Bộ trưởng Mỹ hé lộ kế hoạch thử nghiệm vũ khí hạt nhân lần đầu sau 33 năm

Bộ trưởng Năng lượng Mỹ Chris Wright vừa làm rõ rằng mệnh lệnh của Tổng thống Donald Trump về việc nối lại các thử nghiệm vũ khí hạt nhân chỉ bao gồm kiểm tra hệ thống không gây nổ, chứ không phải các vụ kích nổ hạt nhân thực sự.

Thông báo này đánh dấu khả năng chấm dứt lệnh tạm ngừng thử hạt nhân kéo dài 33 năm của Mỹ, dù ông Wright khẳng định những thử nghiệm này sẽ không tạo ra đám mây hình nấm hay vụ nổ hạt nhân nào.

Trong cuộc phỏng vấn hôm 2/11, ông Wright cho biết chương trình thử nghiệm sẽ tập trung vào các đánh giá hệ thống không tới mức tới hạn (noncritical system evaluations), nhằm kiểm tra độ tin cậy và cấu hình của các thành phần khác trong đầu đạn hạt nhân mà không kích hoạt phản ứng dây chuyền hạt nhân thực tế. Ông nói rõ rằng người dân sống gần các khu thử nghiệm tiềm năng ở sa mạc Nevada “sẽ không thấy nấm hạt nhân nào trên bầu trời”.

Theo lời ông Wright, các thử nghiệm này sẽ “kiểm tra tất cả các phần khác của vũ khí hạt nhân để bảo đảm chúng hoạt động đúng hình học và sẵn sàng kích hoạt phản ứng nổ khi cần thiết”, song không gây ra phản ứng hạt nhân thật sự. Ông mô tả đây là các hoạt động bảo trì cần thiết cho kho vũ khí hạt nhân của Mỹ, không phải các màn phô diễn sức mạnh quân sự.

Lệnh thử nghiệm của ông Trump được xem là một bước ngoặt lớn trong chính sách quốc phòng, có thể chấm dứt giai đoạn 33 năm Mỹ ngừng thử hạt nhân kể từ năm 1992. Động thái này đã nhanh chóng kích hoạt phản ứng quốc tế mạnh mẽ.

Ông Sergey Shoygu, Thư ký Hội đồng An ninh Nga, hôm thứ Sáu tuần trước tuyên bố rằng Nga sẽ tiến hành các thử nghiệm hạt nhân của riêng mình nếu các quốc gia khác nối lại chương trình tương tự. Điện Kremlin gần đây cũng xác nhận đang thử nghiệm các hệ thống phóng hạt nhân mới chạy bằng năng lượng hạt nhân, dù vẫn duy trì lệnh tạm ngừng thử vũ khí hạt nhân có sức nổ thật.

Các chuyên gia cảnh báo việc Mỹ nối lại bất kỳ hình thức thử nghiệm hạt nhân nào có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến nỗ lực kiểm soát phổ biến vũ khí hạt nhân toàn cầu, đồng thời làm thay đổi cán cân an ninh chiến lược quốc tế.

Dù chính quyền ông Trump nhấn mạnh rằng các thử nghiệm này chỉ mang tính kỹ thuật, động thái diễn ra trong bối cảnh căng thẳng hạt nhân toàn cầu leo thang và các chương trình hiện đại hóa kho vũ khí của các cường quốc hạt nhân đang tăng tốc.

Các nhà quan sát cho rằng, ranh giới giữa “thử nghiệm không tới hạn” và “kích nổ hạt nhân thực sự” có thể trở nên mờ nhạt trong bối cảnh ngoại giao quốc tế hiện nay, làm dấy lên lo ngại về một cuộc chạy đua vũ khí hạt nhân mới giữa các cường quốc.

Theo KSL