Tiền ĐTĐ – hiểm hoạ cần được cảnh báo
Đó là quan điểm của GS.TS. Trần Hữu Dàng – Chủ tịch Hội Nội tiết – đái tháo đường Việt Nam tại Ngày hội nâng cao nhận thức tiền đái tháo đường (ĐTĐ), hưởng ứng ngày ĐTĐ Thế giới (14/11).
Tiền ĐTĐ là tình trạng bệnh lý khi nồng độ đường máu cao hơn bình thường, nhưng chưa đạt tiêu chí chẩn đoán ĐTĐ, gồm những người rối loạn đường máu lúc đói, hoặc rối loạn dung nạp đường, hoặc tăng HbA1c. Nói cách khác, tiền ĐTĐ là giai đoạn trung gian giữa người bình thường và người mắc ĐTĐ tuýp 2.
Theo thống kê của Liên đoàn ĐTĐ quốc tế (IDF), năm 2019, thế giới có 373,9 triệu người từ 20-79 tuổi mắc tiền ĐTĐ, tương ứng với 7,5% dân số. Riêng ở Việt Nam, tỷ lệ người bị mắc tiền ĐTĐ chiếm 8,6%, tương đương 5,3 triệu người, gấp 1,4 lần so với bệnh nhân ĐTĐ. Dự báo đến năm 2045, số người mắc tiền ĐTĐ trên toàn thế giới sẽ tăng lên 548,4 triệu người; trong đó chỉ tính riêng Việt Nam sẽ có khoảng 7,9 triệu người mắc tiền ĐTĐ, tăng 47% so với năm 2019.
Nhiều nghiên cứu cũng chỉ ra thực trạng: 11% người tiền ĐTĐ sẽ tiến triển thành ĐTĐ mỗi năm; 15-30% người tiền ĐTĐ sẽ mắc ĐTĐ trong vòng 5 năm, ước tính con số này lên đến 50% trong vòng 10 năm và tổng cộng 70% người tiền ĐTĐ sẽ thành ĐTĐ thực sự. Bệnh ĐTĐ hiện là 1 trong 4 loại bệnh không lây nhiễm chính và gây tử vong hàng đầu trên thế giới cũng như tại Việt Nam.
Kiểm tra sức khoẻ cho các khách tham gia chương trình |
Theo GS.TS. Trần Hữu Dàng, nguy cơ bệnh tim mạch gia tăng có thể từ 15 năm trước khi chẩn đoán ĐTĐ. Vì thế, việc phát hiện sớm ở giai đoạn tiền bệnh có ý nghĩa rất quan trọng trong việc giảm tỷ lệ người mắc bệnh, giảm nguy cơ bệnh nặng, ảnh hưởng đến sức khoẻ, tính mạng người bệnh. Việc phát hiện sớm và can thiệp điều trị tích cực người mắc tiền ĐTĐ sẽ giúp giảm tỷ lệ mắc ĐTĐ tuýp 2 và dự phòng các biến chứng tim mạch và biến chứng khác, giảm sự tổn hại cho sức khoẻ và chi trả cho các biến chứng ĐTĐ.
Ngăn chặn ĐTĐ tuýp 2 từ tiền ĐTĐ
“Người mắc tiền ĐTĐ có thể hồi phục về mức đường huyết bình thường bằng việc điều chỉnh lối sống, áp dụng chế độ ăn uống lành mạnh và tăng mức độ hoạt động thể chất. Nhưng, rất ít người nhận biết đầy đủ về tiền ĐTĐ cũng như biết mình mắc tiền ĐTĐ. Theo Bộ Y tế, 68,9% người tăng đường huyết chưa được phát hiện” - GS. Giàng nhấn mạnh.
Chủ tịch Hội Nội tiết và ĐTĐ Việt Nam cho biết thêm: “Hệ luỵ từ căn bệnh ĐTĐ tuýp 2 có thể được ngăn chặn rất sớm từ giai đoạn “mầm mống” - tức tiền ĐTĐ. Tuy nhiên, bệnh nhân thường trải qua thời kỳ tiền ĐTĐ trước khi mắc ĐTĐ mà không hề hay biết. Hầu hết mọi người chỉ phát hiện mình bị tiền ĐTĐ qua các đợt khám sức khoẻ hoặc qua chương trình khám sàng lọc ĐTĐ, hoặc tình cờ khám, điều trị bệnh nào đó.
TS. Wallat Josefine - đại diện Tổng lãnh sự quán CHLB Đức đánh giá cao nỗ lực của ngành y tế Việt Nam trong việc phòng chống ĐTĐ |
“Việc khám và tầm soát tiền ĐTĐ chưa được người dân chủ động thực hiện. Đã đến lúc phải xem tiền ĐTĐ như một hiểm hoạ cần được cảnh báo. Việc giúp người dân có nhận thức đúng về tiền ĐTĐ cũng như có ý thức tầm soát sớm khi nhận thấy các dấu hiệu nguy cơ sẽ góp phần giảm tỷ lệ mắc ĐTĐ trong cộng đồng. Điều này không chỉ có lợi cho chính người bệnh mà còn giảm gánh nặng lên hệ thống y tế. Điều trị tiền ĐTĐ – thay đổi tương lai ngay hôm nay!” GS.TS. Trần Hữu Dàng lưu ý.
Ngày hội nâng cao nhận thức tiền ĐTĐ, hưởng ứng ngày ĐTĐ Thế giới năm 2020 nằm trong chuỗi hành động “Tiền ĐTĐ – Thay đổi tương lai ngay hôm nay” hưởng ứng Chiến lược quốc gia phòng chống bệnh không lây nhiễm, do Hội Nội tiết và ĐTĐ Việt Nam (VADE) phối hợp cùng Merck Việt Nam tổ chức tại TP.HCM.
Hơn 300 đại biểu tham gia chương trình đã được tiếp cận các thông tin hữu ích về tiền ĐTĐ; được hướng dẫn xác định các yếu tố nguy cơ để có thể khám và tầm soát tiền ĐTĐ sớm cùng các phương pháp giúp đẩy lùi tiền ĐTĐ, tức ngăn chặn từ sớm nguy cơ phát triển thành ĐTĐ tuýp 2 – hiểm hoạ của toàn nhân loại.
Đại diện Tổng lãnh sự quán CHLB Đức – TS. Wallat Josefine - đánh giá cao nỗ lực của ngành y tế Việt Nam trong việc phòng chống các bệnh không lây nhiễm mà ĐTĐ là một ví dụ. Bà hy vọng Merck – một doanh nghiệp Đức - sẽ tiếp tục đồng hành cùng chính phủ Việt Nam quản lý căn bệnh ĐTĐ để giảm tỷ lệ mắc bệnh, như đã từng triển khai chương trình tầm soát tiền ĐTĐ trên 2.500 đối tượng nguy cơ cao tại 6 bệnh viện lớn: Bệnh viện Chợ Rẫy, Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM, Bệnh viện Trung ương Huế, Bệnh viện Nội tiết Nghệ An, Bệnh viện Nội tiết Trung ương, Bệnh viện Tim Hà Nội.