|
|
| Các triệu chứng khi nhiễm Covid-19 (ảnh: bệnh viện Mount Elizabeth) |
Chủng Covid-19 mới được các nhà khoa học ký hiệu là VUI-202012/01. Chủng mới này đã được phát hiện ở Anh từ tháng 9 năm ngoái. Cho đến tháng 11, nó chiếm một phần tư số trường hợp nhiễm bệnh ở London. Kể từ đó, nó đã lây lan khắp nước Anh và lan sang nhiều nước trên thế giới, với sự gia tăng số người bị nhiễm theo cấp số nhân.
Việt Nam là quốc gia mới nhất ghi nhận sự hiện diện của biến thể này.
Người nhiễm chủng Covid-19 có nguồn gốc tại Anh có những triệu chứng như thế nào?
Theo nghiên cứu của Văn phòng Thống kê Anh quốc (ONS), những người bị nhiễm chủng mới có các dấu hiệu là ho, mệt mỏi, đau cơ, đau họng. Đây là những triệu chứng thường thấy của những người nhiễm Covid-19 từ trước đến nay, tuy nhiên tỷ lệ biểu hiện triệu chứng cao hơn.
Cụ thể, trong số 3.500 người nhiễm chủng Covid-19 mới, có 35% cho biết họ bị ho, 32% thấy mệt mỏi, 25% bị đau nhức cơ bắp, 21,8% bị đau họng. Con số tương ứng đối với 2.500 người nhiễm Covid-19 thông thường, là 28% bị ho, 29% mệt mỏi, 21% đau nhức, 19% đau họng.
Nhưng nghiên cứu lại cho thấy những người nhiễm chủng mới ít bị mất vị giác và khứu giác như chủng gốc. Trong khi tỷ lệ xuất hiện triệu chứng này ở những người mắc chủng gốc là 18% thì ở chủng mới chỉ có 15% (bị mất vị giác và khứu giác).
Các nhà khoa học nói rằng tốc độ lây lan của biến thể mới này nhanh hơn 70% so với các biến thể Covid-19 khác.
Vì sao chủng Covid-19 mới lại có tốc độ siêu lây nhiễm?
Theo Tiến sĩ Nguyễn Hồng Vũ làm việc tại Viện Nghiên cứu ung thư ở California, Hoa Kỳ thì chủng Covid ở Anh có 17 đột biến trên bộ gen của nó, trong đó đột biến mà các nhà khoa học quan tâm nhất là N501Y, dẫn đến sự thay đổi trình tự amino acid trên protein S của virus ở vị trí 501, từ asparagines (viết tắt là N) thành tyrosine (viết tắt là Y). Sự biến đổi này có thể làm tăng lực gắn kết protein S của virus và thụ thể ACE2 của tế bào con người, từ đó dẫn đến virus dễ bám và xâm nhập vào tế bào hơn, dễ lây nhiễm hơn.
| |
Binh chủng hóa học phun khử khuẩn |
Vì sao virus lại biến đổi (đột biến)?
Đột biến là một sự thay đổi trong bộ gen của virus, là tập hợp các hướng dẫn di truyền chứa tất cả thông tin mà virus cần để hoạt động. Đột biến xảy ra khi virus tiếp xúc với vật chủ và bắt đầu nhân lên.
Tập hợp các hướng dẫn sau đó được sao chép, nhưng các sai lầm có thể xảy ra trong quá trình này. Vị trí các lỗi xảy ra trong bộ gen sẽ xác định liệu chúng có tác động tích cực hay tiêu cực đến khả năng tồn tại hoặc tái tạo của virus.
SARS-CoV-2 là một loại virus RNA, dễ bị đột biến hơn, không giống như virus DNA gây bệnh đậu mùa.
Khi nó truyền từ người này sang người khác trong vài tháng qua, virus SARS-CoV-2 đã và đang tiếp tục đột biến.
Chủng mới khiến tỷ lệ tử vong cao hơn?
Trong một cuộc họp báo tại phố Downing, Thủ tướng Anh Boris Johnson đã nói rằng biến thể mới có thể gây chết người nhiều hơn đáng kể so với phiên bản Covid-19 gốc.
Thủ tướng Johnson nói: "Ngoài việc lây lan nhanh hơn, hiện nay có một số bằng chứng cho thấy biến thể mới có thể làm mức độ tử vong cao hơn. Cơ quan Y tế Quốc gia đang chịu sức ép rất lớn”.
Các nghiên cứu ban đầu cho thấy chủng mới có thể gây tử vong cao hơn khoảng 30% so với chủng ban đầu. Chủng cũ có tỷ lệ tử vong vào khoảng 10/1000, trong khi biến thể mới có tỷ lệ tử vong cao hơn một chút là 13/1000 hoặc 14/1000.
Liệu vắc xin có thể ngăn ngừa được chủng mới này?
Có những lo ngại rằng vắc xin hiện tại chưa có tác dụng đối với chủng virus ở Anh. Tuy nhiên Thủ tướng Anh Boris Johnson khẳng định cả 3 loại vắc xin mà nước này đang dùng đều có tác dụng tạo miễn dịch chống lại biến thể mới.
“Nghiên cứu cho thấy cả 2 loại vắc xin chúng tôi đang sử dụng vẫn còn hiệu quả chống lại chủng cũ và chủng mới này”, Thủ tướng Anh đề cập đến vắc xin Pfizer-BioNTech và Oxford-AstraZeneca hiện đang được cung cấp ở Anh.
Loại vắc xin thứ ba của hãng Moderna cũng được kết luận rằng sẽ có hiệu quả đối với chủng mới.
Hiện Việt Nam đã liên hệ với các đối tác từ Anh, Nga, Mỹ và Trung Quốc để đặt mua vắc xin, trong đó công ty của Anh đã cam kết cung cấp 30 triệu liều (tương ứng với 15 triệu dân được tiêm phòng).