Thủ tướng Nhật Bản Shigeru Ishiba dự kiến sẽ từ chức trước khi Đảng Dân chủ Tự do (LDP) cầm quyền bỏ phiếu quyết định có tổ chức bầu cử lãnh đạo hay không, đài NHK đưa tin hôm 7/9. NHK không cho biết chính xác thời điểm ông Ishiba sẽ rời ghế Thủ tướng, song cho biết ông sẽ tổ chức họp báo để công bố quyết định.
Theo NHK, ông Ishiba chọn cách rút lui để tránh gây chia rẽ sâu hơn trong nội bộ LDP. Quyết định này được đưa ra chưa đầy một năm kể từ khi ông trở thành Thủ tướng, trong nhiệm kỳ ngắn ngủi đầy khó khăn với những thất bại bầu cử then chốt. Gần đây nhất, ông đối mặt áp lực dồn dập từ chính các nghị sĩ trong đảng sau thất bại nặng nề trong cuộc bầu cử tháng 7, khiến liên minh cầm quyền mất đa số ở cả Hạ viện lẫn Thượng viện.
Việc ông Ishiba chuẩn bị rời nhiệm sở làm dấy lên nhiều bất ổn chính trị trong những tuần tới, cho đến khi LDP chọn được người kế nhiệm. Truyền thông Nhật cho biết các nghị sĩ đã bắt đầu vận động để tranh cử ghế Thủ tướng. Ứng viên cần ít nhất 20 nghị sĩ khác ủng hộ để chính thức tham gia cuộc đua.
Người chiến thắng trong cuộc bầu cử lãnh đạo đảng sẽ phải tiếp tục vượt qua bỏ phiếu tại Quốc hội để trở thành Thủ tướng. Dù mất đa số, liên minh cầm quyền của LDP vẫn nắm nhiều ghế nhất tại Hạ viện, giúp ứng viên của đảng có cơ hội cao nhất để giành chức Thủ tướng, nhưng không đảm bảo chắc chắn.
Một ưu tiên lớn đối với lãnh đạo mới của LDP sẽ là khôi phục niềm tin cho liên minh cầm quyền. Trận thua trong bầu cử Thượng viện hồi tháng 7 nối tiếp thất bại ở Hạ viện hồi tháng 10 năm ngoái, không lâu sau khi ông Ishiba nhậm chức. Đây là lần đầu tiên kể từ năm 1955, LDP phải cầm quyền mà không có đa số ở cả hai viện Quốc hội.
Những gương mặt tiềm năng trong cuộc đua kế nhiệm gồm Sanae Takaichi – cựu Bộ trưởng Nội vụ, người từng về nhì sau ông Ishiba trong cuộc đua lãnh đạo LDP năm ngoái; Bộ trưởng Nông nghiệp Shinjiro Koizumi – con trai cựu Thủ tướng Junichiro Koizumi; cùng với Takayuki Kobayashi – cựu Bộ trưởng An ninh Kinh tế. Ngoài ra, Chánh văn phòng Nội các Yoshimasa Hayashi và Bộ trưởng Tài chính Katsunobu Kato cũng có thể tham gia tranh cử.
Ông Ishiba sẽ trở thành Thủ tướng thứ ba của Nhật Bản từ chức kể từ khi cựu Thủ tướng Shinzo Abe – lãnh đạo lâu năm nhất của đất nước – rời nhiệm sở năm 2020. LDP đến nay vẫn chưa thể lấp đầy khoảng trống quyền lực sau vụ ám sát ông Abe năm 2022.
Trong cuộc bầu cử Thượng viện vừa qua, LDP mất một bộ phận cử tri bảo thủ vào tay Sanseito – đảng dân túy cánh hữu với khẩu hiệu “Nhật Bản trên hết”. Đảng Dân chủ vì Nhân dân cũng giành thêm ghế khi kêu gọi tăng thu nhập cho người dân, trong khi đảng đối lập chính – Dân chủ Lập hiến Nhật Bản – giữ nguyên số ghế nhưng không tận dụng được sự suy yếu của LDP.
Một báo cáo đánh giá nội bộ của LDP cho rằng nguyên nhân thất bại bầu cử đến từ chính sách chống lạm phát không được lòng dân hơn là lỗi trực tiếp của ông Ishiba. Tuy nhiên, ông vẫn phải đối diện làn sóng kêu gọi từ chức từ nhiều nghị sĩ bất mãn trong đảng.
Ông Trump tuyên bố thỏa thuận thương mại "khổng lồ" 550 tỷ USD với Nhật Bản
"Siêu động đất" ngày 5/7: Truyện tranh Nhật Bản từng tiên đoán thảm họa năm 2011 gây hoang mang
