Công nghệ blockchain và thuế điện tử đang trở thành xu hướng

Chia sẻ về những phát hiện trong các nghiên cứu gần đây của ICAEW, David cho biết, xu hướng công nghệ kỹ thuật số hiện đang có tác động làm thay đổi nghề kế toán và mang đến những cơ hội lớn giúp nâng cao hiệu quả công việc của ngành nghề

Ngày nay, công nghệ số được thúc đẩy bởi sự tăng trưởng theo cấp số nhân của điện toán, mở ra một thế giới cơ hội hoàn toàn mới trong kỷ nguyên số. Điều này cho phép tạo ra những cải tiến chưa từng có trong lĩnh vực dịch vụ tài chính, giúp người làm việc trong lĩnh vực này có thể giải quyết công việc một cách hiệu quả hơn. Ví dụ điển hình về việc công nghệ đang thay đổi cách thức làm việc của ngành tài chính, kế toán ngày nay là công nghệ “blockchain” - một hệ thống lưu trữ chuỗi khối hay còn được biết với tên gọi sổ cái, cho phép một giao dịch hoặc một đầu vào dữ liệu có thể dễ dàng xem hoặc chia sẻ với nhiều người trong cùng một mạng lưới một cách có hệ thống, an toàn và có tính bảo mật cao.

“Nếu một lĩnh vực hoặc một hệ thống sử dụng blockchain, vấn đề bảo mật an toàn sẽ thay đổi. Cái chúng ta cần chú trọng không còn là sự đảm bảo về tài sản và sự chấp thuận của người khác (điều này là hiển nhiên trong môi trường blockchain). Thay vào đó, chúng ta cần chú trọng vào sự ràng buộc giữa bản ghi blockchain và thế giới vật chất, và rộng hơn là vào việc phản ánh giá trị kinh tế thực của giao dịch trong blockchain”, theo ông David Lyford-Smith.

“Ví dụ, blockchain có thể đảm bảo chắc chắn về thời gian và số tiền mua các hàng hoá, nhưng không thể đảm bảo tình trạng của hàng hóa đó, hoặc giá trị của mặt hàng đó một khi điều kiện thị trường thay đổi”, ông David Lyford-Smith cho biết thêm.

Một trong những lĩnh vực ứng dụng blockchain nhiều là đăng ký đất đai. Nguồn gốc đất đai và lịch sử các cuộc giao dịch tài sản sẽ được mã hoá và lưu trữ bởi blockchain, một công cụ tuyệt vời giúp đảm tính minh bạch, khả năng kiểm chứng và khả năng hiển thị công khai những người trước đây đã sở hữu, bán và chia đất.

Ngày nay, việc xử lý công việc kinh doanh, tài chính trên nền tảng trực tuyến ngày càng phổ biến. Một số bộ phận tài chính gần đây đã tập trung vào việc nâng cao hiệu quả hoạt động thông qua các tính năng công nghệ tinh vi như tự động hoá, trí tuệ nhân tạo. Ví dụ, một số tổ chức đang sử dụng trợ lý ảo (virtual assistant) để trả lời các câu hỏi từ các nhà cung cấp về hoá đơn và chứng từ thanh toán thay vì để nhân viên tài chính thực hiện các công việc này. Trên thế giới, các quốc gia cũng đang chi khoản đầu tư đáng kể vào tự động hóa quy trình chuyên sâu, tập trung nhiều hơn vào các trung tâm dịch vụ chia sẻ, các trung tâm xử lý dữ liệu có kết nối quy mô toàn cầu.

Một ví dụ điển hình nữa là sự thay đổi đang diễn ra trong mối quan hệ giữa các cá nhân, doanh nghiệp đóng thuế với cơ quan quản lý thuế quốc gia và vai trò của các nhà tư vấn chuyên nghiệp, trong đó có kế toán. Nghiên cứu gần đây của ICAEW về hoạt động kỹ thuật số hoá hệ thống thuế tại bảy quốc gia trên thế giới chỉ ra rằng, với mức độ tự động hoá, khả năng phân tích lớn hơn và trên hạ tầng cơ sở dữ liệu kết nối, cơ quan quản lý thuế có thể đưa ra những thông tin khai thuế cơ bản dựa trên nguồn dữ liệu tự có, sau đó gửi thông tin này tới cá nhân và doanh nghiệp đóng thuế để họ xác nhận.

Tại Việt Nam, thuế điện tử bắt đầu được triển khai từ năm 2009 và đến năm 2015 nhiều cơ quan, doanh nghiệp đã bỏ hình thức khai nộp thuế bằng giấy mà chuyển sang kê khai bằng thuế điện tử.

Ông Phan Vũ Hoàng – Phó TGĐ Bộ phận Tư vấn thuế, Công ty TNHH Deloitte Việt Nam cho biết: “Việc kê khai thuế điện tử đã được triển khai ở 63 tỉnh, thành phố trên cả nước. Hình thức kê khai thuế mới này mang lại sự minh bạch, rõ ràng và giảm bớt thủ tục giấy tờ, giúp người nộp thuế tiết kiệm được nhiều thời gian. Việc triển khai thuế điện tử tại Việt Nam cũng đang có những bước phát triển rất tốt và tôi hi vọng thời gian tới chúng ta sẽ tiếp tục duy trì được những tiến bộ này”.

Sự phát triển của khoa học công nghệ cùng với sự ra đời của blockchain và thuế điện tử đang mang đến những tác động tích cực đối với kinh tế nói chung và ngành tài chính - kế toán nói riêng. Tuy nhiên, để nắm bắt được những cơ hội do sự phát triển này mang lại, các kế toán viên phải cập nhật xu hướng của những thay đổi này đối với ngành, làm quen với các khái niệm mới như dữ liệu lớn (big data), mật mã, hệ thống sổ cái (blockchain), hệ thống thanh toán, thanh toán qua các thiết bị di động và các nền tảng mới kết nối giữa các nhà cung cấp và người sử dụng dịch vụ tài chính.

Bên cạnh các cơ hội mới, đang có nhiều lo lắng trước sự tác động của công nghệ tới lĩnh vực tài chính, kế toán như sự sụt giảm về nhu cầu nhân sự kế toán (nhân sự đóng vai trò trung gian). Tuy nhiên, ông David Lyford-Smith cho rằng, công nghệ không lấy đi việc làm của các kế toán viên mà chỉ khiến công việc của họ trở nên hiệu quả và có giá trị cao hơn.

Chia sẻ về việc này, ông David Lyford-Smith nói: “Một vài công việc mà các kế toán viên đang làm hiện nay sẽ có thể được thay thế bởi blockchain, hoặc được thực hiện bởi công nghệ tự động hóa hay trí tuệ nhân tạo. Tuy nhiên, điều này không có nghĩa là vai trò của các kế toán viên sẽ bị mất đi, mà chỉ đơn giản là công việc của hoạt động tài chính kế toán sẽ thay đổi theo hướng gắn liền với các phần mềm và chương trình máy tính nhiều hơn. Và do đó, những kế toán viên chuyên nghiệp sẽ chuyển sang làm những công việc có nhiều giá trị hơn, đảm nhiệm những mảng việc phức tạp như phân tích, dự báo và thực hiện các dịch vụ tư vấn. Từ đó, họ sẽ có những đóng góp giá trị hơn cho tổ chức và doanh nghiệp trên vai trò mà họ đảm nhiệm”.

Cuối cùng, chuyên gia David cũng cho rằng, các kế toán viên không cần phải trở thành một chuyên gia công nghệ thực thụ và hiểu rất rõ về cách thức hoạt động của công nghệ blockchain. Nhưng họ cần hiểu về blockchain và những tác động của nó tới nghề kế toán. Từ đó, các kế toán viên có thể nắm rõ những yêu cầu của nghề kế toán trong tương lai và có sự chuẩn bị tốt nhất, sớm thích ứng với những thay đổi này.