Trong suốt thời gian qua từ năm 2015 đến nay, một nhóm tác giả thuộc nhiều đơn vị của tỉnh Quảng Trị gồm: Sở Khoa học và Công nghệ, Trung tâm Quản lý Di tích và Bảo tàng tỉnh, Sở Giáo dục và Đào tạo,…đã phối hợp xây dựng Hệ thống cơ sở dữ liệu các di sản văn hóa Quảng Trị.
Vừa qua, thông qua đề tài nghiên cứu khoa học “Nghiên cứu xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu về Di tích lịch sử Quốc gia đặc biệt Thành cổ Quảng Trị và những địa điểm lưu niệm sự kiện 81 ngày đêm năm 1972, góp phần hỗ trợ phát triển du lịch Quảng Trị”, một ứng dụng trên điện thoại di động đã ra đời, hỗ trợ đắc lực cho việc chuyển đổi số trong lĩnh vực văn hoá, du lịch và giáo dục.
Với một chiếc điện thoại thông minh chạy hệ điều hành Android, qua app ứng dụng “Di sản văn hóa Quảng Trị”, du khách sẽ được trang bị đầy đủ những thông tin tiện ích để tham quan nhiều điểm di tích lịch sử văn hóa như Cụm Di tích Quốc gia đặc biệt Thành Cổ Quảng Trị và những địa điểm liên quan đến sự kiện 81 ngày đêm, Nghĩa Trũng Đàn, đình làng Long Hưng, Nhà thờ La Vang, Chùa Sắc Tứ, Nhà lưu niệm TBT Lê Duẩn,…và một số di sản văn hóa phi vật thể như Lễ hội hoa đăng trên sông Thạch Hãn, Đại hội hành hương La Vang (Kiệu la Vang), Lễ giỗ tổ khai sơn Tổ đình Sắc Tứ Tịnh Quang, Lễ hội Chợ và Đình làng Bích La.
Theo ông Phan Tuấn Anh, chủ nhiệm đề tài, từ trước đến nay trên địa bàn Quảng Trị có nhiều ứng dụng công nghệ hỗ trợ quản lý di tích và quảng bá du lịch như: Xây dựng bản đồ du lịch tỉnh Quảng Trị (Quangtritourmap) bằng công nghệ GIS; Xây dựng hệ thống thông tin các nguồn lực phát triển Quảng Trị; Thiết kế hệ thống cơ sở dữ liệu tài nguyên du lịch tỉnh Quảng Trị...
Tuy nhiên, do hạn chế về công nghệ, các ứng dụng trước đây chỉ chạy trên CD hoặc WebGIS server nên việc đưa vào sử dụng gặp nhiều trở ngại, phạm vi phục vụ nhỏ, chỉ dừng lại ở nội dung học thuật của hệ thống thông tin, chưa có sản phẩm có thể phổ biến trong thực tế nhất là phục vụ du khách.
![2.jpg](https://image.viettimes.vn/w800/Uploaded/2024/livospwi/2023_05_15/2-2990.jpg "Giao diện trang chủ app "Di sản văn hóa Quảng Trị"")
Khắc phục những hạn chế của các sản phẩm trước, nhóm nghiên cứu đã kết hợp các công nghệ hiện đại như: GIS (Geography Information System - hệ thống thông tin địa lý) cùng với các công cụ và công nghệ hỗ trợ như: GPS (Global Positioning System - hệ thống định vị), UAV (Unmanned Aerial Vehicle - công nghệ máy bay không người lái), 3D (ThreeDimensional - đồ họa máy tính 3 chiều) để xây dựng hệ thống thông tin cơ sở dữ liệu số Di sản văn hóa Quảng Trị và ứng dụng “Di sản văn hóa Quảng Trị”.
Ông Phan Tuấn Anh cho biết, đây là giải pháp số hóa các di sản (di tích lịch sử, văn hóa và danh lam thắng cảnh) xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu và tích hợp lên bản đồ địa lý thông qua GIS tạo thành hệ thống cơ sở dữ liệu số. Từ đó, giúp người dùng khai thác hiệu quả và tiện lợi. Đặc biệt, khách du lịch có được những trải nghiệm mới về lịch sử thông qua tương tác với mô hình 3D.
Ứng dụng này được hỗ trợ cài thông qua các file APK độc lập trên hệ điều hành Android (chiếm hơn 85% thị phần các thiết bị smartphone hiện nay) để phổ biến rộng rãi số lượng người sử dụng, giúp du khách có được những trải nghiệm mới về lịch sử, văn hoá. Ứng dụng còn thực hiện nhiệm vụ bảo tồn các di sản dưới dạng kỹ thuật số thông qua việc thu thập, xử lý, lưu trữ và truy cập mở vào cơ sở dữ liệu.
Giao diện ứng dụng “Di sản văn hóa Quảng Trị” trên điện thoại thông minh
Trong quá trình khám phá và di chuyển tới điểm cần tham quan, du khách có thể theo dõi thêm các thông tin giới thiệu về các điểm đến một cách đầy đủ và ngắn gọn nhất để nắm bắt được các thông tin cần thiết. Đồng thời, ứng dụng sẽ gợi ý các điểm đến lân cận mà du khách có thể quan tâm hoặc thuận tiện cho du khách trong quá trình tham quan, khám phá. Ứng dụng “Di sản văn hóa Quảng Trị” như một “bản đồ số” hỗ trợ du khách chủ động lộ trình tham quan theo nhu cầu và điều kiện của mỗi người (thời gian, sức khỏe…), giúp cá nhân hóa hành trình tham quan một cách tối ưu. Với hệ thống thông tin đa dạng, ứng dụng này đáp ứng nhu cầu tiếp cận mở phục vụ mục đích giáo dục và du lịch văn hóa.
Người sử dụng có thể ghé thăm các di sản văn hóa thuận lợi, dễ dàng từ cùng một nguồn duy nhất của hệ thống qua các hình ảnh thực tế, hình ảnh 3D, các video 3D, video UAV và tư liệu văn hóa, lịch sử. Không đơn thuần là sản phẩm hỗ trợ phục vụ du khách tham qua khám phá trong lĩnh vực du lịch, các cơ sở dữ liệu mà nhóm nghiên cứu thu thập được còn hỗ trợ các cơ quan quản lý lĩnh vực văn hóa du lịch và quản lý di tích, đồng thời đây cũng là công cụ sinh động hỗ trợ giáo dục truyền thống cho thế hệ trẻ và đặc biệt cho học sinh khi môn học giáo dục lịch sử địa phương được áp dụng rộng rãi trong các trường học.
Chia sẻ về ý tưởng trong tương lai, ông Phan Tuấn Anh mong muốn sẽ tiếp tục hoàn thiện đầy đủ cơ sở dữ liệu bộ di sản văn hóa Quảng Trị (với 462 di sản văn hóa văn thể và 342 di sản văn hóa phi vật thể), trước tiên là 20 điểm di tích văn hóa từ cấp quốc gia trở lên và 4 cụm di tích đặc biệt cấp quốc gia; tiếp tục phát triển ứng dụng tham quan ảo (AR, 360 độ) tại một số điểm di tích đồng thời phát triển hệ thống bằng phiên bản tiếng Anh và phát triển tiếp trên hệ điều hành iOS để đa dạng hóa đối tượng người dùng và phục vụ khách du lịch quốc tế.
Nhóm tác giả sản phẩm App Di sản văn hóa Quảng Trị cho biết sản phẩm này sẽ được mang đi dự thi Giải thưởng Chuyển đổi số Việt Nam 2023. Đây là giải thưởng thường niên do Hội Truyền thông số Việt Nam chủ trì, Tạp chí điện tử VietTimes thực hiện dưới sự bảo trợ của Bộ Thông tin và Truyền thông. Qua 5 mùa tổ chức, Giải thưởng đã tiếp cận được tổng cộng hơn 13.000 lượt cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp trên 63 tỉnh thành; thu hút gần 1.400 hồ sơ tham dự; vinh danh gần 350 cơ quan, doanh nghiệp, đơn vị sự nghiệp chuyển đổi số xuất sắc và các sản phẩm, giải pháp chuyển đổi số tiêu biểu.
