|
|
| Tổng thống Zelensky tuyên bố Ukraine đã tự nâng cấp tên lửa Neptune tầm bắn 1.000km có thể tấn công Moscow . Ảnh: LTN. |
Tuyên bố gây bất ngờ của ông Zelensky
Thành công có tính đột phá này đã được Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky công bố hôm 15/3, đánh dấu bước tiến lớn trong công nghệ tên lửa của nước này. Thế hệ tên lửa Neptune mới đã trải qua thử nghiệm và đánh trúng mục tiêu một cách chính xác trong thực chiến, tạo thành mối đe dọa cho quân đội Nga.
Theo tờ Militarnyi (Quân sự) của Ukraine, ông Zelensky nói rằng tên lửa tầm xa Neptune mới thể hiện khả năng nghiên cứu và phát triển độc lập của Ukraine. "Đây là tên lửa mới của Ukraine có tầm bắn 1.000 km và độ chính xác cao. Tôi cảm ơn các nhà phát triển, nhà sản xuất và quân đội vì thành tựu này. Đây là minh chứng cho quyết tâm của chúng ta", ông nói.
Kể từ khi ra mắt, tên lửa Neptune đã trở thành vũ khí quan trọng của Lực lượng vũ trang Ukraine và xe phóng đạn lắp trên khung gầm Tatra 815-7 đã chứng minh được tính cơ động của nó. Phiên bản nâng cấp này đã gia tăng đáng kể tầm bắn so với phiên bản gốc, cho phép nó có khả năng tấn công các mục tiêu trên mặt đất.
Tên lửa Neptune ban đầu là hệ thống tên lửa hành trình bờ chống hạm do Ukraine phát triển nhằm tăng cường năng lực chống hạm của Ukraine ở Biển Đen và Biển Azov. Ngày 14/4/2022, tên lửa này đã bắn trúng tàu tuần dương Moskva, soái hạm của Hạm đội Biển Đen của Nga. Trong năm 2024, tên lửa này đã nhiều lần tấn công các mục tiêu của Nga, bao gồm các kho đạn dược ở các khu vực lãnh thổ Ukraine bị Nga chiếm đóng và các cơ sở lưu trữ dầu ở Nga.
Tên lửa chống hạm Neptune từ năm 2023 đã được nâng cấp để bổ sung khả năng tấn công các mục tiêu trên mặt đất. Đạn tên lửa tầm xa Neptune phiên bản mới được cho là vẫn sử dụng bệ phóng ban đầu nhưng được trang bị hệ thống dẫn đường mới. Nó sử dụng công nghệ định vị vệ tinh trong giai đoạn giữa và chuyển sang nhắm mục tiêu bằng cảm biến hồng ngoại ở giai đoạn cuối để đảm bảo tấn công chính xác. Các chuyên gia chỉ ra rằng việc nâng cấp tên lửa này không chỉ mở rộng phạm vi phòng thủ của Ukraine mà còn tăng cường khả năng chống lại hậu cần của đối phương.
Lịch sử phát triển và nâng cấp
R-360 "Neptune" là tên lửa hành trình chống hạm do Cục thiết kế Ray của Ukraine phát triển. Thiết kế của nó dựa trên tên lửa chống hạm Kh-35 "Uranus" của Liên Xô, có tầm bắn và thiết bị điện tử được nâng cấp đáng kể. Hệ thống tên lửa này được thiết kế để tiêu diệt các tàu nổi có trọng tải 5.000 tấn, được đưa vào phục vụ trong Hải quân Ukraine từ tháng 3/2021.
Vào ngày 3/4/2022, sau khi Nga tiến hành chiến dịch quân sự đặc biệt, Ukraine tuyên bố tàu khu trục Eshin của Nga đã bị lực lượng của họ làm hư hại. Sau đó, Alexey Arestovich, cố vấn của Văn phòng tổng thống Ukraine, đã nói rõ rằng tàu này đã bị tên lửa Neptune bắn trúng. Phía Nga không bình luận về tuyên bố này và con tàu vẫn tiếp tục hoạt động bình thường.
Ngày 13/4/2022, Ukraine tuyên bố tàu tuần dương tên lửa Moskva 12.490 tấn, soái hạm Hạm đội Biển Đen của Nga đã bị trúng 2 tên lửa Neptune, khiến kho đạn trên tàu phát nổ. Bộ Quốc phòng Nga tuyên bố vụ nổ kho đạn là do hỏa hoạn (nguyên nhân gây ra hỏa hoạn không được nêu rõ). Con tàu vẫn nổi nhưng toàn bộ thủy thủ đoàn đã được sơ tán. Ngày hôm sau, Nga thông báo tàu Moskva đã chìm "do bão" trong quá trình kéo và cứu hộ.
Ngày 6/5/2022, đến lượt tàu khu trục Đô đốc Makarov bốc cháy ở Biển Đen. Quân đội Ukraine cho biết tàu này đã bị tên lửa Neptune của họ bắn trúng, trang web tin tức nhà nước Dumskaya của Ukraine cho biết lực lượng Nga đã điều trực thăng đến giải cứu thủy thủ đoàn trên tàu. Nhưng ngày 7/5, ông Alexey Arestovich, cố vấn Văn phòng Tổng thống Ukraine, nói tin này là một "sự hiểu lầm" và con tàu bị tấn công gần Đảo Rắn thực ra là tàu đổ bộ lớp Serna.
Phiên bản tấn công mặt đất của tên lửa Neptune cũng được thiết kế vào năm 2023. Ngày 23/8/2023, truyền thông Ukraine đưa tin, một tên lửa đất đối đất Neptune qua nâng cấp đã được sử dụng để phá hủy một hệ thống phòng không S-400 được triển khai trên mũi Tarkhankut ở Crimea.
Chưa rõ thiết kế và các thông số sau khi nâng cấp
Khi bắt đầu triển khai, hệ thống phòng thủ bờ biển Neptune bao gồm một bệ phóng di động mang 4 ống phóng tên lửa USPU-360 trên xe tải, một xe vận chuyển/nạp đạn TZM-360, một xe chỉ huy và điều khiển RCP-360 và một xe tải đặc biệt. Hệ thống sử dụng khung gầm xe tải Tatra T815-7 của Cộng hòa Séc. Hệ thống này được triển khai ở cách bờ biển tối đa 25 km (16 dặm).
Đạn tên lửa Neptune tiêu chuẩn (bao gồm cả động cơ) dài 5,05 mét, có cánh cứng hình chữ thập. Tên lửa Neptune được thiết kế để lắp trong container vận chuyển và phóng (TLC) có kích thước 5,30×0,60×0,60 mét. Tầm bắn tối đa của hệ thống bờ đối hạm là khoảng 300 km. Một quả tên lửa nặng 870 kg, trong đó đầu đạn nặng 150 kg. Nó sử dụng động cơ Motor Sich MS-400 có sức đẩy mạnh.
Truyền thông Ukraine không tiết lộ họ đã nâng cấp đạn tên lửa như thế nào để đạt được tầm bắn lên tới 1.000 km, tức là hơn gấp 3 lần phiên bản bờ chống hạm cũng như các thông số cụ thể của nó.