Chiều 21/5, TAND TP Hà Nội đã tuyên án đối với cựu Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Nguyễn Linh Ngọc cùng 26 bị cáo liên quan đến sai phạm trong cấp phép và khai thác đất hiếm trái phép tại Yên Bái.
Hội đồng xét xử nhận định, hành vi của các bị cáo là rất nghiêm trọng, xâm phạm trật tự trị an, gây thiệt hại lớn về tài nguyên, ảnh hưởng tiêu cực đến môi trường đầu tư, gây bức xúc trong dư luận và làm suy giảm uy tín của các cơ quan quản lý nhà nước. Ngoài ra, các sai phạm còn xâm phạm đến quyền quản lý tài nguyên, quản lý kinh tế về thuế, và ảnh hưởng nghiêm trọng đến việc bảo vệ thiên nhiên, môi trường bền vững.
Với những đánh giá nêu trên, tòa khẳng định việc xử lý nghiêm minh, áp dụng hình phạt tương xứng đối với từng bị cáo là cần thiết, nhằm trừng trị, răn đe và phòng ngừa các hành vi đi ngược lại lợi ích của Nhà nước, nhân dân và xã hội.
Tuy nhiên, trong quá trình xét xử, các bị cáo đã thành khẩn khai báo, thể hiện thái độ ăn năn hối cải. Nhiều người có thành tích trong công tác, gia đình có công với cách mạng. Riêng ông Nguyễn Linh Ngọc được một số cơ quan có thẩm quyền gửi đơn đề nghị xem xét, giảm nhẹ hình phạt.
Một số bị cáo là thương, bệnh binh, người cao tuổi, bệnh nặng, một số bị cáo nữ là mẹ đơn thân, nuôi con nhỏ. Một số bị cáo là cấp dưới, làm theo chỉ đạo, hành vi phạm tội mang tính phục tùng, không hưởng lợi.
Căn cứ các tình tiết tăng nặng, giảm nhẹ, HĐXX tuyên phạt ông Nguyễn Linh Ngọc 3 năm tù về tội "Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí" (trước đó VKS đề nghị 30-36 tháng án treo). Cùng tội danh trên, ông Nguyễn Văn Thuấn – cựu Tổng Cục trưởng Tổng cục Địa chất và Khoáng sản 5 năm tù (VKS đề nghị 5-6 năm tù).
5 cựu cán bộ của Bộ Tài nguyên và Môi trường và Sở này tại Yên Bái bị tuyên 2 năm 6 tháng đến 4 năm tù.
Ông Đoàn Văn Huấn, Chủ tịch Công ty Thái Dương, bị tuyên 6 năm tù về tội Vi phạm quy định về thăm dò, khai thác tài nguyên; 4 năm 6 tháng tù về tội Vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng và 4 năm về tội Gây ô nhiễm môi trường. Tổng hợp mức án của bị cáo Huấn là 14 năm 6 tháng năm (VKS đề nghị 12-15 năm).
Lưu Anh Tuấn, Chủ tịch Công ty CP Đất hiếm Việt Nam, bị HĐXX tuyên phạt 12 năm tù cho tội Buôn lậu và 4 năm tù cho tội Vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng, tổng hợp 16 năm.
18 người còn lại bị tuyên từ 2 năm án treo đến 8 năm 6 tháng tù về các tội danh khác nhau: Vi phạm quy định về thăm dò, khai thác tài nguyên; Vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng; Gây ô nhiễm môi trường; Buôn lậu; Tiêu thụ tài sản do người khác phạm tội mà có.
Về dân sự, tòa tuyên buộc các bị cáo nộp lại toàn bộ tiền hưởng lợi từ các hành vi vi phạm pháp luật. Cụ thể, bị cáo Huấn của Công ty Thái Dương phải nộp hơn 665 tỷ đồng; Lưu Anh Tuấn, Chủ tịch HĐQT Công ty CP Đất hiếm Việt Nam phải nộp 233 tỷ đồng.
Tòa buộc Thái Dương phải xử lý triệt để, khắc phục hậu quả của hành vi gây ô nhiễm môi trường khi đổ hơn 35.000 tấn chất thải trái phép ra khu vực mỏ Yên Phú, huyện Văn Yên, tỉnh Yên Bái. Đồng thời, tòa đề nghị UBND tỉnh này đôn đốc việc khắc phục, tránh để ô nhiễm môi trường ảnh hưởng đời sống của đồng bào.
Theo cáo trạng, từ năm 2019 đến 2023, Đoàn Văn Huấn – Chủ tịch HĐQT Công ty Thái Dương – đã tổ chức khai thác trái phép quặng đất hiếm và quặng sắt tại mỏ Yên Phú (Yên Bái), với tổng giá trị khoáng sản lên tới hơn 864 tỷ đồng. Trong đó, số quặng đã tiêu thụ trị giá hơn 763 tỷ đồng.
Ông Huấn còn chỉ đạo lập hai hệ thống sổ sách kế toán, che giấu doanh thu gần 28 tỷ đồng, gây thiệt hại hơn 9,6 tỷ đồng tiền thuế cho Nhà nước.
Vụ án được xác định có sai phạm từ khâu cấp phép. Năm 2013, dù biết rõ Công ty Thái Dương chưa đủ điều kiện pháp lý và tài chính, ông Nguyễn Linh Ngọc, khi đó là Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường – vẫn ký cấp giấy phép khai thác mỏ Yên Phú. Trước đó, Thủ tướng chỉ đồng ý về nguyên tắc và yêu cầu nghiêm ngặt: chế biến sâu, không xuất khẩu quặng thô, không chuyển nhượng cho tổ chức nước ngoài.
Đáng chú ý, sau khi được cấp phép, Huấn đã “cảm ơn” ông Nguyễn Văn Thuấn, cựu Tổng cục trưởng Tổng cục Địa chất và Khoáng sản, 500 triệu đồng.
Vụ thất thoát hơn 730 tỷ đồng từ khai thác đất hiếm: Cựu Thứ trưởng Bộ TNMT được đề nghị án treo
Chủ tịch công ty đất hiếm xin trả lại 20 sổ tiết kiệm trị giá 40 tỷ đồng đứng tên cấp dưới
