Sáng 14/5, phiên tòa xét xử cựu Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Nguyễn Linh Ngọc cùng 26 bị cáo liên quan đến sai phạm trong cấp phép và khai thác đất hiếm trái phép tại Yên Bái tiếp tục với phần luận tội của đại diện VKSND TP Hà Nội.
Đại diện VKSND TP Hà Nội đánh giá vụ án đặc biệt nghiêm trọng, gây thiệt hại đặc biệt lớn, các bị cáo là người có trình độ cao, hiểu biết pháp luật nhưng chỉ vì lợi ích cá nhân, lợi ích doanh nghiệp mà bất chấp, cố tình sai phạm đến lợi ích Nhà nước và xã hội.
Các bị cáo là các cán bộ ngành tài nguyên môi trường, với chức năng và nhiệm vụ của mình biết công ty Thái Dương có nhiều vi phạm nhưng xác định đủ điều kiện, cấp phép khai thác cho doanh nghiệp này.
Trong đó, bị cáo Đoàn Văn Huấn - Chủ tịch HĐQT Công ty Thái Dương được xác định có vai trò chủ mưu, chỉ đạo các bị cáo cấp dưới làm sai quy định dẫn đến đến 3 tội danh: Vi phạm quy định về nghiên cứu, thăm dò, khai thác tài nguyên; Vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng và Gây ô nhiễm môi trường. Huấn là bị cáo chịu trách nhiệm lớn nhất trong việc khai thác trái phép đất hiếm, rồi bán và thu lời bất chính hơn 730 tỷ đồng.
Còn ông Nguyễn Linh Ngọc bị đưa ra xét xử về tội "Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí. HĐXX đánh giá, thời điểm ký giấy phép cho Công ty Thái Dương, bị cáo không bị tác động hay nhận bất kỳ lợi ích gì từ doanh nghiệp. Bị cáo tin tưởng vào việc công ty này sẽ thực hiện đúng quy định và các cam kết, nhưng sau đó công ty đã làm trái.
Ngoài nhiều thành tích trong công tác, sau khi nghỉ hưu bị cáo Ngọc còn tích cực tham gia vào các chương trình mục tiêu quốc gia về chống biến đổi khí hậu, bảo vệ môi trường, có nhiều đóng góp cho xã hội.
Trong khi đó, trong số các cán bộ tại Tổng cục Địa chất Khoáng sản trong quá trình xây dựng hồ sơ cũng không nhận bất kỳ lợi ích hay chịu tác động gì.
Với các bị cáo còn lại, VKS đánh giá có vai trò thấp hơn, thứ yếu, không nhận lợi ích vật chất hoặc chỉ làm theo chỉ đạo nên có mức đề nghị thấp hơn.
Từ những đánh giá trên, đại diện VKS đề nghị HĐXX tuyên phạt bị cáo Nguyễn Linh Ngọc mức án từ 30-36 tháng tù và cho hưởng án treo.
Ông Đoàn Văn Huấn, Chủ tịch Công ty Thái Dương, bị đề nghị 5-6 năm tù về tội Vi phạm quy định về thăm dò, khai thác tài nguyên; 4-5 năm tù về tội Vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng và 3-4 năm về tội Gây ô nhiễm môi trường. Tổng hợp mức án đề nghị cho ông Huấn là 12-15 năm cho 3 tội danh.
Lưu Anh Tuấn, Chủ tịch Công ty Cổ phần Đất hiếm Việt Nam, với 12-13 năm tù cho tội Buôn lậu và 4-5 năm tù cho tội Vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng, tổng hợp 16-18 năm.
Nguyễn Văn Thuấn, cựu Tổng cục trưởng Tổng cục Địa chất và khoáng sản – Bộ TN&MT): 5-6 năm tù.
Hoàng Văn Khoa (cựu Vụ trưởng Vụ Khoáng sản - Tổng cục Địa chất và khoáng sản): 3 năm 6 tháng- 4 năm 6 tháng tù.
Đối với các bị cáo còn lại, đại diện VKS đề nghị tuyên phạt mức án từ 24 tháng tù treo đến 10 năm tù.
Theo cáo trạng, từ năm 2019 đến 2023, ông Đoàn Văn Huấn – Chủ tịch HĐQT Công ty Thái Dương – đã tổ chức khai thác trái phép quặng đất hiếm và quặng sắt tại mỏ Yên Phú (Yên Bái), với tổng giá trị khoáng sản lên tới hơn 864 tỷ đồng. Trong đó, số quặng đã tiêu thụ trị giá hơn 763 tỷ đồng.
Ông Huấn còn chỉ đạo lập hai hệ thống sổ sách kế toán, che giấu doanh thu gần 28 tỷ đồng, gây thiệt hại hơn 9,6 tỷ đồng tiền thuế cho Nhà nước.
Vụ án được xác định có sai phạm từ khâu cấp phép. Năm 2013, dù biết rõ Công ty Thái Dương chưa đủ điều kiện pháp lý và tài chính, ông Nguyễn Linh Ngọc, khi đó là Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường – vẫn ký cấp giấy phép khai thác mỏ Yên Phú. Trước đó, Thủ tướng chỉ đồng ý về nguyên tắc và yêu cầu nghiêm ngặt: chế biến sâu, không xuất khẩu quặng thô, không chuyển nhượng cho tổ chức nước ngoài.
Đáng chú ý, sau khi được cấp phép, ông Huấn đã “cảm ơn” ông Nguyễn Văn Thuấn, cựu Tổng cục trưởng Tổng cục Địa chất và Khoáng sản, 500 triệu đồng.
Chủ tịch công ty đất hiếm xin trả lại 20 sổ tiết kiệm trị giá 40 tỷ đồng đứng tên cấp dưới
Ông chủ khai thác đất hiếm khóc: "Bị cáo có làm, nhưng chưa kịp xong thì bị bắt"
