Hoang mang trước thông tin ô tô cũ không được vào Hà Nội
Anh Nguyễn Văn Thịnh (Tây Hồ, Hà Nội) sở hữu chiếc Toyota Vios đời 2013 mua lại với giá 320 triệu đồng vào cuối năm 2023. Anh dùng xe chủ yếu để chở vợ con, thỉnh thoảng chạy thêm dịch vụ khi rảnh rỗi. Nghe thông tin “xe đời trước 2017 sẽ không được vào Hà Nội từ 2026”, anh như “ngồi trên đống lửa”.
Sau khi mạng xã hội lan truyền thông tin ô tô sản xuất trước năm 2017 sẽ không được đi vào Hà Nội và TP.HCM từ năm 2026, nhiều người đang sử dụng xe cũ không khỏi lo lắng, thậm chí hoang mang. Đối với họ, chiếc xe tuy cũ nhưng là cả một gia tài, là phương tiện mưu sinh, là kế hoạch tích góp bao năm mới có được.
“Tôi không nhiều tiền, cả nhà tích góp mấy năm mới mua được cái xe cũ. Giờ lại nghe sắp bị cấm, nếu thế sẽ không ai dám mua lại, xe thành sắt vụn thì tiếc đứt ruột. Tôi còn đang tính rao bán gấp, chấp nhận lỗ còn hơn để mất trắng sau này”, anh Thịnh chia sẻ.
Tương tự, chị Đoàn Thị Hoa (Đông Anh, Hà Nội), một nhân viên văn phòng, đang sử dụng chiếc Kia Morning đời 2016 để đi làm hàng ngày, nói: "Tôi mua lại chiếc xe vào năm 2021, đến nay mỗi tháng đang trả góp ngân hàng cho chiếc xe này. Xe không mới nhưng đủ dùng, đi lại an toàn, tiện lợi. Nếu bị cấm thì không biết phải làm sao, chắc chỉ còn cách bán ra ngoại thành với giá rẻ”.
Trên các diễn đàn, nhiều người tỏ ra bối rối, không biết có nên bán xe cũ, đổi xe mới hay chờ thêm thông tin chính thức.
Chuyên gia pháp lý lên tiếng
Tuy nhiên, theo tìm hiểu của VietTimes, thông tin "Từ năm 2016, chỉ ô tô sản xuất từ 2017 mới được vào thành phố, Hà Nội" là sự diễn giải chưa đầy đủ và dễ gây hiểu lầm.
Trên thực tế, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đang lấy ý kiến cho dự thảo Quyết định quy định về lộ trình áp dụng quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về khí thải đối với ô tô đang lưu hành tại Việt Nam. Dự thảo này chưa có hiệu lực và hoàn toàn không quy định cấm xe theo năm sản xuất.
Trao đổi với VietTimes, Tiến sĩ, Luật sư Đặng Văn Cường – Trưởng Văn phòng Luật sư Chính Pháp (Đoàn luật sư TP Hà Nội) khẳng định:
“Dự thảo hiện tại chỉ là văn bản mang tính kỹ thuật nhằm quy định lộ trình áp dụng tiêu chuẩn khí thải cho ô tô đang lưu hành, phân loại theo năm sản xuất. Nó không quy định việc cấm lưu thông hay hạn chế phương tiện vào nội đô. Mọi lo lắng về việc ‘xe cũ không được vào thành phố’ là chưa có căn cứ ở thời điểm hiện tại”.
Bên cạnh đó, thực tế theo Dự thảo, ô tô đang lưu hành sẽ được chia thành 5 mức khí thải, với mức 5 là khắt khe nhất. Hà Nội và TP.HCM – do mật độ xe dày đặc và mức độ ô nhiễm cao – được đề xuất áp dụng lộ trình siết chặt hơn so với các tỉnh, thành khác. Một số điểm chính trong dự thảo gồm:
- Ô tô sản xuất từ năm 2022 sẽ áp dụng mức 4 từ ngày 1/1/2026. Riêng ô tô đăng ký biển số Hà Nội và TPHCM sẽ áp dụng mức 5 từ ngày 1/1/2027. Các tỉnh thành khác áp dụng từ năm 2028.
- Ô tô sản xuất từ năm 2017 sẽ áp dụng mức 4 tại Hà Nội và TPHCM kể từ ngày 1/1/2026, các tỉnh khác được đề xuất chỉ yêu cầu mức 3.
- Xe sản xuất trước năm 1999 áp dụng mức 1, xe sản xuất năm 1999–2006 áp dụng mức 2.
Các phương tiện không đạt tiêu chuẩn khí thải tương ứng có thể bị yêu cầu bảo dưỡng hoặc khắc phục lại khi đi đăng kiểm.
Việc có cấm xe vào nội đô hay không vẫn chưa được đề cập trong văn bản này. Mọi thông tin về “cấm xe cũ từ 2017 trở về trước vào thành phố” chỉ là suy diễn, chưa có căn cứ pháp lý cụ thể.