|
| Nhờ sự nở rộ của công nghệ mã QR, khách hàng có thể gọi món và thanh toán bữa ăn tại nhà hàng mà không cần đến phục vụ hay người tính tiền. Ảnh: WSJ |
- Mã QR (mã phản ứng nhanh) được phát minh ở Nhật Bản cách đây gần 30 năm. Tuy nhiên, sự tiếp thị thiếu khéo léo khiến công nghệ này không được phổ biến trên thị trường. Mãi đến khi được tích hợp vào ứng dụng thanh toán số AliPay và WeChat thì mã QR mới phổ biến trên thị trường Trung Quốc.
Ở Mỹ, vào năm 2017, Apple cho phép camera của iPhone đọc được mã QR, công nghệ được nhiều người biết đến hơn, nhưng lúc đó vẫn thiếu tính ứng dụng. Người dùng không hiểu rõ công nghệ dùng vào mục đích gì. Cho đến khi đại dịch COVID-19 và nhu cầu giao dịch không cần chạm tăng cao, mã QR mới nổi lên như một giải pháp công nghệ sẽ tồn tại lâu dài, đặc biệt trong lĩnh vực nhà hàng ở Mỹ.
Công nghệ không chạm nổi lên trong đại dịch
Một nửa số nhà hàng đủ dịch vụ (full-service) ở Mỹ đã đồng loạt chọn menu bằng mã QR, theo Hiệp hội Nhà hàng Quốc gia. Hàng loạt nhà bán lẻ lớn như CVS, Nike, Foot Locker và khoảng một triệu doanh nghiệp nhỏ khác cũng thêm tính năng quét mã QR tại quầy thanh toán. Nhiều công ty giải pháp công nghệ và quảng cáo kiếm được khách hàng nhờ giới thiệu công nghệ này và triển vọng ứng dụng cao. Mã QR được giới thiệu trên khắp bao bì, thư từ, cho đến quảng cáo trên bảng hiệu và TV.
Trên mỗi bàn ở Teeth - một quán bar ở San Francisco (Mỹ), đều đặt một tờ giấy ép nhựa có in một hình vuông chứa mã vạch ma trận. Khách hàng chỉ cần quét mã bằng camera trên điện thoại là có thể mở trang web để gọi món trực tuyến. Sau đó, họ có thể nhập thông tin thẻ tín dụng để trả tiền, mà không cần chạm vào menu giấy hay tương tác với người phục vụ, mặc dù vẫn có thể gọi món và thanh toán theo cách thông thường.
Mười tám tháng trước, cách thức gọi món như vậy còn hiếm gặp, nhưng giờ đã khá phổ biến. “Trong 13 năm sở hữu quán bar ở San Francisco, tôi chưa từng thấy một thay đổi lớn mà khiến phần lớn khách hàng chấp nhận thay đổi hành vi nhanh như thế này”, Ben Bleimen, chủ quán Teeth cho biết.
Ứng dụng trong nhà hàng chỉ là một trong số những lĩnh vực mà mã QR có thể tác động đến. Tại Trung Quốc, mọi người dùng mã QR để gọi taxi, tham vấn bác sỹ, thanh toán bữa ăn, hóa đơn mua sắm và đặt vé máy bay. Thậm chí, cả những người ăn xin cũng xin tiền qua mã QR. “Mọi người chỉ quét rồi bước đi”, Courtney Newnham, du khách Mỹ trong chuyến du lịch lần đầu đến Trung Quốc đã ngạc nhiên nhận xét.
 |
Quét mã để thanh toán vé tàu điện ngầm tại Trung Quốc. Ảnh: WSJ |
Nguy cơ sau một giao dịch không chạm
Việc phổ biến công nghệ mã QR cũng dẫn đến việc các doanh nghiệp tích hợp thêm nhiều công cụ để theo dõi, nhắm mục tiêu và phân tích - báo động đỏ cho các chuyên gia bảo mật.
Mã QR có thể lưu trữ các thông tin số như thời gian, địa điểm và tần suất quét. Doanh nghiệp cũng có thể mở một ứng dụng hoặc một trang web để theo dõi thông tin cá nhân của người dùng hoặc yêu cầu họ nhập thông tin vào đó. Nhờ vậy, một số nhà hàng có thể xây dựng cơ sở dữ liệu về lịch sử gọi món và thông tin liên hệ của khách hàng. Tại các chuỗi bán lẻ, mọi người có thể sớm nhận được ưu đãi chung và cả ưu đãi được cá nhân hóa được tiếp thị trong hệ thống thanh toán bằng mã QR.
“Mọi người không hiểu rằng khi sử dụng mã QR, toàn bộ hệ thống theo dõi trực tuyến sẽ được chèn vào“, Jay Stanley, nhà phân tích chính sách cấp cao tại American Civil Liberties Union nhận xét. Việc đơn giản là ngồi xuống dùng bữa đột ngột trở thành một phần của đế chế quảng cáo trực tuyến, ông cảnh báo.
Doanh nghiệp hưởng lợi từ mã QR
Các doanh nghiệp không muốn từ bỏ lợi ích mà mã QR mang lại. Dùng menu mã QR tiết kiệm được từ 30-50% chi phí nhân công vì không cần người nhận món và thanh toán, theo Tom Sharon, đồng sáng lập công ty cung cấp giải pháp Cheqout.
Chưa hết, tương tác trên menu mã QR cũng dễ thuyết phục khách hàng chi tiêu nhiều hơn nhờ vào hình ảnh bắt mắt, theo bà Kim Teo, đồng sáng lập công ty cung cấp giải pháp gọi món trực tuyến Mr. Yum. Khách hàng đặt món qua công nghệ này cũng giúp nhà hàng biết được món nào đang bán chạy để điều chỉnh menu: làm nổi bật những món muốn bán hoặc giới thiệu cho khách những món được nhiều người yêu thích.
Nhờ khả năng theo dõi, nhà hàng lưu lại được lịch sử mua hàng và thông tin cá nhân của người dùng, từ đó có thể đưa ra gợi ý riêng cho mỗi khách hàng. Theo bà Lucy Bernholz, giám đốc Phòng thí nghiệm xã hội dân sự số của Đại học Stanford, mã QR khiến trải nghiệm ngoài đời thực của mọi người bị theo dõi như cách Google đang làm.
Người dùng đánh đổi giữa tiện lợi và bảo mật thông tin cá nhân
Bà Kim Teo cho biết công ty chỉ cung cấp dữ liệu khách hàng cho chính nhà hàng đó và Mr. Yum không sử dụng thông tin này để tiếp cận khách hàng. Công ty cũng cam kết không bán dữ liệu cho bất kỳ nhà môi giới bên thứ ba nào. Cheqout cũng tương tự.
Thực khách cũng chia sẻ nhiều ý kiến trái chiều về hệ thống đặt món bằng mã QR. Một số người cho rằng nó rất tiện lợi nhưng nói thêm rằng họ thích dùng menu truyền thống tại một nhà hàng cao cấp.
Dù khách hàng cảm nhận thế nào, ông Bleiman, chủ quán bar Teeth cho biết: theo dữ liệu của Cheqout khoảng một nửa số đơn đặt hàng của Teeth, trong đó có đến 65% đơn đặt ngay trong giờ phát trận đấu thể thao trên truyền hình, đến qua hệ thống mã QR.
“Họ có thể không thích mã QR, nhưng họ vẫn cứ dùng”, ông nói.
----
Nguồn:
https://www.nytimes.com/2021/07/26/technology/qr-codes-tracking.html?action=click&algo=bandit-all-surfaces&block=more_in_recirc&fellback=false&imp_id=689968997&impression_id=fa3afbc4-ef4a-11eb-94f4-5b9c93fd5dee&index=1&pgtype=Article&pool=more_in_pools%2Ftechnology®ion=footer&req_id=341006172&surface=eos-more-in&variant=0_bandit-all-surfaces
https://www.wsj.com/articles/welcome-to-china-you-probably-cant-buy-anything-though-11573415753
