Các ngân hàng trung ương toàn cầu đang chạy đua với thời gian để kìm chế lạm phát. Tuy nhiên, lãi suất nếu đẩy quá nhanh và quá xa có thể ảnh hưởng đến sự vận hành trơn chu của thị trường tài chính.
Đó là những gì đã xảy ra gần đây ở Hàn Quốc, nơi thị trường tín dụng trải qua đợt tăng lợi suất ngắn hạn tồi tệ nhất kể từ cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu.
Tâm điểm của cuộc khủng hoảng là một loại nợ ngắn hạn được sử dụng để đầu tư cho sự bùng nổ các dự án xây dựng của quốc gia. Nó được gọi là thương phiếu đảm bảo bằng tài sản tài chính dự án (Project Financing-Asset Backed Commercial Paper; viết tắt: PF-ABCP).
Những vụ vỡ nợ rất hiếm ở Hàn Quốc dù PF-ABCP không được coi là tài sản đảm bảo an toàn vì chúng có liên quan đến thị trường bất động sản. Theo một báo cáo của ngân hàng trung ương Hàn Quốc, tỷ lệ vỡ nợ đối với các khoản vay tài chính dự án chỉ là 0,5% cho tới cuối tháng 6/2022.
Do đó, các nhà đầu tư đã hoảng sợ khi nhà phát triển công viên giải trí Legoland - được hậu thuẫn bởi tỉnh Gangwon - không thể thanh toán khoản thanh toán cho PF-ABCP vào cuối tháng 9/2022.
|
Công viên Legoland Korea vào ngày 5/5 (Ảnh: Bloomberg) |
Mặc dù các quan chức Hàn Quốc dường như đã khoanh vùng trước cuộc khủng hoảng, động thái của họ trở thành một hồi chuông cảnh báo cho phần còn lại của thế giới về nguy cơ sụp đổ nhanh chóng của các thị trường.
PF-ABCP là gì?
Các dự án xây dựng lớn rất tốn kém. Thay vì trả bằng tiền hiện có, ở Hàn Quốc, nhà phát triển dự án thường thích vay tiền mặt hơn.
Các nhà phát triển thường cố gắng thu lại số tiền họ đã vay bằng cách bán tài sản ngay cả trước khi chúng được xây dựng. Nhưng nếu giá bất động sản giảm hoặc không bán được, họ sẽ chịu gánh nặng tài chính.
Như một lá chắn trong trường hợp bất động sản giảm giá, các nhà đầu tư thường sử dụng một phương tiện có mục đích đặc biệt (về bản chất là một công ty riêng biệt không có tài sản nào khác ngoài dự án) để huy động tiền, với việc trả nợ gắn trực tiếp với số tiền thu được từ quá trình phát triển. Hoạt động này được gọi là tài trợ dự án.
Các công ty môi giới thường cho các nhà phát triển vay, sau đó chứng khoán hóa chúng và bán chúng cho các nhà đầu tư trên thị trường tiền tệ. Những khoản bảo đảm như vậy được gọi là PF-ABCP. Thị trường trị giá ước tính khoảng 35 nghìn tỉ won (27 tỉ USD).
 |
Nợ ngắn hạn liên quan đến tài trợ dự án ở Hàn Quốc đã tăng lên trong những năm qua (Nguồn: Công ty chứng khoán KB) |
Các ngân hàng đã tham gia như thế nào?
Các nhà phát triển dự án là những 'tay chơi lớn' đầu tiên trong thị trường PF-ABCP. Nhưng khi lĩnh vực bất động sản phát triển nhanh chóng, các công ty chứng khoán cũng tham gia vào thị trường này.
Vì các công ty môi giới cho vay và thường bán nợ cho các nhà đầu tư nên PF-ABCP là một dòng tài chính sinh lợi đã tăng theo cấp số nhân trong những năm gần đây.
Thu nhập từ bảo lãnh các khoản vay tài chính dự án vào khoảng 1,5 nghìn tỷ won vào cuối tháng 6, chiếm khoảng 42% tổng doanh thu của các công ty môi giới, tăng so với mức chỉ 3% trong năm 2017, theo dữ liệu từ Công ty chứng khoán KB Securities Co.
Thông thường, người môi giới hoặc người xây dựng là người bảo lãnh, mặc dù trong trường hợp của nhà phát triển Legoland, đó là tỉnh Gangwon. Theo NICE Investors Service, khoảng 70% khoản nợ như vậy được đảm bảo bởi các công ty chứng khoán, và khoảng 20% được các công ty xây dựng đứng ra bảo lãnh.
Điều gì đã xảy ra với Legoland Korea?
Tính đến cuối tháng 5/2022, Legoland vẫn là một doanh nghiệp có thành tích vượt trội. Nhà phát triển công viên giải trí xây dựng những bản sao của các địa danh nổi tiếng nhất Hàn Quốc bằng tấm ghép Lego và là công viên giải trí lớn mang thương hiệu này lần đầu tiên đến với xứ sở kim chi.
Đối với tỉnh Gangwon, công viên Legoland có thể đem lại cơ hội lớn giúp họ tái khởi động ngành du lịch vốn bị ảnh hưởng bởi dịch Covid 19 và thay đổi bộ mặt một tỉnh ở khu vực miền núi, kém phát triển với một núi nợ từ thời Olympics mùa đông 2018.
Vào cuối tháng 9/2022, tỉnh Gangwon, nơi Legoland đặt trụ sở đồng thời cũng là nhà bảo lãnh đảm bảo, đã từ chối trả khoản vay 205 tỉ won (khoảng 144 triệu USD) cho các khoản vay dưới hình thức PF-ABCP vào cuối tháng 9/2022.
Điều đó xảy ra bởi vì tân Thống đốc tỉnh Gangwon - ông Kim Jin-tae, đã không thanh toán khoản nợ cho dự án Legoland – vốn là một thỏa thuận được thực hiện dưới thời người tiền nhiệm và đối thủ chính trị của ông.
Quyết định này đã gây ra một cú sốc cho các nhà đầu tư thị trường tiền tệ vốn đã chịu áp lực từ việc tăng lãi suất và đẩy lợi suất trái phiếu ngắn hạn lên mức cao nhất kể từ cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu.
Sự kiện này là một bài học cho thế giới rằng “một sai lầm nhỏ có thể gây nguy hiểm cho cả nền kinh tế”, Thống đốc Ngân hàng Trung ương Hàn Quốc Rhee Chang-yong nói với Bloomberg vào cuối tháng 11/2022.
Trước sự biến động của thị trường, các quan chức ở tỉnh Gangwon sau đó đã thay đổi quyết định và cho biết sẽ trả nợ cho Legoland Korea trước ngày 15 tháng 12.
Ủy ban Dịch vụ Tài chính của Hàn Quốc đã mô tả PF-ABCP là “mắt xích yếu nhất” trong số các thị trường nợ ngắn hạn của quốc gia.
Một vấn đề cố hữu là có sự không phù hợp về kỳ hạn giữa tài sản cơ sở của các khoản vay tài trợ dự án, thường có kỳ hạn ba năm và của các giấy tờ thương mại, thường được phát hành ba tháng một lần.
Điều đó có nghĩa là rủi ro tái cấp vốn đã tăng lên song song với việc tăng lãi suất mạnh mẽ của Ngân hàng Hàn Quốc. Mối lo lớn đó là điều này sẽ lan rộng ra trái phiếu doanh nghiệp.
Anushka Shah, một quản lý tín dụng cấp cao của Moody cho biết: “Điều này sẽ có tác động đối với những người đi vay có nhu cầu tái đầu tư lớn hoặc các khoản nợ đáo hạn, giờ đây họ sẽ phải đối mặt với chi phí tái cấp vốn cao hơn”. “Đòn bẩy doanh nghiệp trên toàn hệ thống, mặc dù đang giảm, nhưng vẫn ở mức cao"./.
Theo Bloomberg
