Vào tháng 10/2018, John Catsimatidis đang dùng bữa tối tại một nhà hàng Ý cao cấp ở khu SoHo của Manhattan thì nhìn thấy con gái bước vào với một người đàn ông mà ông không nhận ra. Sau khi cặp đôi ngồi xuống ở bàn khác, vị tỷ phú này yêu cầu người phục vụ đi qua và chụp ảnh.
Clearview hoạt động bằng cách so sánh một bức ảnh với cơ sở dữ liệu của hơn 3 tỷ bức ảnh mà ứng dụng thu thập từ những mạng xã hội như Facebook, Venmo, YouTube và nhiều trang web khác. Ảnh: New York Times.
Sau đó, ông Catsimatidis tải bức ảnh lên ứng dụng nhận dạng khuôn mặt có tên Clearview AI trên điện thoại của mình. Ứng dụng này có cơ sở dữ liệu gồm hàng tỷ bức ảnh, được lấy từ các trang web như Facebook, Twitter và LinkedIn. Trong vài giây, ông Catsimatidis đã tìm thấy một bộ đầy đủ ảnh về người đàn ông bí ẩn, cùng với các địa chỉ web đề cập tới người này: Bạn trai của con gái ông là một nhà đầu tư mạo hiểm đến từ San Francisco.
“Tôi muốn chắc chắn rằng cậu ta không phải là kẻ xấu”, ông Catsimatidis cho biết. Sau khi Catsimatidis nhắn thông tin này cho con gái ông, cô rất ngạc nhiên và không biết bằng cách nào mà cha mình có thể tìm được thông tin về người bạn trai.
Công cụ mạnh mẽ và bí ẩn
Clearview chưa được nhiều người biết đến vào tháng 1, khi tờ New York Times đưa tin start-up bí mật này đã phát triển hệ thống nhận diện khuôn mặt cực hiệu quả, được hàng trăm cơ quan thực thi pháp luật sử dụng. Clearview nhanh chóng phải đối mặt với phản ứng dữ dội. Facebook, Google và nhiều gã khổng lồ công nghệ khác đã gửi thư yêu cầu Clearview ngừng hoạt động. Các vụ kiện đã được đệ trình tại Illinois và Virginia, trong khi bang New Jersey ban hành lệnh cấm ứng dụng.
Đáp lại những lời chỉ trích, Clearview đã xuất bản bộ quy tắc ứng xử. Họ nhấn mạnh trong một bài đăng trên blog rằng công nghệ của Clearview chỉ dành cho các cơ quan thực thi pháp luật và các chuyên gia bảo mật để sử dụng làm công cụ điều tra.
Từ một bức ảnh, ClearView sẽ đối chiếu với 3 tỷ hình khác trên Internet để xác định bất kỳ ai.
"Chúng tôi nhận ra rằng công cụ mạnh mẽ luôn có nguy cơ bị lạm dụng, bất kể là nằm trong tay ai, nên chúng tôi luôn cân nhắc nguy cơ đó một cách nghiêm túc", bài viết của Clearview cho biết.
Tuy nhiên, New York Times đã xác định nhiều cá nhân không nằm trong lực lượng hành pháp có quyền truy cập vào công nghệ Clearview. Trong hơn 1 năm trước khi công ty được công chúng biết đến, ứng dụng này đã được các nhà đầu tư, khách hàng và đối tác của các công ty sử dụng tự do.
Những người có thông tin đăng nhập Clearview đã dùng chức năng nhận khuôn mặt tại các bữa tiệc, các buổi hẹn hò và tại các cuộc họp kinh doanh. Họ dùng nó như công cụ giải trí hoặc sử dụng để xác định những người họ chưa biết tên hoặc không thể nhớ.
“Trong quá trình thẩm định đầu tư, chúng tôi đã cung cấp các tài khoản dùng thử cho các nhà đầu tư tiềm năng”, Hoan Ton-That, đồng sáng lập của Clearview cho biết.
Ông Catsimatidis lần đầu tiên nghe về Clearview từ Richard Schwartz, đồng sáng lập công ty này và từng là phụ tá của thị trưởng New York Rudolph Giuliani. Hè 2019, Catsimatidis đã cho thử nghiệm ứng dụng này tại một siêu thị thuộc chuỗi mà ông sở hữu để xác định người hay lấy cắp đồ trong siêu thị.
Nhờ mối quan hệ đầu tư hoặc quen biết, nhiều tỷ phú đã sử dụng Clearview như một thú chơi. Ảnh: New York Times
"Người ta hay lấy trộm kem lắm. Đó là vấn đề lớn với chúng tôi", Catsimatidis chia sẻ. Ông cho rằng Clearview là một "hệ thống tốt", giúp lực lượng bảo vệ nhanh chóng xác định người lấy đồ.
BuzzFeed News cho biết nhiều đơn vị khác như công đoàn lao động và công ty bất động sản khác cũng chạy thử nghiệm hệ thống giám sát do Clearview phát triển để đánh dấu các cá nhân họ cho là tiềm ẩn rủi ro. Trang tin này cho biết Clearview còn được dùng ở hệ thống của Best Buy, Macy’s, Kohl’s, NBA và nhiều tổ chức khác.
Quyền truy cập được cấp tràn lan
Khi Clearview phát triển dịch vụ nhận khuôn mặt vào năm 2017, 2 nhà đồng sáng lập đã mời chào một loạt khách hàng bao gồm các công ty bất động sản, ngân hàng và nhà bán lẻ. Rất nhiều cá nhân ở các công ty này đã được nhận tài khoản sử dụng Clearview.
Clearview đã nhận được khoản đầu tư trị giá 1 triệu USD vào tháng 7/2018. Những người ủng hộ ứng dụng này bao gồm nhà đầu tư tỷ phú Peter Thiel, nhà đầu tư mạo hiểm David Scalzo và Hal Lambert, một nhà đầu tư ở Texas.
“Tôi có sử dụng ứng dụng. Tôi đã sử dụng nó để nói về những gì chúng tôi đang làm. Tôi đã giới thiệu cho bạn bè của tôi, các nhà đầu tư tiềm năng và họ đều nghĩ nó thật tuyệt”, ông Lambert chia sẻ.
Đồng sáng lập gốc Việt của Clearview Tôn Thất Hoàn cho biết muốn bán ứng dụng này tới nhiều nước.
Ông Scalzo cho biết trong một cuộc phỏng vấn hai cô con gái của ông, đang học trung học, rất thích dùng ứng dụng này.
“Chúng thích sử dụng Clearview để xem thế giới biết gì về mình. Ứng dụng này khá vui vẻ", Scalzo cho biết.
Khi Clearview tìm kiếm vòng đầu tư Series A năm 2019, họ đưa ra quyền đăng nhập ứng dụng như một phần của thỏa thuận với nhà đầu tư. Cuối năm 2019, diễn viên Ashton Kutcher đã mô tả trên YouTube về một ứng dụng "rất đáng sợ" với khả năng "nhận dạng khuôn mặt để biết chính xác bạn là ai, bạn sử dụng tài khoản gì, và trông thế nào".
Ông Ton-That cho rằng Clearview không làm gì sai và ứng dụng của ông chỉ đơn giản sao chép các công cụ tìm kiếm khác. Trong khi các tìm kiếm như Google yêu cầu nhập từ khóa, Ton-That nghĩ là Clearview chỉ khác biệt ở chỗ có thể dùng hình ảnh.
Vào tháng 10/2019, chuyên gia AI Nicholas Cassimatis được Clearview mời về để thử nghiệm ứng dụng này. Bài kiểm tra cho thấy toàn bộ 834 khuôn mặt của các chính trị gia tại nhiều bang ở Mỹ đều được nhận diện chính xác.
Sau khi hoàn thành thử nghiệm, Cassimatis được giữ lại ứng dụng trên máy của mình. Ông cho biết mình đã dùng ứng dụng này hàng chục lần.
"Tôi thử nó ở nhiều nơi: quán bar đầy khói thuốc, hay những không gian thiếu ánh sáng. Lần nào nó cũng nhận chuẩn người. Tôi hỏi mọi người trước khi thử, và họ đều cảm thấy thích thú", chuyên gia AI này chia sẻ.
