tiên cho toàn cầu, trong đó có khu vực Đài Loan. Bà Tammy Duckworth khi xuống máy bay đã tuyên bố, việc Đài Loan được đưa vào danh sách những nơi được tặng vaccine đợt đầu tiên là “rất quan trọng” đối với Mỹ. Mỹ hiểu rõ “nhu cầu cấp thiết” của Đài Loan và đoàn sẽ gặp nhà lãnh đạo Đài Loan Thái Anh Văn vào sáng ngày 6/6 để tìm hiểu thêm nhu cầu của Đài Loan và đưa thông tin này trở lại Washington.
Theo trang tin Đài Loan ETtoday, Dan Sullivan, một trong những nghị sĩ đến thăm Đài Loan, đã đeo chiếc khẩu trang có in dòng chữ Love from Taiwan (Tình yêu từ Đài Loan) do Đài Loan tặng cho Mỹ năm ngoái, và nói rằng ngày hôm nay nó đã được đổi thành Love from America (Tình yêu từ nước Mỹ).
Theo báo chí Đài Loan, ba thượng nghị sĩ Mỹ này ban đầu dự kiến tham dự cuộc Đối thoại Shangri-La tổ chức ở Singapore, nhưng diễn đàn này đã bị hủy do dịch bệnh. Các thượng nghị sĩ này ngay lập tức quyết định thăm Hàn Quốc và Đài Loan để "tìm hiểu tình hình. tại Đài Loan và bày tỏ sự quan tâm và ủng hộ". Ngoài ra, trong quá trình Đài Loan tranh thủ Mỹ trợ giúp vaccine, ba nghị sĩ này cũng đã “nỗ lực rất nhiều”.
Phái đoàn nghị sĩ đến Đài Loan lần này gồm các nghị sĩ liên đảng, có cả các thượng nghị sĩ liên bang của Đảng Dân chủ và Cộng hòa. Trong số đó, Tammy Duckworth và Dan Sullivan đều là thành viên của Ủy ban Quân lực của Thượng viện Mỹ, họ đã nhiều lần bỏ phiếu ủng hộ các dự luật liên quan đến Đài Loan tại Quốc hội. Chris Coons là thành viên của Ủy ban Đối ngoại Thượng viện, đồng thời là chủ tịch của Ủy ban Kỷ luật và Chủ tịch Tiểu ban vấn đề quốc tế của Ủy ban Ngân sách Quốc hội và là người đồng đề xuất các "Đạo luật Bảo lãnh Đài Loan" và "Đạo luật Đài Bắc".
 |
Bà Thái Anh Văn tới Sở chỉ huy Không quân Đài Loan ở Sân bay Tùng Sơn gặp các thượng nghị sỹ Mỹ (Ảnh: AP). |
Điều đáng chú ý là phái đoàn này đã đi trên máy bay vận tải chiến lược C-17 của quân đội Mỹ cất cánh từ căn cứ không quân Osan, Hàn Quốc. Truyền thông Đài Loan cho rằng đây là lần đầu tiên một phái đoàn nghị sĩ Mỹ bay tới Đài Loan trên chiếc máy bay vận tải chiến lược C-17 của Không quân Mỹ; đây cũng là lần đầu tiên một máy bay vận tải chiến lược quân sự của Mỹ hạ cánh xuống của sân bay Tùng Sơn, Đài Bắc.
Cơ quan ngoại giao của chính quyền Đài Loan ngày 5/6 đã ra thông cáo báo chí, tuyên bố rằng phái đoàn các thượng nghị sỹ Mỹ sẽ trao đổi quan điểm với chính quyền Đài Loan về các vấn đề quan trọng khác nhau như "quan hệ Đài Loan-Hoa Kỳ" và "an ninh khu vực" trong thời gian họ lưu lại Đài Loan.
Nhà lập pháp Vương Định Vũ (Wang Dingyu) của Đảng Dân Tiến (DPP) viết trên Facebook rằng tầm quan trọng của việc các nghị sĩ Mỹ thăm Đài Loan bằng máy bay quân sự và hạ cánh trực tiếp tại sân bay quân sự Đài Loan cũng quan trọng ngang với việc Mỹ trợ giúp vaccine cho Đài Loan.
Ông Vương Định Vũ viết, chiếc máy bay vận tải C-17 của Mỹ đến Đài Loan lần này đã khởi hành từ Mỹ qua Maldives, Nhật Bản, Hàn Quốc sau đó bay đến Đài Loan. Tuyến đường bay này tương đương với việc kết nối các đồng minh và đối tác quân sự quan trọng của Mỹ, đặc biệt là chiếc máy bay quân sự chở các thành viên của Quốc hội hạ cánh xuống Sân bay Tùng Sơn được sử dụng chung cho mục đích quân sự và dân sự, bà Thái Anh Văn ngay lập tức tới tiếp họ tại Sở chỉ huy Tùng Sơn của Bộ Tư lệnh không quân Đài Loan. Điều này có ý nghĩa quan trọng về cả chính trị và quân sự, đó là một tín hiệu tích cực quan trọng.
 |
Giáo sư Phan Thế Bình cho rằng chuyến bay này có ý nghĩa như lần diễn tập của quân đội Mỹ...(Ảnh: ETtoday). |
Hồi tháng 8/2020, một máy bay trinh sát điện tử EP-3E của quân đội Mỹ bị "nghi ngờ" cất cánh từ đảo Đài Loan, đã gây nên sự bất bình mạnh mẽ ở Trung Quốc đại lục. Tờ Thời báo Hoàn cầu khi đó đã đăng một bài xã luận có tiêu đề "Đã đến lúc đưa ra cảnh báo cơ bản đối với chính quyền Thái Anh Văn". Bài báo tuyên bố: "Nếu Đài Loan và Mỹ đã sắp xếp cho máy bay quân sự Mỹ cất cánh và hạ cánh tại Đài Loan thì đây là sự kiện rất nghiêm trọng. Vụ việc đã đạp lên lằn ranh đỏ của Trung Quốc để duy trì thống nhất đất nước. Nếu Đại Lục nắm được bằng chứng xác đáng, thì có thể phá hủy sân bay liên quan và chiếc máy bay quân sự của Mỹ đã hạ cánh xuống sân bay, cuộc chiến tranh ở eo biển Đài Loan sẽ bắt đầu”.
Việc chiếc máy bay vận tải chiến lược C-17 của quân đội Mỹ lần đầu hạ cánh xuống sân bay Đài Loan rõ ràng là một đòn nắn gân, thử thách thái độ, lập trường và hành xử của Trung Quốc đại lục.
Ông Phan Thế Bình (Fan Shiping), Giáo sư tại Viện Nghiên cứu và Khoa học Chính trị, Đại học Sư phạm Quốc gia Đài Loan, ngày 7/6 đã phân tích vụ việc này trên Facebook. Ông cho rằng điều này cũng cho thấy nếu Mỹ muốn can thiệp vào eo biển Đài Loan, quân đội Mỹ đóng tại Hàn Quốc có thể ngay lập tức chi viện; chuyến bay của chiếc C-17 lần này tới Đài Loan như một là một cuộc tập trận, vạch ra tuyến vận tải với khối lượng vật tư vận chuyển lớn, muốn cho PLA biết rằng họ đừng có đánh giá sai tình hình, tự nhóm lửa thiêu thân. Ông Phan Thế Bình thậm chí còn nhắc lại câu nói Trung Quốc hay sử dụng đe dọa các nước khác: "Vật vị ngôn chi bất dự” (Đừng nói rằng đã không được báo trước).
 |
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Uông Văn Bân phản ứng gay gắt trước chuyến thăm của ba thượng nghị sỹ Mỹ (Ảnh: Đông Phương). |
Theo trang tin Hồng Kông Đông Phương, chiều 7/6, tại Bắc Kinh, ông Uông Văn Bân, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc đã tuyên bố rằng Trung Quốc kiên quyết phản đối việc ba thượng nghị sỹ Mỹ đến thăm Đài Loan ba giờ và đã “nghiêm khắc giao thiệp” với phía Mỹ.
Ông Uông Văn Bân chỉ ra rằng, chuyến thăm của các thượng nghị sỹ liên quan tới Đài Loan và gặp gỡ các nhà lãnh đạo của khu vực Đài Loan đã vi phạm nghiêm trọng nguyên tắc một Trung Quốc và các quy định của ba bản thông cáo chung Trung - Mỹ. Trung Quốc nhắc nhở Mỹ cần kiên định thực hiện chính sách một Trung Quốc, thiết thực tuân thủ nghiêm nguyên tắc một Trung Quốc và các quy định của ba bản thông cáo chung Trung - Mỹ, ngừng ngay lập tức mọi hình thức giao lưu chính thức với Đài Loan và xử lý thận trọng vấn đề Đài Loan; không được phát đi bất kỳ tín hiệu sai trái nào cho các thế lực ly khai "Đài Loan độc lập" để không gây thêm thiệt hại nghiêm trọng cho quan hệ Trung - Mỹ cũng như hòa bình và ổn định ở eo biển Đài Loan.
Ngoài ra, ông Mã Hiểu Quang, người phát ngôn của Văn phòng các vấn đề Đài Loan của Quốc vụ viện Trung Quốc, cũng đã chỉ trích các nhà cầm quyền Đảng Dân Tiến ở Đài Loan đã "coi thường tính mạng và sức khỏe của đa số đồng bào Đài Loan khi dịch bệnh ở Đài Loan tiếp tục xấu đi, cố tình kích động quan hệ hai bên eo biển, tạo ra những rắc rối; một lần nữa phơi bày bản chất và bộ mặt xấu xa của chính quyền Đảng Dân Tiến coi mạng sống của người dân như cỏ rác, bất chấp sức khỏe và hạnh phúc của người dân Đài Loan, chỉ biết theo đuổi một cách mù quáng vào các hoạt động chính trị mưu tìm 'độc lập' ”.
Trong khi đó, trang tin Guancha (Nhà quan sát) của Trung Quốc hôm 6/6 đăng bài dẫn lời ông Trần Dĩ Tín, một dân biểu của Quốc Dân Đảng Đài Loan cho rằng chuyến thăm này chỉ là một "chuyến thăm thường lệ" tới khu vực châu Á-Thái Bình Dương của Ủy ban Quân lực Thượng viện Mỹ để xem xét chiến lược và bố cục Ấn Độ - Thái Bình Dương của Mỹ, không phải là một bước đột phá quan trọng trong quan hệ Đài Loan – Mỹ. Ngoài ra, chuyến thăm chỉ diễn ra trong vài giờ và bà Thái Anh Văn phải ra sân bay gặp gỡ họ, sự sắp xếp này khó có thể làm nổi bật sự coi trọng Đài Loan của Mỹ.
Báo này cũng dẫn lời Nghiêm Chấn Sinh, một nhà nghiên cứu tại Trung tâm Quan hệ Quốc tế tại Đại học Chính trị Đài Loan, cho rằng việc bà Thái Anh Văn đích thân đến sân bay, gặp gỡ các thượng nghị sỹ Mỹ cho thấy “tư thế có vẻ hơi thấp” của phía Đài Loan.
