Thông tin này được ông Đào Minh Tú – Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) – cho biết tại họp báo Chính phủ thường kỳ tháng 10/2023.
Theo ông Tú, lãi suất là vấn đề mà nền kinh tế quan tâm, doanh nghiệp, khách hàng, người vay tiền ngân hàng rất quan tâm.
“Đến thời điểm hiện nay, nhìn tổng quan, tôi cho rằng NHNN đã đạt mục tiêu đó là giảm lãi suất hỗ trợ cho doanh nghiệp và hỗ trợ cho việc tăng trưởng tín dụng, cũng như hỗ trợ thêm việc mở rộng đầu tư để tăng GDP trong năm nay”, ông Tú nói.
Phó Thống đốc cho biết, từ đầu năm 2023 đến nay, quan điểm điều hành của NHNN là vừa phù hợp với thực tiễn, vừa tăng cường khả năng tiếp cận vốn của doanh nghiệp, hỗ trợ doanh nghiệp bằng việc giảm lãi suất.
Theo đó, NHNN đặt mục tiêu là cuối năm nay có thể đạt được mức lãi suất giảm trung bình của các ngân hàng thương mại khoảng từ 1-1,5%.
Đối với lãi suất điều hành, NHNN đã giảm 4 lần và mức giảm đến 2% cho một số các chỉ tiêu, một số mức lãi suất. Đối với các ngân hàng thương mại, ông Tú thừa nhận đến cuối tháng 7, đầu tháng 8 thì mức giảm là khoảng 1% so với cuối năm 2022.
Tuy nhiên, đến thời điểm hiện nay – theo thống kê và đánh giá của NHNN – thì mức lãi suất trung bình của những khoản cho vay mới sẽ giảm khoảng 2-2,2%, tức là vượt hơn kỳ vọng.
Lãnh đạo NHNN lưu ý, còn một số khoản cho vay trước đây, khi mà các ngân hàng thương mại huy động cao thì vẫn còn đang có thể neo cao vì độ trễ của chính sách.
“Chính vì vậy, NHNN cũng đã đề nghị các ngân hàng thương mại bằng mọi biện pháp, kể từ nay đến cuối năm phải tiết giảm, kể cả những lãi suất cho vay trước đây để đảm bảo hỗ trợ cho doanh nghiệp”, ông Tú nhấn mạnh.
Thông tin thêm về vấn đề này, ông Tú cho biết, hôm 27/10, NHNN đã tổ chức hội nghị toàn ngành với 35 ngân hàng thương mại lớn (chiếm tỷ trọng chính cho vay của nền kinh tế) để chỉ rõ những ngân hàng nào lãi suất còn cao, những ngân hàng nào lãi suất đã thấp.
Đến nay, 4 ngân hàng thương mại nhà nước với vai trò chủ lực, ví dụ như Vietcombank, mức lãi suất cho vay trung bình của tất cả các khoản cho vay ngắn, trung, dài hạn và tất cả những khoản cho vay cũ, cũng như các khoản cho vay mới hiện nay chỉ là 5,94%, giảm 1,75% so với cuối năm 2022 và giảm 0,29% so với cùng kỳ năm ngoái. Tại BIDV, mức cho vay trung bình là 6,46%, giảm 2,59% so với cuối năm ngoái và giảm 0,15% so với cùng kỳ.
“Tất nhiên cũng có những ngân hàng hiện nay mức cho vay bình quân còn cao, khoảng 9%, trên 9%, tất cả những ngân hàng này cũng đã được chỉ rõ và cũng đã yêu cầu phải tìm mọi biện pháp để giảm lãi suất”, ông Tú nói.
Điều hành lãi suất phải tính toán kỹ, tìm phương án hợp lý
Ông Tú cho hay, điều hành lãi suất phải đảm bảo hài hòa giữa chính sách tài khóa và chính sách tiền tệ. Do đó, NHNN luôn luôn dựa trên việc tính toán để tìm ra một phương án hợp lý.
Thứ nhất, nếu lãi suất mà chỉ nghĩ đến câu chuyện cho vay, huy động và cho vay, tức là làm sao để đảm bảo quan hệ thì huy động thấp sẽ cho vay thấp. Tuy nhiên, vấn đề huy động lại phụ thuộc vào vấn đề lạm phát và các chỉ số khác. Vì vậy, lãi suất huy động mặc dù đã giảm, nhưng phải tính toán giảm ở mức độ nào cho phù hợp.
Thứ hai, lãi suất quan hệ rất chặt với tỷ giá. Nếu lãi suất tiền đồng Việt Nam quá thấp mà giá tỷ giá đang ở mức cao, đặc biệt lãi suất ngoại tệ của các nước có ảnh hưởng đến Việt Nam đang rất cao dễ tạo ra sự chênh lệch và xuất hiện tình trạng đô la hóa, cũng như vấn đề tỷ giá có thể bị phá vỡ.
Ngoài ra, lãi suất còn liên quan đến rất nhiều vấn đề trong nền kinh tế, kể cả chính sách tài khóa trong phát hành trái phiếu, rồi những vấn đề liên quan đến huy động nguồn lực của nhà nước hay là sử dụng khoản cho vay của nhà nước nói chung.
Phó Thống đốc nhấn mạnh, mức lãi suất của các ngân hàng thương mại với điều hành của NHNN đến thời điểm hiện tại đã tương đồng, thậm chí là vượt những kỳ vọng đặt ra từ đầu năm./.
