Một tòa án ở Thái Lan hôm 22/8 đã bác bỏ vụ án xúc phạm hoàng gia nhằm vào cựu Thủ tướng có ảnh hưởng Thaksin Shinawatra, mở ra chặng đầu tiên trong loạt phán quyết tư pháp đầy kịch tính liên quan đến gia tộc chính trị quyền lực Shinawatra.
Tòa án cho biết vụ kiện, do phe quân đội hoàng gia khởi xướng dựa trên một cuộc phỏng vấn năm 2015 của ông Thaksin với truyền thông nước ngoài, không có đủ bằng chứng để chứng minh ông đã xúc phạm chế độ quân chủ – hành vi có thể bị phạt tới 15 năm tù.
“Các bằng chứng từ phía nguyên đơn cho thấy cuộc phỏng vấn của bị cáo không bôi nhọ, xúc phạm hay đe dọa nhà vua, vì vậy bị cáo không phạm tội”, tòa hình sự ở Bangkok tuyên bố.
Trong bộ cà vạt màu vàng – sắc màu gắn liền với hoàng gia – ông Thaksin mỉm cười thông báo kết quả với các phóng viên khi rời khỏi tòa. Bên ngoài, khoảng 150 người ủng hộ mặc áo đỏ đã tập trung để chờ tin tức.
Dù đã 76 tuổi và tuyên bố nghỉ hưu, ông Thaksin vẫn là nhân vật đầy ảnh hưởng trong chính trường Thái Lan. Ông từng tự lưu vong 15 năm trước khi trở về nước vào năm 2023. Vị tỷ phú này nhiều lần công khai bày tỏ lòng trung thành với nhà vua, người được Hiến pháp Thái Lan mô tả là “được tôn kính tối thượng”, và được phe hoàng gia coi là bất khả xâm phạm.
Vụ án của ông Thaksin là trường hợp nổi bật nhất trong hơn 280 vụ truy tố theo luật lese-majeste (xúc phạm hoàng gia, hay khi quân) trong những năm gần đây. Các nhà hoạt động cho rằng luật này bị phe bảo thủ lạm dụng để đàn áp tiếng nói bất đồng và loại bỏ đối thủ chính trị, trong khi phe hoàng gia khẳng định nó là cần thiết để bảo vệ ngai vàng.
Dù không giữ chức vụ chính thức nào trong chính phủ, ông Thaksin vẫn tích cực tham gia chính trị và được coi là “người đứng sau” liên minh do đảng Pheu Thai cầm quyền, vốn đang suy giảm uy tín và chật vật duy trì thế đa số.
Phán quyết này được đưa ra chỉ một tuần trước khi tòa Hiến pháp dự kiến ra phán quyết quan trọng khác liên quan đến con gái ông, Thủ tướng Paetongtarn Shinawatra. Bà đối mặt với nguy cơ bị bãi nhiệm vì cáo buộc vi phạm đạo đức, liên quan đến một cuộc điện đàm rò rỉ với cựu lãnh đạo Campuchia về tranh chấp biên giới, vốn sau đó đã dẫn đến 5 ngày xung đột vũ trang.
Ông Thaksin cũng sẽ đối mặt với một thử thách pháp lý khác vào tháng 9, khi Tòa án Tối cao quyết định liệu 6 tháng ông bị “giam giữ trong bệnh viện” trước khi được tạm tha năm 2024 có được tính vào thời gian thụ án cho bản án lạm quyền và xung đột lợi ích hay không. Nếu không được tính, ông có thể buộc phải trở lại nhà tù.
Trước đó, ông Thaksin bị kết án 8 năm tù, sau được Quốc vương Maha Vajiralongkorn giảm xuống còn 1 năm. Tuy nhiên, ông chưa từng qua đêm trong trại giam mà được chuyển thẳng tới khu VIP của bệnh viện cảnh sát với lý do sức khỏe.
Xuất thân là một cựu cảnh sát gây dựng nên đế chế kinh doanh hàng tỷ USD, ông Thaksin từng là vị Thủ tướng “phá cách” khi chinh phục tầng lớp lao động bằng những chính sách dân túy như phát tiền mặt, cho vay làng xã và bảo hiểm y tế toàn dân.
Điều đó giúp các đảng phái của ông liên tục thắng cử, nhưng đồng thời cũng khiến tầng lớp bảo thủ và giới tướng lĩnh hoàng gia tức giận. Trong nhiều thập kỷ, cuộc đấu giữa hai bên đã dẫn tới hàng loạt chính phủ thân Shinawatra sụp đổ bởi đảo chính hoặc phán quyết tòa án.
Khám phá xe tăng chủ lực T-84 "Oplot" của Lục quân Thái Lan
Campuchia, Thái Lan nhất trí về lệnh ngừng bắn tức thì và vô điều kiện
Campuchia tuyên bố bắn hạ F-16 của Thái Lan, ông Hun Sen kêu gọi người dân bình tĩnh
Theo Reuters
