Chiều ngày 11/11/2016, tại quảng trường thành phố Vĩnh Long, tỉnh Vĩnh Long, Bộ TT&TT phối hợp với UBND tỉnh Vĩnh Long tổ chức khai mạc Triển lãm bản đồ và trưng bày tư liệu với chủ đề: “Hoàng Sa, Trường Sa của Việt Nam - Những bằng chứng lịch sử và pháp lý”. Việc làm này nhằm tăng cường tuyên truyền, nâng cao nhận thức, trách nhiệm của cán bộ, chiến sĩ và nhân dân trong việc bảo vệ vững chắc chủ quyền biển, đảo của Tổ quốc.
Phát biểu tại Triển lãm, Thứ trưởng Hoàng Vĩnh Bảo nêu rõ, tình hình Biển Đông thời gian qua có những diễn biến rất phức tạp, liên quan đến nhiều nước, nhiều bên và liên quan đến chiến lược mới của các cường quốc trên thế giới. Trên diễn biến thực địa, Trung Quốc đang tăng cường xây dựng, tôn tạo một số bãi đá ngầm chiếm đóng trái phép ở quần đảo Trường Sa của Việt Nam thành đảo nhân tạo có quy mô lớn. Đặc biệt, Trung Quốc đẩy mạnh quân sự hóa ở Biển Đông, đe dọa nghiêm trọng đến hòa bình, ổn định trong khu vực, an ninh, an toàn, tự do hàng hải, hàng không trên Biển Đông.
Đảng và Nhà nước ta đã nhiều lần tuyên bố khẳng định quan điểm, lập trường nhất quán của Việt Nam về chủ quyền đối với hai quần đảo Hoàng Sa, Trường Sa và các quyền của Việt Nam trên các vùng biển, thềm lục địa, phù hợp với luật pháp quốc tế, trong đó có Công ước về Luật biển năm 1982.
Ngày 12/7/2016, Tòa Trọng tài thường trực (PCA) tại La Haye đã ra phán quyết về vụ kiện của Philippin đối với yêu sách chủ quyền phi lý của Trung Quốc ở Biển Đông. Phán quyết của Tòa đã bác bỏ yêu sách “đường chín đoạn” do Trung Quốc tự vẽ ra; Trung Quốc không có “quyền lịch sử” đối với các vùng biển nằm trong “đường chín đoạn”; các thực thể địa lý mà Trung Quốc đang chiếm đóng trái phép ở quần đảo Trường Sa không có vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa; Trung Quốc đã gây thiệt hại nghiêm trọng không thể bù đắp cho hệ sinh thái ở quần đảo Trường Sa bằng các hoạt động xây đảo nhân tạo, khai thác tài nguyên biển quá mức; và Trung Quốc đã sử dụng các tàu chấp pháp đâm va gây nguy hiểm cho tàu thuyền của ngư dân một số nước trong khu vực.
Phán quyết của Tòa Trọng tài thường trực đã mở ra một cục diện pháp lý mới ở Biển Đông. Chúng ta tin tưởng vào sức mạnh của công lý và lẽ phải, ủng hộ mạnh mẽ việc giải quyết tranh chấp ở Biển Đông bằng các biện pháp hòa bình, không sử dụng hoặc đe dọa sử dụng vũ lực theo quy định của luật pháp quốc tế, duy trì hòa bình, ổn định trong khu vực, an ninh, an toàn, tự do hàng hải và hàng không ở Biển Đông, tôn trọng nguyên tắc thượng tôn pháp luật trên các vùng biển và đại dương. Tuy nhiên, cục diện Biển Đông sau phán quyết của Tòa Trọng tài thường trực vẫn diễn biến hết sức phức tạp và khó lường.
Trước tình hình trên, việc công bố các tư liệu, bằng chứng lịch sử và pháp lý khẳng định chủ quyền của Việt Nam đối với hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa để tăng cường tuyên truyền, nâng cao nhận thức, trách nhiệm của cán bộ, chiến sĩ và nhân dân trong việc bảo vệ vững chắc chủ quyền biển, đảo của Tổ quốc là công việc hết sức quan trọng và cần thiết, phải được tiến hành thường xuyên và lâu dài.
Các tư liệu trưng bày ở cuộc Triển lãm này là một phần những bằng chứng lịch sử và pháp lý thu thập được ở trong nước và từ các nước trên thế giới, trong đó có cả từ Trung Quốc, góp phần minh chứng chủ quyền của Việt Nam đối với quần đảo Hoàng Sa, Trường Sa - đó là phần lãnh thổ thiêng liêng không thể tách rời của Việt Nam, đã được các thế hệ người Việt khai phá, được các nhà nước Việt Nam qua các thời kỳ quản lý, bảo vệ và khẳng định chủ quyền một cách liên tục và hòa bình trong suốt nhiều thế kỷ qua, Thứ trưởng Hoàng Vĩnh Bảo nhấn mạnh.
Mặc dù là một địa phương không có biển, nhưng Đảng bộ, chính quyền tỉnh Vĩnh Long luôn chú trọng tới công tác thông tin, tuyên truyền về biển, đảo, giáo dục chính trị, tư tưởng, truyền thống cách mạng cho cán bộ, chiến sĩ và các tầng lớp nhân dân trong tỉnh tiếp tục phát huy truyền thống yêu nước, tinh thần đoàn kết, ý thức, trách nhiệm bằng những hành động, việc làm cụ thể, thiết thực, góp phần vào sự nghiệp bảo vệ chủ quyền biển, đảo thiêng liêng của Tổ quốc. Qua đó, góp phần giáo dục lòng yêu quê hương, đất nước, nâng cao nhận thức, trách nhiệm của cán bộ, chiến sĩ và các tầng lớp nhân dân trong tỉnh đối với công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.
Phát biểu tại buổi lễ, ông Lữ Quang Ngời, Phó Chủ tịch UBND tỉnh đã trân trọng cảm ơn sự quan tâm của lãnh đạo Bộ TT&TT đã tổ chức thành công Triển lãm bản đồ và tư liệu về chủ quyền hai quần đảo Hoàng Sa, Trường Sa tại tỉnh Vĩnh Long ngày hôm nay. Lãnh đạo tỉnh Vĩnh Long cam kết, sau khi kết thúc Triển lãm, toàn bộ bản đồ, tư liệu quý do Bộ TT&TT trao tặng cho UBND tỉnh sẽ được lưu giữ và nhân rộng tại các cuộc Triển lãm tại các huyện, thị xã, thành phố trên toàn tỉnh trong thời gian tới.
Đây là cuộc Triển lãm thứ 73 được tổ chức tại 51 tỉnh, thành phố, 10 điểm đảo, huyện đảo và 12 đơn vị lực lượng vũ trang trên phạm vi toàn quốc. Triển lãm lần này trưng bày nhiều tư liệu, văn bản, hiện vật, ấn phẩm rất có giá trị và gần 100 bản đồ quý hiếm do các nhà nghiên cứu, học giả ở trong nước và quốc tế cung cấp. Đồng thời, Triển lãm cũng trưng bày một số bộ Tem có giá trị, giúp người xem hiểu rõ hơn về tình hình phát triển kinh tế - xã hội, an ninh - quốc phòng thời gian qua.
Cũng tại Triển lãm, Ban Tổ chức đã sử dụng công nghệ Thực tại ảo 3D (VR3D) trưng bày đầy đủ các tư liệu (bản đồ, tư liệu văn bản và hiện vật) trong triển lãm thực tế đặc biệt là các hiện vật sẽ được số hóa dưới dạng mô hình 3D (bia chủ quyền, tượng đài Hải đội Hoàng Sa, tàu hải đội Hoàng Sa,…) nhằm phục vụ người xem sinh động hơn, hấp dẫn hơn.
Mỗi tư liệu sẽ có nội dung thuyết minh riêng phục vụ mục đích tự tham quan, tra cứu của công chúng. Ngoài ra, lời giới thiệu của thuyết minh viên cũng sẽ được tích hợp thành kịch bản trình diễn tự động cho phép triển khai Triển lãm số khi không có thuyết minh viên.
