Công an quận Hà Đông cho biết ngày 5/4, bà P (sinh năm 1956) nhận được điện thoại của một đối tượng tự xưng là cán bộ công an. Người này nói rằng bà P bị nghi ngờ có liên quan đến đường dây buôn bán ma túy, rửa tiền và yêu cầu bà chuyển tiền trong tài khoản để phục vụ điều tra, nếu không sẽ bị bắt giữ.
Do lo sợ nên bà P đã thực hiện 32 lần chuyển tiền, tổng cộng 15 tỉ đồng cho đối tượng. Sau khi nghi ngờ mình bị lừa, bà mới thông báo cho cơ quan công an.
Cách đây không lâu, hồi đầu tháng 4, bà Nguyễn Thị Giang Hương, Chủ tịch UBND huyện Nhơn Trạch, cũng trình báo bị lừa đảo số tiền lên tới hơn 100 tỉ đồng.
Nhận xét về các vụ lừa đảo với số tiền rất lớn xảy ra trong thời gian gần đây, ông Vũ Ngọc Sơn, Giám đốc Kỹ thuật Công ty Công nghệ An ninh mạng quốc gia Việt Nam (NCS), Trưởng ban Nghiên cứu, tư vấn, phát triển công nghệ và Hợp tác quốc tế, Hiệp hội An ninh mạng quốc gia, cho biết kẻ xấu thường sử dụng thủ đoạn dọa dẫm về pháp lý, nhắm vào các phụ nữ lớn tuổi - những người dễ bị ảnh hưởng tâm lý khi bị cáo buộc vi phạm pháp luật.
Để có thể đe dọa khiến nạn nhân tin tưởng, kẻ xấu trước đó đã thu thập rất nhiều thông tin về nạn nhân như tên tuổi, địa chỉ, số điện thoại liên lạc, người thân. Những thông tin này có thể mua trên "chợ đen" trên Internet.
Các nạn nhân khi bị thao túng tâm lý thường dễ dàng nghe theo các yêu cầu của kẻ xấu, kể cả chuyển hết tiền trong tài khoản. Vì thế có những người đã bị mất những số tiền rất lớn.
Thời gian qua, truyền thông đã nhắc đến rất nhiều các trường hợp bị lừa đảo, tuy nhiên theo ông Sơn, không phải ai cũng xem được những cảnh báo trên truyền thông đại chúng hoặc trên Internet. Điều này cho thấy truyền thông cần phải tuyên truyền nhiều và sâu rộng hơn nữa.
Ông Sơn cũng nhấn mạnh nạn nhân của các vụ lừa đảo thường không giới hạn lứa tuổi, từ trẻ em cho đến người già đều có thể trở thành nạn nhân. Đối với mỗi lứa tuổi, kẻ xấu sẽ có chiêu thức lừa đảo khác nhau.
Theo thống kê của Cục An toàn Thông tin (Bộ Thông tin và Truyền thông), có 24 hình thức lừa đảo phổ biến trong thời gian qua tại Việt Nam.
Sắp có phần mềm miễn phí cảnh báo lừa đảo
Để giúp hạn chế tình trạng người dân bị kẻ xấu lợi dụng, lừa đảo, Hiệp hội An ninh mạng quốc gia đã nghiên cứu phát triển phần mềm cảnh báo lừa đảo. Phần mềm này sẽ được cung cấp miễn phí cho người dân từ tháng 7/2024 trên cả 2 nền tảng iOS và Android.
Ông Vũ Ngọc Sơn cho biết phần mềm được phát triển dựa trên số liệu thu thập về các trường hợp lừa đảo xảy ra trong những năm qua.
Ưu điểm của phần mềm là liên kết với cơ sở dữ liệu của các bộ, ngành, các tổ chức trên thế giới, các công ty an ninh mạng tại Việt Nam, có thể nhanh chóng kiểm tra và đưa ra khuyến cáo đối với "danh sách đen" đã được thống kê trong cơ sở dữ liệu.
Hiệp hội An ninh mạng quốc gia hy vọng phần mềm này là một công cụ hữu ích phòng, chống lừa đảo giúp cho người dân. Tuy nhiên, ông Sơn cũng nhấn mạnh rằng công cụ phần mềm chỉ mang tính hỗ trợ, không thể ngăn chặn lừa đảo 100%.
Ví dụ khi người dùng cần chuyển khoản đến một tài khoản lạ, phần mềm sẽ giúp kiểm tra xem tài khoản kia có nằm trong "danh sách đen" được thống kê hay không. Tuy nhiên nếu phần mềm đã cảnh báo mà người dùng vẫn tiếp tục chuyển tiền, thì rõ ràng phần mềm sẽ không có tác dụng trong trường hợp này.
Theo ông Sơn, bên cạnh việc sử dụng công cụ phần mềm hỗ trợ, người dân vẫn cần trang bị các kiến thức tối thiểu về an ninh mạng và lừa đảo trực tuyến để tránh bị kẻ xấu lừa đảo gây thiệt hại về tài chính.