Bùng nổ xu hướng lì xì qua ví điện tử: Liệu có an toàn?

Lì xì (mừng tuổi) là một phong tục truyền thống, không thể thiếu trong dịp Tết Nguyên đán tại các nước Á Đông, trong đó có Việt Nam. Theo quan niệm xưa, phong bao lì xì cùng lời chúc đầu năm được coi là “thủ tục” bắt buộc trong năm mới, mang đến sự may mắn cho người nhận. Không kể khoảng cách địa lý, sự tiến bộ của công nghệ đã giúp con người chúc tết từ xa qua các ứng dụng ví điện tử.

Hưởng ứng Tết “5K”

Tết Nguyên đán Tân Sửu năm nay được coi là cái tết đặc biệt. Do sự bùng phát của dịch COVID-19 ngay trước thềm năm mới, nhiều người không thể về quê đón tết cùng gia đình do quy định cách ly tại các địa phương. Chính vì vậy, xu hướng lì xì qua ví điện tử trở thành lựa chọn tối ưu và vẫn đong đầy ý nghĩa cho những người con xa quê. Việc hạn chế tiếp xúc khiến hình thức này được ưa chuộng, vừa khuyến khích chủ trương không dùng tiền mặt, vừa thực hiện tốt quy tắc 5K trong phòng dịch: “Khẩu trang - Khử khuẩn - Khoảng cách - Không tập trung - Khai báo y tế”.

Đáp ứng nhu cầu, nhiều ví điện tử quen thuộc như MoMo, AirPay, ZaloPay, ViettelPay đồng loạt mở tính năng lì xì online đi kèm lời chúc ý nghĩa, thao tác dễ dàng trên smartphone. Đối với ví điện tử, người dùng có thể mừng tuổi với mọi loại mệnh giá, thậm chí là số tiền lẻ đến từng đồng. Với lợi thế này, nhiều người tận dụng để có thể lì xì những mệnh giá phong thủy may mắn, như 68 (phát lộc phát tài), 66 (tài lộc), 88 (phát đạt), 99 (thiên trường địa cửu), 1314 (trọn đời trọn kiếp),…

Các ví điện tử mở tính năng lì xì với nhiều chương trình khuyến mãi.

“Năm nay, tôi không phải nhờ vả đổi tiền lẻ để mừng tuổi như mọi năm, bởi xác định tết năm nay có thể phải hạn chế đi lại. Các cháu nhà tôi cũng khá thích thú khi được nhận lì xì sớm qua tài khoản trực tuyến” – chị Hoa (Hà Nội) chia sẻ với VietTimes.

Để tăng sự bất ngờ, trào lưu rút lì xì may mắn cũng nhanh chóng được cập nhật trên các ví điện tử. Người dùng chỉ cần chọn số tiền và danh sách người nhận. Hệ thống sẽ tự động chia ngẫu nhiên, người gửi và người nhận không biết giá trị thực của mỗi bao lì xì, tương tự hình thức rút bao lì xì truyền thống.

Tuy nhiên, hình thức lì xì online này chủ yếu được giới trẻ ưa chuộng. Người lớn tuổi do ít tiếp xúc với công nghệ nên chưa quen với xu hướng này. Bên cạnh đó, rào cản tâm lý và định kiến cho rằng gặp mặt mừng tuổi đầu năm mới có ý nghĩa, thói quen lì xì online vẫn gặp phải hạn chế đáng kể. Các chuyên gia cho rằng, cần một thời gian dài để để hình thức này thay thế phần lớn thói quen lì xì truyền thống bằng tiền lẻ tại Việt Nam.

Tiện lợi nhưng vẫn phải nâng cao cảnh giác

Không phủ nhận lì xì qua ví điện tử mang đến nhiều lợi ích cho người dùng, tuy nhiên cận tết là thời gian thường xuyên xảy ra các vụ gian lận, lừa đảo liên quan đến các giao dịch trực tuyến. Các đối tượng lừa đảo sử dụng nhiều chiêu thức tinh vi như trao đổi buôn bán vật phẩm, quảng cáo, thông báo trúng thưởng, giả mạo tư vấn viên... trên các diễn đàn mạng xã hội. Cách thức lừa đảo tuy không mới, đã được cảnh báo nhiều lần nhưng nhiều người vẫn gặp phải.

Hàng loạt hội nhóm trên mạng xã hội lập ra để "lì xì chéo" .

Mới đây, nhiều người dùng trên các diễn đàn phản ánh về tình trạng lừa đảo, lợi dụng tính năng “lì xì chéo” trên các ví điện tử để trục lợi. Cụ thể, các ứng dụng ví điện tử đưa ra chương trình khuyến mãi, đòi hỏi người dùng phải làm nhiệm vụ để thêm lượt chơi. Hàng loạt các hội nhóm trên mạng xã hội được sinh ra nhằm giúp đỡ nhau với hình thức lì xì qua lại theo cùng mệnh giá (gọi là lì xì chéo). Tiêu tốn 1.000 đồng đến 10.000 đồng cho một lượt “lì xì chéo”, nhiều thành viên đã tin tưởng chuyển tiền cho kẻ lừa đảo mà không được trả lại tiền. Mặc dù đây là số tiền nhỏ, nhưng liên tiếp nhiều lần sẽ trở thành khoản đáng kể, thậm chí có thể lên đến hàng trăm, hàng triệu đồng nếu “scam” thành công nhiều hội nhóm.

Ngoài ra, chiêu thức bán vật phẩm, voucher trong dịp cuối năm cũng khiến nhiều người dùng “mắc bẫy”. Những kẻ lừa đảo “vặt” sẽ lợi dụng lòng tham của con người bằng cách đăng bài thu mua số lượng lớn voucher không sử dụng trong ví điện tử với giá tốt. Do các voucher này không thể chuyển sang tài khoản khác, kẻ gian đã lợi dụng để yêu cầu truy cập tài khoản. Nếu sơ ý không hủy liên kết ngay sau khi giao dịch, những kẻ lừa đảo này sẽ rút sạch tiền trong ví của nạn nhân.

Thành viên nhóm cảnh báo thủ đoạn lừa đảo.

Vì vậy, để đảm bảo an toàn khi giao dịch điện tử trong dịp cuối năm, người dùng cần hết sức cảnh giác và liên hệ ngay với nhà cung cấp khi phát hiện điều bất thường. Các chuyên gia bảo mật khuyến nghị, bạn không nên cung cấp thông tin tài khoản cho bất kỳ ai. Thanh toán không chạm đang dần trở thành xu hướng của kỷ nguyên 4.0, tuy nhiên người dùng phải nâng cao nhận thức, trang bị kỹ năng an toàn để không bị kẻ gian lợi dụng.