Lây truyền qua đường tình dục chiếm trên 80% các ca mới
Tại buổi gặp mặt báo chí nhân Tháng hành động quốc gia phòng, chống HIV/AIDS, tổ chức vào chiều 18/11, PGS.TS Phan Thị Thu Hương - Cục trưởng Cục phòng, chống HIV/AIDS Bộ Y tế - cho biết: Dịch HIV/AIDS tại Việt Nam vẫn diễn biến phức tạp.
Năm 2024, hơn 68% trường hợp nhiễm HIV mới được phát hiện tại đồng bằng sông Cửu Long, Đông Nam Bộ và TP. Hồ Chí Minh. Lây truyền qua đường tình dục tiếp tục chiếm trên 80% các ca mới, phản ánh sự dịch chuyển trong đường lây nhiễm.
Đáng nói khi nhóm tuổi 15-29 chiếm tỷ lệ lớn trong số ca nhiễm mới, và hơn 80% người nhiễm HIV mới phát hiện là nam giới. Đặc biệt, tỷ lệ nhiễm HIV trong nhóm nam quan hệ tình dục đồng giới (MSM) và người chuyển giới đang gia tăng đáng kể.
Ngoài ra, xu hướng lây nhiễm ở các tỉnh không phải trọng điểm cũng bắt đầu gia tăng, kèm theo các hành vi nguy cơ phức tạp như sử dụng ma túy tổng hợp, "chemsex" (dùng chất khi quan hệ tình dục) và quan hệ tình dục tập thể.
Bà Hương chia sẻ trước bối cảnh này, Việt Nam cũng đã nỗ lực triển khai các hoạt động phòng, chống HIV/AIDS và đã đạt được nhiều kết quả tích cực như: Thực hiện hơn 2 triệu lượt xét nghiệm HIV, quản lý điều trị ARV cho hơn 176.000 bệnh nhân, và duy trì hiệu quả điều trị Methadone cho hơn 46.500 người.
Các sáng kiến như cấp phát Methadone nhiều ngày và điều trị dự phòng trước phơi nhiễm (PrEP) được mở rộng, đảm bảo tiếp cận đa dạng nhóm nguy cơ. Việc chuyển đổi số trong quản lý dịch đã đạt kết quả tích cực với hệ thống HIV-INFO và HMED triển khai trên toàn quốc.
Kỳ thị, phân biệt đối xử với HIV vẫn là thách thức
Theo Cục trưởng Cục phòng, chống HIV/AIDS Bộ Y tế, chúng ta vẫn phải đối mặt với nhiều thách thức lớn, đặc biệt là sự kỳ thị, phân biệt đối xử và khó khăn trong việc tiếp cận nhóm nguy cơ cao.
Tại cuộc họp, ông Raman Hailevich - Giám đốc Quốc gia Chương trình phối hợp của Liên hợp quốc về HIV/AIDS (UNAIDS) - ghi nhận những nỗ lực của Việt Nam trong công tác phòng, chống HIV như số nhiễm mới giảm khoảng 60% kể từ năm 2010, vượt xa mức giảm trung bình của khu vực châu Á – Thái Bình Dương và cao hơn nhiều so với mức giảm 39% của thế giới.
“Nhưng ngay cả với những tiến bộ liên tục và vững chắc này, vẫn còn nhiều thách thức ở phía trước.
Khoảng 1/3 số ca nhiễm HIV mới ở Việt Nam là người trẻ trong độ tuổi từ 15 đến 24.
Sự thiếu hiểu biết về HIV, sự kỳ thị và phân biệt đối xử với HIV vẫn đang tiếp tục cản trở việc tiếp cận các dịch vụ. Và điều này không phải chỉ là khó khăn thách thức của riêng Việt Nam” - ông Raman Hailevich lưu ý.
Theo ông Raman Hailevich, chủ đề của chiến dịch Ngày thế giới phòng, chống HIV/AIDS năm nay là “Hãy chọn con đường bảo vệ Quyền” là một lời nhắc nhở rằng để có thể bảo vệ sức khỏe của người dân, chúng ta cần phải bảo vệ quyền; và thế giới có thể kết thúc dịch bệnh AIDS – nếu quyền của mọi người dân đều được đảm bảo”.