Tiềm năng của AI trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe
Đến năm 2025, dự kiến hơn 30 tỉ USD sẽ được đầu tư vào lĩnh vực AI chăm sóc sức khỏe, phản ánh niềm tin ngày càng tăng vào các giải pháp chăm sóc sức khỏe dựa trên AI.
Động lực chính của khoản đầu tư này là nhu cầu bắt buộc phải tận dụng tốt hơn lượng dữ liệu chăm sóc sức khỏe khổng lồ hiện có. Thông qua phân tích dữ liệu và các công cụ như trợ lý sức khỏe ảo, AI có thể giúp cắt giảm đáng kể chi phí chăm sóc sức khỏe.
Các thiết bị y tế có thể đeo và các kế hoạch điều trị được hỗ trợ bởi AI tập trung nhiều hơn vào nhu cầu cá nhân và các biện pháp chăm sóc sức khỏe sớm cũng ngày một xuất hiện. Ví dụ: ở Trung Quốc, các thiết bị như vậy của Huawei Technologies giúp theo dõi số liệu thống kê sức khỏe quan trọng, trong khi các nền tảng như Ping An Good Doctor cung cấp các chẩn đoán sơ bộ dựa trên AI. Sự phát triển trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe bằng AI của Trung Quốc cũng bao gồm những đổi mới như thuật toán AI của Infervision để phát hiện bệnh sớm thông qua hình ảnh y tế và độ chính xác của Tianji Robot trong phẫu thuật chỉnh hình có sự hỗ trợ của robot.
Không chỉ Trung Quốc, việc tích hợp AI vào chăm sóc sức khỏe cũng đã đạt được những tiến bộ đáng kể ở Châu Âu và Hoa Kỳ. Các quốc gia bao gồm Anh, Pháp và Đức đang dẫn đầu các sáng kiến công-tư, chẳng hạn như các trung tâm đổi mới kỹ thuật số trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe.
Hoa Kỳ, quê hương của những công ty tiên phong như DeepMind, nơi đã đào tạo các thuật toán AI để phát hiện hơn 50 bệnh, nhấn mạnh nghiên cứu tiên tiến cần phải đi kèm với những biện pháp bảo mật thông tin cũng như phòng vệ khác. Hướng dẫn của Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm (FDA) dành cho các thiết bị y tế dựa trên AI, cũng như các quy định về quyền riêng tư dữ liệu của Đạo luật Trách nhiệm Giải trình và Cung cấp Thông tin Bảo hiểm Y tế (HIPAA) đã thể hiện cam kết này.
Một nghiên cứu trên tạp chí Nature cho thấy AI có thể tốt bằng hoặc tốt hơn các bác sĩ trong việc phát hiện ung thư vú từ chụp quang tuyến vú. AI cũng đang thay đổi cuộc chơi trong việc dự đoán sự lây lan của bệnh tật. Ví dụ, trong đợt bùng phát Covid-19, một công ty Canada, BlueDot, đã sử dụng AI để nhanh chóng theo dõi sự lây lan của virus bằng cách sử dụng dữ liệu tin tức.
Phẫu thuật cũng đã chứng kiến những thay đổi lớn với các quy trình được hỗ trợ bởi AI và robot. Ví dụ, hệ thống Da Vinci của Intuitive Surgical có trụ sở tại California, được sử dụng trong hơn 10 triệu ca phẫu thuật, mang lại kết quả tốt hơn và bệnh nhân hồi phục nhanh hơn.
Trong khi đó, Nhật Bản đang giải quyết nhu cầu của dân số già bằng cách tích hợp AI vào chăm sóc người già với những cải tiến như robot Robear.
Sức mạnh tổng hợp giữa công nghệ và hiểu biết sâu sắc của con người là yếu tố then chốt cho các giải pháp chăm sóc sức khỏe toàn diện trong thế kỷ 21.
Những thách thức của AI trong chăm sóc sức khỏe
Việc tích hợp AI vào chăm sóc sức khỏe mang lại cả tiềm năng biến đổi và những thách thức đòi hỏi sự giám sát chặt chẽ của cơ quan quản lý. Đảm bảo an toàn cho bệnh nhân, bảo mật dữ liệu và giải quyết các tình huống khó xử về đạo đức vẫn là điều tối quan trọng. Ví dụ, việc giải thích sai của AI có thể dẫn đến chẩn đoán sai với những hậu quả nghiêm trọng.
Một ví dụ điển hình là Watson Health, công ty hứa hẹn sẽ chuyển đổi dịch vụ chăm sóc y tế thông qua AI, đặc biệt là trong điều trị ung thư. Bằng cách đi sâu vào lượng lớn dữ liệu sức khỏe, Watson sẽ đề xuất các phương pháp điều trị phù hợp nhất cho bác sĩ, đóng vai trò như một trợ lý siêu thông minh.
Nhưng thời gian trôi qua, lời khuyên của Watson được phát hiện là không đạt mục đích, thậm chí không chính xác, dẫn đến những quyết định y tế sai lầm. Trải nghiệm của Watson là một bài học: mặc dù công nghệ có thể là đồng minh đắc lực trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe nhưng sự tin tưởng mù quáng nếu không có sự giám sát của con người có thể gây nguy hiểm.
Hầu hết các quốc gia đang vật lộn với các quy định xây dựng nhằm cân bằng sự đổi mới với sự an toàn. FDA và HIPAA của Mỹ là những người bảo vệ quy định về AI y tế; Quy định chung về bảo vệ dữ liệu (GDPR) của EU đặt ra các biện pháp kiểm soát chặt chẽ đối với việc xử lý dữ liệu, với các quy định nghiêm ngặt đối với dữ liệu sức khỏe.
Trong khi các quốc gia như Canada và Nhật Bản đang kết hợp các hướng dẫn về AI vào các cơ cấu quản lý thiết bị y tế hiện có thì các quốc gia khác đang ở giai đoạn "non trẻ" và vẫn đang đánh giá các phương pháp tiếp cận tốt nhất. Sự phát triển nhanh chóng của công nghệ AI có nghĩa là nó thường vượt quá quy định. Tính minh bạch trong các thuật toán AI, yếu tố cần thiết để xây dựng lòng tin, cũng vẫn khó nắm bắt, khiến việc quản lý càng trở nên khó khăn hơn.
Trở lại năm 2019, một bài báo trên tạp chí Khoa học đã phát hiện ra rằng một thuật toán được sử dụng rộng rãi đang thể hiện sự thiên vị về chủng tộc – thuật toán này khuyến nghị bệnh nhân da trắng nên điều trị sức khoẻ nhiều hơn người da đen.
Những trường hợp như vậy cho thấy AI dễ bị kế thừa những thành kiến trong dữ liệu đào tạo của nó. Bằng cách xác định những sai lệch hoặc thiếu chính xác như vậy trong các dự đoán của AI, con người có thể cải thiện độ chính xác, công bằng và độ tin cậy của hệ thống.
Hơn nữa, chăm sóc sức khỏe không chỉ là chẩn đoán và điều trị bệnh, nó cũng bao gồm các yếu tố quan trọng của con người như niềm tin, sự hiểu biết và khả năng giải quyết các sắc thái văn hóa, kinh tế xã hội và tâm lý của từng bệnh nhân. Ví dụ, trong các dịch vụ sức khỏe tâm thần, trong khi AI có thể đóng vai trò trong chẩn đoán hoặc theo dõi ban đầu, thì robot không thể tái tạo sự hiểu biết sâu sắc, sự đồng cảm và niềm tin được thiết lập trong mối quan hệ giữa nhà trị liệu và bệnh nhân.
Mặc dù công nghệ này có nhiều thách thức, song không thể phủ nhận tiềm năng của công nghệ này. Điểm mạnh của AI nằm ở khả năng xử lý dữ liệu, nhận dạng mẫu và tăng cường hiệu quả công việc. Con người mang đến trí tuệ kinh nghiệm, đạo đức và sự đồng cảm. Kết hợp AI với các kỹ năng của con người là rất quan trọng, không chỉ về độ chính xác mà còn để duy trì bản chất của việc chăm sóc cá nhân trong chăm sóc sức khỏe.
Tương lai của ngành chăm sóc sức khỏe đòi hỏi phải tích hợp các công cụ AI mà không làm mất đi bản chất lấy con người làm trung tâm. Sự cân bằng tinh tế này, mặc dù đầy thách thức, nhưng lại rất quan trọng. Đó là con đường dẫn đến một tương lai chăm sóc sức khỏe, nơi công nghệ và nhân loại hợp nhất, xác định lại đường nét của dịch vụ chăm sóc sức khỏe chất lượng trong thế kỷ 21.
Theo SCMP
