|
|
| Tổng thống đắc cử Philippines Rodrigo Duterte. |
Tân Hoa xã ngày 16/5 cho hay, chiều 16/5, Đại sứ Trung Quốc tại Philippines Triệu Giám Hoa đã hội kiến với Tổng thống đắc cử Philippines, ông Rodrigo Duterte tại thành phố Davao, miền nam Philippines.
Được biết, Đại sứ Trung Quốc là một trong 3 Đại sứ các nước tại Philippines được ông Rodrigo Duterte tiếp kiến sớm nhất, cho thấy Philippines coi trọng quan hệ với các nước này. Đại sứ các nước khác được ông tiếp kiến lần này còn có Nhật Bản và Israel.
Trong cuộc gặp này, phía Trung Quốc chủ động lấy lòng, chúc mừng ông Rodrigo Duterte đắc cử Tổng thống, đồng thời tuyên bố: “Trung Quốc là láng giềng tốt, đối tác tốt, họ hàng tốt của Philippines”, mong muốn Chính phủ mới ở Philippines xử lý thỏa đáng bất đồng, tăng cường tình hữu nghị truyền thống, thúc đẩy hợp tác cùng có lợi.
Ông Rodrigo Duterte cho biết, ông sẵn sàng nỗ lực cải thiện và phát triển quan hệ Philippines-Trung Quốc, tăng cường hợp tác cùng có lợi.
Ông Rodrigo Duterte hiện 71 tuổi, xuất thân từ luật sư, sinh sống ở thành phố Davao 25 năm. Ông đã giành chiến thắng trong cuộc bầu cử Tổng thống Philippines ngày 9/5/2016. Nhưng, ông còn phải chờ Quốc hội xác nhận rồi mới chính thức công bố.
Quan điểm chính sách đối ngoại và các phát biểu về vấn đề Biển Đông của ông Rodrigo Duterte đã thu hút sự chú ý của dư luận, nhất là vấn đề Biển Đông hiện nay tương đối nóng bỏng, đồng thời Tòa trọng tài thường trực Liên hợp quốc chuẩn bị đưa ra phán quyết về vụ kiện Biển Đông của Philippines.
Đối với vấn đề này, Thời báo Hoàn Cầu ngày 17/5 dẫn báo chí quốc tế đưa ra nhiều đánh giá. Theo tờ Yomiuri Shimbun Nhật Bản, sau khi trúng cử, ông Rodrigo Duterte đã nói rõ muốn cải thiện quan hệ với Trung Quốc và đã đề cập tới khả năng đối thoại trực tiếp với Trung Quốc, với điều kiện nếu các tham vấn đa phương rơi vào ngõ cụt.
Ông đã đề cập tới khả năng “gác lại tranh chấp lãnh thổ”, cho hay: “Nếu Trung Quốc muốn cùng khai thác là điều có khả năng”. Nhưng, ông “sẽ không nhượng bộ chủ quyền Biển Đông, Trung Quốc cần tôn trọng vùng đặc quyền kinh tế của Philippines”. Ông đưa ra tuyên bố này khi gặp báo giới vào ngày 15/5.
Nhà nghiên cứu Chu Chấn Minh đến từ Viện nghiên cứu Đông Nam Á và Nam Á, tỉnh Vân Nam, Trung Quốc cho rằng, ông Duterte đã bày tỏ “thiện chí” với Trung Quốc khi ưu tiên gặp trước 3 đại sứ nước ngoài trong đó có Đại sứ Trung Quốc.
Trong quá trình vận động tranh cử, ông Rodrigo Duterte đã đưa ra nhiều phát biểu trái chiều về vấn đề Biển Đông. Có lúc ông cho biết, ông sẽ lái xuồng máy đến bãi cạn Scarborough cắm quốc kỳ Philippines, nhưng có lúc ông lại để ngỏ khả năng đàm phán với Trung Quốc. Dư luận Nhật Bản cho là chính sách của ông “khó dự đoán”, điều này “đem lại cơ hội để cải thiện quan hệ với Trung Quốc”.
Theo Đài tiếng nói Đức, ông Rodrigo Duterte đã thể hiện thái độ coi trọng đối với quan hệ thương mại, đầu tư với Trung Quốc. Tuy nhiên, ông sẽ không dễ dàng chấp nhận đòi hỏi chủ quyền (vô lý, phi pháp) của Trung Quốc ở Biển Đông.
Tờ Rappler Philippines ngày 15/5 cho rằng, ông Duterte sẵn sàng đối thoại với Bắc Kinh, có kế hoạch “cùng khai thác, tránh chiến tranh”. Dự tính, ông sẽ thực hiện chính sách “cân bằng” quan hệ với Mỹ và Trung Quốc như cựu Tổng thống Philippines Arroyo, thể hiện sự khác biệt với Tổng thống Benigno Aquino.
Năm 2017, Philippines sẽ là Chủ tịch luân phiên của ASEAN, cho nên lập trường của ông Rodrigo Duterte sẽ có “ảnh hưởng thực chất” đối với cuộc khủng hoảng Biển Đông hiện nay – The National Interest Mỹ ngày 14/5 bình luận.
Theo tờ Nam Hoa buổi sáng Hồng Kông, chính sách ngoại giao của ông Duterte là “khó nắm bắt”, có điều, ông sẽ “mềm dẻo” hơn so với Tổng thống Benigno Aquino. Phán quyết của Tòa trọng tài sẽ giúp Philippines “có thêm con bài để mặc cả” với Trung Quốc. Cuối cùng, Philippines cũng sẽ phải quay trở lại đối thoại với Bắc Kinh.
Theo dư luận Nhật Bản và Mỹ, ông Duterte phải hiểu rằng, việc tiếp tục hợp tác với Mỹ, Nhật Bản và các nước khác là nhân tố quan trọng để duy trì ổn định khu vực. Việc xử lý quan hệ với Trung Quốc và Mỹ là một thách thức lớn, cân bằng giữa hai nước này rất khó.
Nhà nghiên cứu Trung Quốc Hứa Lợi Bình cũng khẳng định, Mỹ và Nhật Bản vẫn là nhân tố không thể coi nhẹ trong quan hệ với Philippines. Trung Quốc chỉ là đối tác thương mại lớn thứ ba của Philippines, sau Mỹ và Nhật Bản. Đây là điều hiếm có ở các nước Đông Nam Á.
Nhà nghiên cứu Trung Quốc Trương Kính Vĩ nói trên báo chí Trung Quốc ngày 17/5 rằng, lập trường của ông Rodrigo Duterte trong quan hệ với Trung Quốc và vấn đề tranh chấp đảo có cái gọi là "tính xây dựng nhất định”. Mặc dù đây là “việc tốt”, nhưng Philippines là một quốc gia dân chủ kiểu Mỹ, các chính đảng khác và Quốc hội có khả năng kiềm chế đối với Tổng thống rất lớn.