Chống vi phạm bản quyền số: Vẫn “đèn nhà ai nhà nấy rạng”!

Tại cuộc toạ đàm “Hiện trạng và giải pháp bảo vệ bản quyền nội dung số trong lĩnh vực phát thanh, truyền hình và thông tin điện tử” do Cục Phát thanh, Truyền hình và Thông tin điện tử (PTTH&TTĐT) chủ trì, các nhà cung cấp nội dung tại Việt Nam đều chung quan điểm rằng nạn vi phạm bản quyền trên môi trường số rất chuyên nghiệp, có tổ chức, diễn ra dưới nhiều hình thức hết sức tinh vi.

Biện pháp thủ công, xử lý loay hoay

Đài truyền hình Vĩnh Long phải thừa nhận rằng nội dung do Đài sản xuất là miếng mồi ngon cho các đối tượng vi phạm bản quyền trong nhiều năm. Đài sở hữu 4 kênh truyền hình và kênh YouTube có hơn 10 triệu lượt theo dõi và hàng tỷ lượt view.

“Chúng tôi quản lý cực lắm, chúng tôi bỏ rất nhiều tiền để làm nội dung mà tình trạng vi phạm bản quyền diễn ra với nhiều biến thể, nhiều hình thức, re-up, bóp méo tiếng, lật ngược video (…). Chúng tôi chịu thiệt hại kinh tế rất lớn, ảnh hưởng về rating rất nhiều. Như các đài khác, Đài Vĩnh Long cũng dùng biện pháp thủ công, xử lý một cách loay hoay, chủ yếu dùng các công cụ do YouTube cung cấp nhưng rất chậm và không triệt để. Chúng tôi rất đau đầu về việc vi phạm bản quyền” – đại diện Đài Vĩnh Long thốt lên.

Cùng với kiến nghị về việc tăng mức xử phạt, tăng cường tuyên truyền cho mọi người hiểu và tự giác không dùng các sản phẩm vi phạm, Đài Vĩnh Long cho rằng vấn đề chống vi phạm bản quyền hiện nay theo kiểu “đèn nhà ai, nhà nấy rạng”.

Thực tế, các đơn vị phải tự chủ động lo bảo vệ bản quyền của các chương trình cho chính họ sản xuất. Và nếu không có hạ tầng kỹ thuật tốt, không nhân viên kỹ thuật tốt thì đối với các nhà cung cấp nội dung chỉ thiên về làm chuyên môn, các chủ sở hữu quyền mà không mạnh kỹ thuật và không có nguồn lực đầu tư thì sẽ hụt hơi trong công cuộc bảo vệ chính sản phẩm nội dung – những “đứa con” của chính họ.

Buổi toạ đàm thu hút sự quan tâm của đông đảo các nhà sản xuất nội dung.

Đây cũng là bức xúc của hàng loạt các đơn vị sản xuất nội dung như VTVCab, VOV, K⁺, Hiệp hội điện ảnh Hoa Kỳ (MPA),… Các đơn vị này đều chung kiến nghị rằng các nhà sản xuất nội dung cần liên kết, liên minh thành lập một đơn vị chính quy để ứng cứu, giải quyết nhanh nhất các vấn đề về nội dung, tạo sự tin tưởng cho các nhà cung cấp nội dung an tâm làm chuyên môn. Các đơn vị này đề nghị Cục PTTH&TTĐT đứng ra làm đầu mối thành lập liên minh và kết nối các nhà sản xuất, hướng tới điều chỉnh chính sách về chống vi phạm bản quyền.

Ông Vũ Hải Quang – Phó Tổng Giám đốc Đài tiếng nói Việt Nam (VOV) – chỉ ra thực tế các nội dung của VOV bị vi phạm bản quyền rất nhiều và mục đích là thu quảng cáo.

“VOV có nhiều chương trình phát sóng ra quốc tế, nhiều app (ứng dụng) lậu lấy chương trình của VOV lẫn lộn với chương trình của các đài nước ngoài và người dân không phân biệt được đâu là các tin chính thống, làm ảnh hưởng tới an ninh, chính trị. Hiện nay, có hàng ngàn app lấy chương trình của đài VOV để phát sóng, thậm chí có chương trình chưa phát sóng đã lộ ra lên các app lậu” – ông Quang cho biết.

Sẽ thành lập Trung tâm bảo vệ bản quyền PTTH và TTĐT

Theo ông Lưu Đình Phúc - Cục trưởng Cục PTTH và TTĐT, mức tiêu thụ kỹ thuật số trực tuyến ngày càng tăng và trở thành lựa chọn mặc định để truy cập phim, nội dung âm nhạc, sách, phần mềm và trò chơi. Tuy nhiên, với sự gia tăng này người xem có thể chọn từ nhiều nền tảng phát trực tuyến nội dung vi phạm bản quyền bất hợp pháp. Ngoài ra, việc sở hữu và sử dụng nhiều thiết bị di động, cùng với băng thông rộng tốc độ cao và khả năng lưu trữ chi phí thấp đã giúp thúc đẩy xu hướng vi phạm bản quyền kỹ thuật số.

Ông Lưu Đình Phúc cho rằng để chống vi phạm bản quyền, việc dùng công nghệ bao giờ cũng cho hiệu quả rất tốt nhưng ở Việt Nam, không phải đơn vị nào cũng áp dụng hiệu quả.

Trao đổi với các nhà sản xuất nội dung, ông Phúc cho rằng cách hiệu quả nhất để hạn chế người tiêu dùng bất hợp pháp, ứng phó với nạn vi phạm bản quyền kỹ thuật số là trải nghiệm khách hàng và giá cả, bên cạnh thư viện nội dung.

Trong đó, các nhà sản xuất nội dung cần “mang đến cho người dùng một giao diện đơn giản, dễ sử dụng, không có hiện tượng trễ và chất lượng video tốt có thể ngăn người xem tránh xa các nền tảng và bản sao nội dung vi phạm bản quyền chất lượng kém. Nếu các công ty cung cấp dịch vụ với mức giá hấp dẫn, người tiêu dùng có thể ít bị ép buộc hơn bởi các con đường vi phạm bản quyền” – Cục trưởng Lưu Đình Phúc nêu quan điểm.

Ông Phúc cũng nêu thực tế, mặc dù người dùng có thể biết rằng tải xuống một bộ phim có thời lượng đầy đủ từ mạng P2P là bất hợp pháp, nhưng hầu hết người dùng internet sẽ cho rằng một trang web phát video trực tuyến, đặc biệt là một trang web có thu phí thành viên là đang cung cấp nội dung hợp pháp.

Riêng về vấn đề tạo kênh để kết nối các nhà sản xuất nội dung, Cục trưởng Lưu Đình Phúc cho rằng mặc dù các công ty ở tất cả các cấp của chuỗi phát sóng đang có sự cạnh tranh nhưng thiệt hại do vi phạm bản quyền nội dung là quá lớn nên cần nỗ lực đồng bộ trong hợp tác. Những điều này cần phải diễn ra ở tất cả các cấp của ngành và ở tất cả các bước của quy trình, từ sản xuất và bảo mật nội dung tại chỗ cho đến truyền tải. Càng nhiều công ty và tổ chức tham gia, giải pháp tổng thể càng hiệu quả.

“Trung tâm bảo vệ bản quyền PTTH và TTĐT thuộc Cục PTTH và TTĐT sẽ ra đời trong thời gian tới. Chúng tôi rất mong được sự hợp tác của các ISP, hiệp hội, doanh nghiệp, đại diện chủ sở hữu quyền và chủ sở hữu quyền” - ông Phúc cho biết và nhận lời đề nghị của các nhà sản xuất nội dung.