T-90M được Nga ca ngợi là "vô đối": Khả năng thực sự trên chiến trường Ukraine ra sao?

Trải qua ba năm rưỡi thử lửa trên chiến trường khốc liệt Ukraine, xe tăng chủ lực T-90M của Nga đã chứng minh khả năng sống sót, hỏa lực mạnh và dễ vận hành, song vẫn đối mặt thách thức từ UAV và đạn lảng vảng.
Xe tăng T-90M của Quân đội Nga. Ảnh: MW.

Tổng tư lệnh Lục quân Nga, Đại tướng Andrey Mordvichev, đã bày tỏ sự hài lòng cao độ với các dòng xe bọc thép mới của quân đội sau ba năm rưỡi chiến đấu và cải tiến liên tục trên chiến trường Ukraine.

Ông khẳng định: “Những khí tài bọc thép tiên tiến như xe tăng T-90M, xe chiến đấu bộ binh BMP-2M với module chiến đấu Berezhok, BMP-3 và xe bọc thép chở quân BTR-82A đã chứng minh được hiệu quả cao trong chiến dịch quân sự đặc biệt”. Vị tướng cũng nhấn mạnh rằng các phương tiện khác như Typhoon-K, Asteis hay Ural-VPK cũng đã chứng tỏ giá trị trên chiến trường khốc liệt này.

Trong số đó, T-90M – biến thể hiện đại nhất của dòng xe tăng T-90 – được đặc biệt ca ngợi. Phó Chủ tịch Hội đồng An ninh Nga, Dmitry Medvedev, hồi tháng 2/2024 từng nhấn mạnh: “Chúng đã chứng tỏ năng lực tuyệt vời trong giai đoạn chiến dịch đặc biệt. Các chỉ huy chiến trường trở về đều yêu cầu được tăng cường T-90M. Đây là một vũ khí rất tốt”.

Xe bọc thép chở quân BTR-82A của Quân đội Nga. Ảnh: MW.

Trước đó, tháng 3/2023, ông Medvedev còn tuyên bố: “Theo tôi, hiện tại T-90M là chiếc xe tăng tốt nhất thế giới…Nó chắc chắn vượt trội hơn Leopard, Challenger và Abrams, kể cả về dữ liệu kỹ thuật, chiến thuật và thậm chí cả yếu tố trọng lượng”.

Sự ca ngợi không chỉ đến từ ông Medvedev. Tháng 7/2023, Tổng thống Vladimir Putin cũng từng dẫn báo cáo về việc T-90M vẫn hoạt động sau khi trúng mìn ven đường, đồng thời khẳng định đây là “chiếc xe tăng tốt nhất thế giới”.

T-90M chính thức được biên chế từ tháng 4/2020, sau khi lô đầu tiên gồm 10 chiếc được bàn giao một năm trước đó. Dòng tăng này nổi bật với giáp nền tảng chắc chắn, lớp giáp phản ứng nổ Relikt phủ rộng, hệ thống điều khiển hỏa lực và kính ngắm nhiệt thế hệ mới, cùng màn hình số và kính quan sát độc lập cho chỉ huy.

Trung đoàn bộ binh hải quân cận vệ số 40 của Nga với xe tăng T-90M. Ảnh: MW.

Hỏa lực của T-90M được cải thiện đáng kể với nòng pháo và hệ thống nạp đạn tự động mới, cho phép khai hỏa loại đạn xuyên giáp tân tiến có sức xuyên mạnh hơn hẳn. Đặc biệt, việc tách riêng khoang chứa đạn và kíp lái, cùng gia cố hệ thống nạp đạn, giúp tăng đáng kể khả năng sống sót.

Dù được nâng cấp mạnh mẽ, T-90M vẫn duy trì ưu điểm “dễ bảo dưỡng” vốn có từ dòng T-72, khiến nó thuận tiện hơn nhiều so với các mẫu phương Tây hay những dòng tăng khác như T-64 và T-80 vốn đang được cả Nga và Ukraine sử dụng.

Xe tăng T-90M của Quân đội Nga. Ảnh: MW.

Tuy nhiên, bất chấp những ưu thế nổi bật, T-90M vẫn chịu thiệt hại đáng kể trước các cuộc tấn công bằng UAV cảm tử và đạn lảng vảng trên chiến trường Ukraine. Điều này làm dấy lên lo ngại rằng ngay cả khi Nga mở rộng sản xuất và tái trang bị các dòng tăng cũ như T-62, T-72, T-80, ngành công nghiệp quốc phòng Nga vẫn khó có thể duy trì số lượng xe tăng cần thiết nếu tổn thất tiếp diễn.

Ukraine thậm chí còn đối diện tình trạng khan hiếm thiết giáp nghiêm trọng hơn, khi nguồn viện trợ từ phương Tây hạn chế và khó bù đắp thiệt hại. Dù vậy, tỷ lệ tổn thất xe tăng Nga trong năm 2025 đã giảm đáng kể so với những năm trước, mang lại khoảng thời gian quan trọng để gia tăng sản xuất T-90M.

Ngoài ra, việc tích hợp hệ thống phòng vệ chủ động Arena-M trên T-90M và các biến thể T-72 hiện đại cũng được kỳ vọng sẽ nâng cao khả năng sống sót, giúp Nga củng cố lợi thế giáp thép trên chiến trường.

Theo Military Watch