Xuất hiện loại bệnh thường có sau bão lũ
Dịp bão lũ, nhà ông T.V.Đ (53 tuổi, ở Yên Bái) đã bị ngập lụt nên ông phải dọn dẹp khắc phục hậu quả và phải dầm mình trong bùn đất. Vài ngày sau ông đổ bệnh, sốt rét, đau mỏi cơ, đi ngoài.
4 ngày sau, ông được đưa vào cấp cứu tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh Yên Bái trong tình trạng suy gan, suy thận nặng, phải đặt nội khí quản, rồi được chuyển xuống Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương do diễn biến nặng hơn. Các bác sĩ xác định ông bị sốc nhiễm khuẩn huyết do Leptospira (bệnh xoắn khuẩn vàng da), kèm viêm phổi, viêm tụy cấp, suy thận cấp, gút, xơ gan.
Thông tin về tình hình căn bệnh phổ biến sau bão lũ, trưa nay, đại diện Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương cho biết: Cùng với ông Đ., Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương vừa tiếp nhận 5 người trong gia đình ông N.V.C (48 tuổi, ở Thái Nguyên) trong tình trạng sốt, mệt mỏi với các triệu chứng của nhiễm Leptospira. Vợ, con và 2 cháu ông C. điều trị tại Khoa Nhiễm khuẩn tổng hợp, riêng ông C. phải nhập khoa Cấp cứu do diễn biến nặng, khi men gan tăng cao, suy thận cấp và giảm tiểu cầu.
Gia đình ông C. cho biết, khoảng bốn ngày sau trận lũ lịch sử do bão Yagi gây ra, ông bị sốt cao, mệt mỏi, khó thở, bụng chướng và đau mạn sườn phải. Tại cơ sở y tế địa phương, ông được chẩn đoán nhiễm trùng và chỉ định dùng kháng sinh trong 2 ngày. Nhưng ông vẫn bị khó thở, bụng căng tức, và tiểu ít, thậm chí còn xuất hiện các cơn kích thích, quằn quại. Ngày thứ 5, ông C được chuyển đi cấp cứu tại Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương.
Bà N.T. H, vợ ông C cho biết gia đình bà sống trong căn nhà cấp 4 tại xã Đồng Bẩm, huyện Đồng Hỷ Thái Nguyên, khu vực ngập nặng của tỉnh. Nhà cửa, chuồng trại chăn nuôi của gia đình đều ngập sâu trong nước lũ gần 2m, nên cả nhà phải sinh hoạt trong điều kiện nước ô nhiễm nặng nề.
Với những triệu chứng bệnh cùng việc gia đình ông C sống trong môi trường ngập lụt lâu ngày, các bác sĩ đã nghi ngờ 5 người trong gia đình ông C. bị mắc bệnh xoắn khuẩn vàng da.
BS. Phạm Thanh Bằng (Khoa Cấp cứu Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương) cho biết: Hiện tại, ông C. đang được điều trị tại Khoa Cấp cứu trong tình trạng suy thận cấp, men thận tăng cao gấp 6 lần bình thường với những dấu hiệu đáng lo ngại. Chúng tôi đang nỗ lực điều trị các triệu chứng suy thận và tăng men gan do xoắn khuẩn vàng da gây ra.
Theo BS. Bằng, xoắn khuẩn vàng da là bệnh truyền nhiễm cấp tính do các xoắn khuẩn thuộc họ Leptospira gây ra. Leptospira thâm nhập vào cơ thể người qua những vết xước ở da, niêm mạc khi tiếp xúc với nước bị nhiễm khuẩn (đồng ruộng, ao, hồ, vũng nước đọng. Bệnh hay gặp vào mùa mưa do xoắn khuẩn lan theo dòng nước. Trận lũ lụt do bão Yagi vừa qua là điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn Leptospira phát tán, đặc biệt là ở các vùng chăn nuôi lợn, nơi hệ thống vệ sinh không đảm bảo.”
Cách phòng bệnh Leptospira
Cục Y tế dự phòng Bộ Y tế cho biết: Ổ chứa của Leptospira gây bệnh là ở trong ống thận của động vật hoang dã và súc vật nuôi gần người: Chuột, chuột đồng nhỏ, lợn, trâu bò, chó … mang xoắn khuẩn nhưng không có biểu hiện lâm sàng và Leptospira được tồn tại trong thời gian dài, có thể suốt đời, đặc biệt đối với súc vật là ổ chứa.
Nước tiểu của súc vật hoang dã, chủ yếu là loài gặm nhấm có Leptospira được thải vào môi trường, đặc biệt là ở các đầm lầy, ao hồ, đồng ruộng để từ đó Leptospira lại xâm nhập qua da, niêm mạc vào các súc vật hoang dã khác hình thành một chu trình khép kín của ổ dịch thiên nhiên, duy trì lâu dài nguồn truyền bệnh Leptospira. Thời gian ủ bệnh thông thường là 10 ngày, có thể từ 2 - 30 ngày.
Phương thức lây truyền là Leptospira có trong nước hoặc đất ẩm ướt đã bị ô nhiễm nước tiểu súc vật sẽ xâm nhập vào cơ thể qua da, đặc biệt là chỗ da bị xước và có thể chui qua lỗ chân lông của da bị ngâm sũng nước hoặc qua niêm mạc ở các hồ bơi bị nhiễm xoắn khuẩn. Có thể bị nhiễm do tiếp xúc trực tiếp với nước tiểu hoặc mô súc vật bị nhiễm xoắn khuẩn. Đôi khi, mắc bệnh do ăn phải thức ăn bị nhiễm nước tiểu của chuột.
Trước tình hình sau lũ bão đã có nhiều người nhiễm bệnh Leptospira phải cấp cứu, Cục Y tế dự phòng khuyến cáo người dân cách vệ sinh phòng bệnh:
Các chuồng trại chăn nuôi súc vật, lò mổ v.v… phải cao ráo, có nền cứng dễ thoát nước, thường xuyên được cọ rửa sạch sẽ và khử trùng tẩy uế khi cần thiết.
Những người làm việc trong môi trường lao động hoặc nghề nghiệp có nguy cơ bị nhiễm Leptospira cần trang bị bảo vệ da, niêm mạc như quần áo lao động, tạp dề, ủng, găng tay, kính mắt v.v…
Cần kiểm tra thường xuyên các cơ sở chăn nuôi súc vật, các lò mổ, bể bơi v.v… để xử lý kịp thời, phòng chống chuột và vệ sinh môi trường.
Tiêm vắc xin có các chủng Leptospira chủ yếu lưu hành địa phương cho súc vật nuôi cũng có kết quả nhất định nhưng không loại trừ được tình trạng nhiễm Leptospira và bài tiết xoắn khuẩn trong nước tiểu.
Tiêm vắc xin Leptospira cho người làm nghề nghiệp có nguy cơ mắc bệnh cao đã thực hiện có kết quả ở một số nước phát triển như Nhật Bản, Italia, Pháp, Tây Ban Nha, Trung Quốc v.v…
