Phát biểu trước Quốc hội tại phiên thảo luận về kinh tế - xã hội, diễn ra vào chiều nay (9/11), Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc đã có những lý giải về việc thu nội địa vẫn tăng dù tình hình kinh tế khó khăn do dịch Covid-19.
Lãnh đạo Bộ Tài chính nhấn mạnh, tốc độ thu ngân sách “không tỉ lệ thuận với tốc độ tăng trưởng GDP” mà có những giai đoạn đột xuất, bất thường.
“Thực tế, trong giai đoạn năm 2011-2012, tăng trưởng phục hồi kinh tế là 5,25% thì thu ngân sách chỉ đạt 2,2%. Năm 2020, GDP tăng 2,91% nhưng thu nội địa chỉ đạt 1,6%. Trong đó, khu vực doanh nghiệp giảm 2% so với cùng kỳ”, ông Phớc nói.
Thu gần 3.000 tỉ đồng tiền thuê đất xây đại sứ quán Mỹ
Giải trình về khoản tăng thu ngân sách, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc cho hay, khoản thu tăng lên 7.200 tỉ đồng từ phát sinh của năm 2020 trở về trước bao gồm các khoản: truy thu thuế nhà thầu của Formosa (2.257 tỉ đồng); xử lý thu chênh lệch giá khí trong bao tiêu sản phẩm (2.457 tỉ đồng); thu ngân sách đối với các khoản khác (2.500 tỉ đồng) và khoản phát sinh đột biến 2.997 tỉ đồng tiền thuê đất của Đại sứ quán Mỹ.
Bên cạnh đó, một số khoản thu quyết toán thuế thu nhập doanh nghiệp tăng lên 22.800 tỉ đồng như chứng khoán, bất động sản, khối tài chính, ngân hàng và hoạt động sát nhập, chuyển nhượng vốn và các hoạt động lắp ráp ô tô. Thu dầu thô cũng tăng lên 12.000 tỉ đồng. Thu xuất, nhập khẩu tăng lên 10.500 tỉ đồng.
Ông Hồ Đức Phớc cũng cho rằng không thể tăng dự toán thu dầu thô như đại biểu đề nghị vì hai nguyên nhân chính. Thứ nhất, sản lượng khai thác dầu thô thực tế hằng năm từ giai đoạn 2016-2020 giảm bình quân 1,45 triệu tấn/năm, tức là tương ứng 11%. Thứ hai, sản lượng khai thác suy giảm tự nhiên do giếng dầu cạn và rủi ro kỹ thuật địa chất cao nên rất khó để tăng sản lượng.
Dư địa bội chi ngân sách không còn nhiều
Đối với ý kiến cho rằng dư địa của nợ công còn lớn, cần tăng bội chi ngân sách, Bộ trưởng Bộ Tài chính cho biết dư địa không còn nhiều.
Cụ thể, trong giai đoạn 2016-2020, tổng vay của Chính phủ là 1.852 nghìn tỉ đồng. Còn trong giai đoạn năm 2021-2025, Quốc hội đã biểu quyết dự kiến vay là 3.068 nghìn tỉ đồng, tức là gấp 1,7 lần so với giai đoạn trước.
Trong khi đó, nợ công của năm 2025 ước gấp 1,6 lần so với năm 2020, tương đương 45,6% so với GDP mới và 57,9% so với GDP cũ – vượt ngưỡng 55%. Tương tự, nợ Chính phủ giai đoạn 2021-2025 là 41,8% so với GDP mới nhưng nếu đánh giá theo GDP cũ thì là 53,1% - vượt ngưỡng 45%.
“Tuy nhiên, chúng tôi rất ủng hộ các gói kích cầu để đảm bảo thúc đẩy kinh tế phát triển và sau đấy quay trở lại thu ngân sách. Tăng bội chi trong năm nay, sang năm và giảm bội chi trong các năm sau. Như vậy, trong cả giai đoạn vẫn đảm bảo được”, ông Phớc nói.
Lãnh đạo Bộ Tài chính cho biết đang tham mưu cho Chính phủ gói kích cầu bằng hỗ trợ lãi suất khoảng 20 nghìn tỉ đồng/năm.
“Như vậy, nếu hỗ trợ lãi suất 4% thì sẽ có khoảng 1 triệu tỉ đồng đưa vào nền kinh tế sau đấy thì tạo việc làm, thúc đẩy sản lượng, giảm bội chi ngân sách vào những thời kỳ sau”, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc lý giải đồng thời khẳng định việc hỗ trợ sẽ tập trung vào các đối tượng có khả năng đầu tư, tăng thêm giá trị cho nền kinh tế./.
