Trong tuần qua, một số trường hợp vi phạm liên quan đến thị trường trái phiếu doanh nghiệp (TPDN) đã được các cơ quan quản lý ra quyết định xử lý, cùng với đó là thông điệp từ Chính phủ với Công điện số 304/CĐ-TTg ngày 07/4/2022 do Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Minh Khái ký ban hành về chấn chỉnh hoạt động thị trường trái phiếu doanh nghiệp và đấu giá quyền sử dụng đất.
Sự kiện này hiện là mối quan tâm hàng đầu của các nhà đầu tư và thành viên trên trên thị trường vốn của Việt Nam.
Theo Fiingroup, các sự kiện vừa nêu cùng với các thay đổi chính sách đang diễn ra qua bao gồm việc Thông tư 16 của Ngân hàng Nhà nước (NHNN) về quy định mua bán trái phiếu của các tổ chức tín dụng và những thay đổi và bổ sung dự kiến được đưa vào trong dự thảo sửa đổi Nghị định 153 về phát hành riêng lẻ “có thể sẽ làm cho thị trường TPDN giảm đáng kể về quy mô phát hành vào năm 2022”.
Cụ thể, trong báo cáo ‘Những điều chỉnh trên thị trường trái phiếu doanh nghiệp để hướng tới phát triển bền vững’, Fiingroup cho rằng sự suy giảm có khả năng sẽ diễn ra nhất là đối với hoạt động phát hành riêng lẻ và bởi các công ty chưa đại chúng hoặc các công ty dự án được lập ra để huy động vốn triển khai dự án đó với mức độ công bố và chất lượng thông tin của các tổ chức phát hành này còn nhiều hạn chế.
| |
Sức khoẻ các doanh nghiệp bất động sản phát hành TPDN ra sao?
Theo số liệu của FiinGroup, sức khỏe tài chính các công ty bất động sản về tổng thể vẫn ở mức tương đối an toàn, ngoại trừ các công ty dự án được lập ra nhằm mục đích huy động vốn trái phiếu hoặc vay vốn tín dụng ngân hàng, ngành bất động sản (BĐS) nói chung và phân khúc BĐS dân cư nói riêng vẫn cơ bản có mức độ đòn bẩy tài chính ở mức thấp tương đối so với giai đoạn năm trước.
Điều này thể hiện qua một số chỉ tiêu chủ chốt khi đánh giá năng lực tín dụng bao gồm: Hệ số Nợ vay/Vốn chủ sở hữu của các đơn vị BĐS dân cư niêm yết hiện đang ở mức 0,7 lần; Hệ số đánh giá năng lực trả lãi EBITDA/Chi phí lãi vay ở mức 1,8 lần; và hệ số bao phủ nợ ngắn hạn ở mức 3,8 lần vào cuối 2021.
Điểm đáng lưu ý là tình hình sức khỏe tài chính được ghi nhận trong bối cảnh tổng số lượng căn hộ bán được tại thị trường khu vực Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh đã giảm chỉ còn chỉ còn chưa đến một nửa từ mức 29 nghìn căn/năm trong hai năm diễn ra COVID19, so với mức 66 nghìn căn/năm trong giai đoạn năm trước đó từ 2015-2019.
| |
Áp lực trả nợ trái phiếu đến hạn
Tuy nhiên, FiinGroup cho rằng, vấn đề quan trọng cần lưu ý là áp lực trả nợ trái phiếu đến hạn trong 3 năm tới đây.
Cụ thể, tính đến cuối năm 2021, quy mô dư nợ trái phiếu doanh nghiệp bất động sản đạt khoảng 189.000 tỉ đồng, trong đó, dữ liệu của FiinGroup cho thấy, có tới 73% dư nợ sẽ có điểm rơi đáo hạn vào giai đoạn 2022 – 2024
“Điều này không chỉ tạo áp lực trả nợ lớn hơn của các doanh nghiệp BĐS trong bối cảnh dần hồi phục sau COVID và trước những thay đổi pháp lý và những sự kiện gần đây mà theo chúng tôi còn tác động đến rủi ro thanh khoản của các đại lý phân phối có cam kết mua lại trái phiếu, chính là các định chế tài chính như CTCK và ngân hàng”, báo cáo nêu.
Ngoài ra, áp lực trả nợ có thể tác động đến rủi ro của thị trường cổ phiếu do cổ phiếu được cầm cố để làm đảm bảo cho trái phiếu hoặc được cầm cố để lấy nguồn mua trái phiếu chất lượng thấp hoặc có vấn đề như các cơ quan quản lý đã chỉ ra.
Dữ liệu của FiinGroup thể hiện, có khoảng 35% các doanh nghiệp BĐS niêm yết có mức điểm sơ bộ nằm trong khu vực “đầu tư” tức là từ Nhóm 4 hay mức xếp hạng BBB- trở lên (được định nghĩa là có “Năng lực Tương đối tốt để đáp ứng các nghĩa vụ tài chính nhưng dễ bị ảnh hưởng hơn trước các diễn biến bất lợi của nền kinh tế”).
Tuy nhiên, vẫn có 70% số doanh nghiệp bất động sản niêm yết có mức điểm sơ bộ ở mức “có tính đầu cơ” tức là từ BB+ trở xuống và tức là có khả năng đáp ứng nghĩa vụ tài chính ở mức Vừa phải hoặc Yếu theo thang điểm xếp hạng tín nhiệm của FiinRatings.
Điều này cho thấy sự phân hóa lớn giữa các doanh nghiệp trong ngành từ mức A đến B. Cụ thể, một số công ty bất động sản gặp khó khăn lớn và nhiều rủi ro, nhưng cũng không ít doanh nghiệp có nền tảng cơ bản tốt và có thể tiếp tục phát triển nếu các rủi ro ngành được kiểm soát.
Về các doanh nghiệp BĐS chưa niêm yết, mặc dù không đủ dữ liệu và thông tin để có thể đưa ra các đánh giá và mức điểm tín nhiệm cơ bản của các tổ chức phát hành này, tuy nhiên FiinGroup quan sát rằng các đơn vị này có sức khỏe tài chính hầu hết ở mức yếu trong khi đó năng lực kinh doanh chưa được khẳng định do phần đông là các công ty dự án./.