E-magazine Từ gã bồi bàn thành ông chủ đế chế nghìn tỷ USD

Jensen Huang không giống như các CEO công nghệ điển hình với những bộ vest lịch lãm. Ông thích mặc áo khoác da và áo sơ mi polo ngay cả trong cuộc gặp gỡ lãnh đạo quốc gia và đối tác. Đó là một trong rất nhiều điều thú vị về vị tỷ phú 61 tuổi. Câu chuyện về cuộc đời của Jensen Huang và sự thăng trầm của NVIDIA giống như một bộ phim tâm lý đan xen hành động của Hollywood.

Jensen Huang tên thật là Jen Hsun, sinh năm 1963 tại Đài Nam, Đài Loan (Trung Quốc). Năm ông 5 tuổi, gia đình chuyển đến Thái Lan nhưng không ở lâu. Năm 1972, Jensen và anh trai bay tới Washington sống với người chú, trong khi cha mẹ ở lại để tiết kiệm tiền và làm thủ tục giấy tờ.

Sau một thời gian ngắn ở Washington, hai anh em chuyển đến Oneida, Kentucky, nơi Jensen gặp khó khăn trong việc hòa nhập và bị bắt nạt. Tuy nhiên, ông vượt qua tất cả và học tập xuất sắc. Gia đình sau đó chuyển đến Portland, Oregon. Jensen làm bồi bàn tại nhà hàng Denny’s, nơi ông phải rửa chén đĩa và lau chùi nhà vệ sinh.

Sau khi tốt nghiệp trung học, Jensen học chuyên ngành kỹ thuật điện tại Đại học tiểu bang Oregon (OSU), nơi ông gặp và yêu vợ mình, bà Lori. Họ có hai con và hiện sống hạnh phúc, thường tham gia các dự án thiện nguyện cùng nhau.

Sau khi tốt nghiệp OSU, Jensen làm việc cho hãng chip AMD hơn một năm trước khi gia nhập LSI Logic và lấy bằng thạc sĩ kỹ thuật điện năm 1992.

Một năm sau, ông cùng Chris Malachowsky và Curtis Priem thành lập NVIDIA với số vốn ít ỏi 40.000 USD. Ban đầu họ gọi công ty là NVision trước khi đổi tên thành NVIDIA. Sản phẩm đầu tiên của họ là chip đồ họa NV1, nhưng thị trường chỉ có nhu cầu về chip đồ họa 3D đơn giản với giá rẻ.

Diamond Multimedia đặt mua 250.000 chip NV1 của NVIDIA, nhưng sau đó trả lại 249.000 chip, buộc công ty phải sa thải một nửa nhân viên.

NVIDIA bắt tay vào làm chip NV2 với Sega (Nhật Bản), nhưng kiến trúc kết xuất hình ảnh bằng hình tứ giác của họ không tương thích với DirectX của Microsoft.

NVIDIA rơi vào tình thế khó khăn, chỉ đủ tiền trả lương nhân viên trong 30 ngày. Jensen Huang đã đến gặp CEO Sega là ông Irimajiri và xin dừng dự án nhưng yêu cầu vẫn được thanh toán đủ tiền hợp đồng.

Đây là một yêu cầu táo bạo, nhưng Jensen đã thuyết phục ông Irimajiri rằng nếu tiếp tục dự án thì chắc chắn sẽ thất bại, và NVIDIA cần một cơ hội để khắc phục sai lầm. Sau vài ngày suy nghĩ, vị CEO của Sega đã gặp Jensen Huang và nói rằng “tôi muốn giúp các ông”. Sega thanh toán đủ 5 triệu USD cho NVIDIA mà không nhận sản phẩm nào, giúp công ty có cơ hội khắc phục sai lầm và phát triển tiếp.

“Chúng tôi không thể quên lòng tốt của những người đã hỗ trợ công ty những ngày đầu hoạt động, khi chúng tôi được hưởng lợi từ lòng tốt đó. Trong trường hợp của Sega, họ đã trả 5 triệu USD cho chúng tôi và đó là tất cả số tiền chúng tôi có vào thời điểm đó. Khoản tiền này cho phép chúng tôi làm lại từ đầu”, ông Jensen Huang nói và cho biết chính sự hiểu biết và rộng lượng của ông Irimajiri đã giúp NVIDIA “có thể sống được 6 tháng”.

Thỏa thuận trên không chỉ cứu NVIDIA khỏi bờ vực phá sản mà còn giúp công ty có được tài chính và thời gian để tái cấu trúc và đổi mới công nghệ. Với số tiền nhận được từ Sega, Jensen Huang đã tập trung vào việc phát triển sản phẩm mới có thể cạnh tranh trên thị trường.

Với Sega, sau lần cứu Nvidia, công ty đã trải qua nhiều thay đổi và phát triển đáng chú ý trong lĩnh vực game. Gần đây, Sega tập trung vào việc hồi sinh các tựa game kinh điển và mở rộng chúng trên nhiều nền tảng khác nhau nhằm cạnh tranh với các đối thủ lớn như Sony, Microsoft và Nintendo.

Còn ông Irimajiri, ông rời ví trí chủ tịch của Sega năm 1999 và hiện đang điều hành công ty tư vấn riêng của mình ở Tokyo. Ít ai biết rằng Irimajiri và Jensen Huang không gặp nhau 20 năm trước khi cựu CEO của Sega gửi email vào năm 2017 mời CEO NVIDIA đến Nhật Bản thuyết giảng. Jensen Huang tất nhiên không từ chối người ông gọi là bạn bằng email hồi đáp ngay hôm sau.

Trở lại với sự vực dậy NVIDIA sau thời điểm được Sega “bơm” tiền, với nguồn lực cuối cùng, công ty đã tạo ra chip Riva 128 NV3, bán được 1 triệu chip trong 4 tháng đầu. Quá trình xây dựng và thử nghiệm nhanh chóng cho phép NVIDIA tung ra các chip tiếp theo, chẳng hạn như Quake III Arena năm 1997, với tốc độ nhanh hơn gấp đôi đối thủ.

Chip thứ năm, GeForce 256, là GPU lập trình đầu tiên của hãng, với hiệu suất cao gấp nghìn lần so với các chip khác. Microsoft chọn GeForce 256 cho dự án Xbox, giúp NVIDIA khẳng định vị thế.GeForce 256 đã mở ra một kỷ nguyên mới cho NVIDIA, đưa công ty từ bờ vực phá sản trở thành người dẫn đầu thị trường đồ họa máy tính. Sự đột phá công nghệ của GeForce 256 đã mở rộng ứng dụng của GPU không chỉ trong chơi game mà còn trong các lĩnh vực khác như thiết kế đồ họa, học máy và trí tuệ nhân tạo - AI.

Vào đầu những năm 2010, khi AI còn xa vời, NVIDIA đã dốc toàn lực vào công nghệ này. Họ sử dụng GPU sửa đổi bằng CUDA để đào tạo mạng nơ ron nhanh hơn tới 100 lần so với vi xử lý truyền thống.

CUDA, ra mắt năm 2007, là nền tảng điện toán song song cho phép các nhà phát triển sử dụng GPU cho nhiều tác vụ tính toán, đặc biệt là AI. Năm 2016, Jensen Huang, CEO của NVIDIA, giao siêu máy tính AI đầu tiên cho OpenAI, một năm sau, họ sử dụng phần cứng của NVIDIA để đào tạo ChatGPT.

Sự ra mắt của ChatGPT vào tháng 11/2022 đã làm tăng nhu cầu sử dụng phần cứng của NVIDIA, khiến giá trị vốn hóa thị trường của họ vượt mốc 3.000 tỷ USD.

“Có một cuộc chiến về AI đang diễn ra ngoài kia, và hiện tại NVIDIA là nhà phân phối vũ khí duy nhất”, một giám đốc công nghệ của hãng tài chính Raymond James Financial nhận xét.

Sự thành công của nền tảng CUDA và các sản phẩm GPU đã giúp NVIDIA trở thành công ty hàng đầu trong lĩnh vực công nghệ, không chỉ với AI mà còn trong nghiên cứu khoa học, kỹ thuật, mô hình tài chính và nhiều lĩnh vực khác. Jensen Huang và đội ngũ của ông đã biến NVIDIA từ một công ty gặp khó khăn trở thành người dẫn đầu công nghệ, đưa tên tuổi công ty lên tầm cao mới.

Huang đã giữ chức vụ CEO của NVIDIA kể từ khi thành lập công ty vào năm 1993. Trong thời gian lãnh đạo, công ty đã phát triển từ 3 người thành doanh nghiệp nghìn tỷ USD. Huang rất khiêm tốn và dành lời khen cho các nhóm nhân sự.

Ông được gọi bằng đủ mọi danh hiệu, từ tuyệt đối xuất sắc đến hoàn toàn không thể thay thế và là người có ảnh hưởng nhất trong việc xây dựng văn hóa tại NVIDIA.

Dưới sự lãnh đạo của ông, NVIDIA luôn chọn theo đuổi những thứ khó thực hiện và khuyến khích nhân viên học hỏi từ thất bại. Jensen Huang tin rằng văn hóa công ty được xây dựng khi đối mặt với nghịch cảnh, không phải trong thời kỳ tuyệt vời.

Câu chuyện về Jensen Huang là sự hy sinh của cha mẹ và sự đổi mới, sẵn sàng chấp nhận rủi ro để đạt được điều chưa từng có. Nếu không có sự sẵn sàng chấp nhận rủi ro táo bạo, công ty sẽ không ở vị trí hiện tại. NVIDIA không còn trong tình trạng 30 ngày nữa là phá sản, nhưng nếu có rắc rối, Jensen Huang đã sẵn sàng đương đầu. Bản thân ông đã nói điều đó vào năm 2010: "Tôi đã phục vụ bàn. Tôi đã chuẩn bị cho nghịch cảnh".