Chiến lược "Dữ liệu phía Đông, điện toán phía Tây"
Yajiang-1, một trung tâm tính toán tiên tiến tọa lạc tại vùng đất khai sinh nền văn minh Tây Tạng dọc theo dòng sông Yarlung Tsangpo hùng vĩ, đã đi vào hoạt động như một phần trong kế hoạch của Trung Quốc nhằm biến “nóc nhà thế giới” thành một tiền đồn chiến lược cho siêu tính toán bền vững.
Cơ sở này, trung tâm chính đầu tiên của dự án “Dữ liệu phía Đông, điện toán phía Tây” trên cao nguyên Tây Tạng, tận dụng môi trường khắc nghiệt của khu vực để làm cho các nhiệm vụ huấn luyện trí tuệ nhân tạo (AI) quy mô lớn – lên tới hàng triệu giờ xử lý mỗi năm – trở nên tiết kiệm năng lượng một cách đáng kể.
Trung Quốc dự định tận dụng khí hậu lạnh tự nhiên, nguồn năng lượng mặt trời dồi dào và công nghệ thu hồi nhiệt thải sáng tạo để xây dựng thêm nhiều trung tâm AI như Yajiang-1, trung tâm này tọa lạc ở độ cao 3.600 mét (11.800 feet).
Nằm tại thành phố Shannan thuộc khu tự trị Tây Tạng, giai đoạn đầu của trung tâm sẽ triển khai hơn 256 máy chủ tính toán tiên tiến, cung cấp tổng công suất xử lý lên tới 2.000 petaflops – đơn vị đo số phép tính dấu chấm động mỗi giây.
Cơ sở này được phát triển chung bởi Công ty công nghệ tính toán Yarlung Zangbo Tây Tạng và chính quyền địa phương nhằm tiên phong phát triển các nền kinh tế số ở vùng cao.
“Yajiang-1 sẽ thúc đẩy đổi mới tiên phong trong các lĩnh vực huấn luyện AI, lái xe tự động, chăm sóc sức khỏe thông minh và giám sát hệ sinh thái cao nguyên,” ông Han Shuangshuang, Tổng giám đốc công ty tính toán, cho biết trong một cuộc phỏng vấn.
“Đã có nhiều quan hệ đối tác được thiết lập để thúc đẩy các lĩnh vực này,” ông nói với tờ báo của Bộ Khoa học và Công nghệ Trung Quốc.
Trung Quốc đã khởi động chiến lược “Dữ liệu phía Đông, điện toán phía Tây” vào năm 2022 nhằm chuyển các tác vụ xử lý dữ liệu từ các vùng phía Đông, nơi nhu cầu tính toán cao, sang các vùng phía Tây giàu năng lượng tái tạo. Sáng kiến quốc gia này thiết lập các trung tâm dữ liệu ở phía Tây để xử lý các phân tích ngoại tuyến, lưu trữ và các tác vụ tính toán không khẩn cấp từ phía Đông Trung Quốc.
Yajiang-1 tận dụng môi trường độc đáo của Tây Tạng để vận hành bền vững. Vị trí cao nguyên cung cấp điều kiện lạnh tự nhiên và không khí loãng giúp giảm nhu cầu làm mát, trong khi các nguồn năng lượng tái tạo dồi dào, bao gồm năng lượng mặt trời, thủy điện và gió, giúp giảm chi phí vận hành.
Giải bài toán bảo vệ môi trường
Tuy nhiên, một báo cáo của chính quyền địa phương cũng thừa nhận sự căng thẳng giữa môi trường đặc thù quý giá của khu vực và các yêu cầu kinh tế, công nghệ của chương trình.
“Để giải quyết thách thức toàn cầu về cân bằng nhu cầu tính toán với bảo vệ sinh thái khi xây dựng trung tâm dữ liệu ở độ cao 3.600 mét trên mực nước biển, trung tâm áp dụng hệ thống năng lượng mặt trời cùng với thu hồi nhiệt thải và làm mát hiệu suất cao sáng tạo”, báo cáo do Cục xúc tiến đầu tư Shannan cho biết.
Phương pháp tích hợp này duy trì chỉ số hiệu quả sử dụng năng lượng (PUE) dẫn đầu ngành dưới 1,3, đạt hiệu quả năng lượng cao hơn 40% so với các trung tâm dữ liệu truyền thống, theo báo cáo của Shannan.
Báo cáo cho biết khi đạt công suất tối đa, trung tâm 2.000 petaflops sẽ xử lý khoảng 4 triệu giờ huấn luyện AI hàng năm cho phía Đông Trung Quốc – tương đương tiết kiệm 320 triệu kWh điện và giảm phát thải carbon 280.000 tấn mỗi năm.
Báo cáo của Cục Đầu tư cũng cho biết tác động môi trường được giảm thiểu nhờ 25.000 mét vuông (270.000 feet vuông) tấm pin mặt trời tại chỗ, tạo ra 48 gigawatt-giờ điện sạch mỗi năm, trong khi hệ thống thu hồi nhiệt tiên tiến chuyển nhiệt thải từ máy chủ thành hơi ấm cho các công trình lân cận, loại bỏ 12.000 tấn tiêu thụ than mỗi năm.
Kế hoạch “Dữ liệu phía Đông, Điện toán phía Tây” ban đầu chỉ định 8 trung tâm tính toán quốc gia, với các cụm phía Tây chỉ đến Ningxia và Gansu. Yajiang-1 mở rộng khuôn khổ này vào Tây Tạng.
Ông Han nhấn mạnh vai trò của trung tâm như một “nút quan trọng” trong kế hoạch phát triển “Đỉnh Everest tính toán” của Tây Tạng, kết nối Lhasa với các trung tâm khu vực như Nyingchi và Qamdo trong khu tự trị Tây Tạng.
Trung Quốc thúc đẩy sự bùng nổ AI bằng năng lượng xanh trong chiến lược trung tâm dữ liệu mới
Viettel khởi công trung tâm dữ liệu lớn bậc nhất Đông Nam Á
