David Sutton, một nhà báo 48 tuổi, đang sục sạo các nguồn tin tệ hại nhất về Uber Technologies và dường như những tin xấu như một vụ tai nạn ở San Francisco hay cuộc tấn công ở Boston là vũ khí mạnh cho Sutton trong cuộc chiến này.
Sutton là một tay lính đánh thuê giấu mặt trong cuộc chiến không công bằng giữa một bên là các hãng taxi cũ và một bên là Uber. Khách hàng của Sutton là một hiệp hội thương mại quyền lực với 1.000 doanh nghiệp kinh doanh taxi và limousine trên toàn thế giới. Các doanh nghiệp này muốn kết liễu kẻ hủy diệt trẻ tuổi, hay ít nhất giúp họ kéo dài thời gian để tự phát triển hàng loạt ứng dụng xe đáp lại đối thủ.
Uber là ví dụ điển hình cho những gì xảy ra khi một hội viên mới tích cực gia nhập một ngành kinh doanh vốn đã không bị thách thức hàng thập kỉ. Ở Mỹ đã xuất hiện một nhóm có tên gọi Big Taxi. So với sự náo nhiệt của Uber: tính chiến thuật, sự an toàn, giá cả, tính pháp lý và trên hết, là mức định giá 40 tỉ USD của nó, Big Taxi xem ra đã và đang hoạt động ở chế độ ẩn. Chiến dịch của Big Taxi được công khai thực hiện bởi Hiệp hội taxi, limousine và dịch vụ vận chuyển người tàn tật TPLA, thông qua công ty vận tải Transdev.
Big Taxi đã thuê công ty quan hệ công chúng Melwood Global để thực hiện một chiến dịch truyền thông có tên gọi “Ai đang lái xe cho bạn?” Mục tiêu là hướng sự chú ý của công chúng vào tính không an toàn và bất hợp pháp của Uber. Phản ứng của Uber là: ngành taxi thực chất là một cartel, và cartel đó chỉ muốn bảo vệ lợi ích riêng.
Đằng sau vở kịch ấy, một trong những doanh nghiệp tư nhân kinh doanh vận tải lớn nhất thế giới nhưng lại được rất ít người biết đến đang gây áp lực cho Uber. Big Taxi có 10.000 phương tiện vận tải ở hơn 100 thành phố trên khắp thế giới, bao gồm Denver, London, Paris, cùng với dịch vụ đưa đón đến 50 sân bay ở Bắc Mỹ. Transdev được đồng sở hữu bởi 2 doanh nghiệp Pháp, là Veolia Environnement, một công ty vì lợi ích cộng đồng, và Caisse des Dépôts et Consignations, một ngân hàng thuộc sở hữu nhà nước. Transdev đang ráo riết vận động hành lang để kiểm soát tình trạng gián đoạn do Uber gây nên trên thị trường taxi toàn cầu trị giá 11 tỷ USD.
Mark Joseph, giám đốc điều hành của Transdev Bắc Mỹ, người đã từng là chủ tịch của TLPA 8 lần, cho hay: “Chúng tôi đã sống sót sau hai cuộc chiến tranh thế giới và cuộc đại suy thoái, và chúng tôi sẽ vượt qua vụ Uber. Các công ty con của chúng tôi đã lường trước việc điều tra Uber bằng cách gửi thư đến các nhà chức trách ở các thị trường chính như Colorado, Maryland và Pennsylvania.”
Transdev là một trong các công ty tham gia vào cuộc đấu tranh vào vụ tranh chấp thương mại ở Paris hồi năm ngoái, với kết quả dịch vụ chia sẻ xe UberPop của Uber tại châu Âu – UberX, chịu án phạt 100.000 euro. “Họ trước tiên đăng kí hoạt động kinh doanh như một công ty công nghệ, sau đó lại tự tiếp thị mình rẻ mạt hơn cả taxi.” Joseph nói về Uber.
New York là nơi Uber tạo ra doanh thu lớn nhất, là thị trường đầu tiên nơi Uber tuân thủ luật lệ, thuê các tài xế có bằng lái thương mại cho dịch vụ UberX, các tài xế này chủ yếu là những người dùng vé tháng. Theo Corey Owens, giám đốc chính sách cộng đồng toàn cầu của Uber, New York có các qui tắc hiện đại nhất cho phép các công ty thu phí thấp hơn limousine, miễn là bạn có bằng lái thương mại. Las Vegas và Kansas, Mo., nơi Transdev đang làm vương làm tướng, là nơi khó xâm nhập nhất với cách bảo vệ kinh doanh dùng luật pháp để xua đuổi đối thủ cạnh tranh hơn là cải thiện phương tiện cũng như trình độ tài xế, Owens nói.
Tại những nơi khác ở Mỹ và nước ngoài, nơi mà hầu hết các qui định vận tải hạn chế Uber bằng cách tối thiểu hóa giá và gia tăng thời hạn đặt chỗ, chiến lược của Uber là thực hiện dịch vụ không màng tới qui luật rồi tận dụng sự phổ biến của mình buộc qui luật phải thích nghi lại. Gần đây, chiến lược này thành công ở gần 30 thị trường ở Bắc Mỹ, bao gồm Colorado, Illinois, và California.
Pennsylvania đang thử nghiệm các qui định tương tự đang treo chờ được luật hóa chính thức, trong khi một chi nhánh của Transdev, Yellow Transportation, đang ra sức chiến đầu cho qui tắc tương tự ở Maryland. “Nếu chính phủ bảo vệ cộng đồng mà tạo ra một sân chơi công bằng, sự cạnh tranh sẽ tăng lên và các công ty này có thể tồn tại 100 năm, nếu không họ sẽ trở thành Webvan tiếp theo.” Joseph nói, nhớ lại công ty giao nhận trực tuyến chính thức hoạt động năm 1999 và phá sản năm 2001, trở thành biểu tượng của bong bóng công nghệ cao.
Bất chấp tranh luận, các công ty kinh doanh taxi phải đối diện với một tình huống khó xử rõ ràng: họ nói Uber là một công ty kinh doanh taxi hơn là một công ty công nghệ mà không ý thức được rằng bản thân họ cũng là công ty công nghệ. Rất nhiều người trong ngành công nghiệp taxi cơ ngợi kinh doanh ứng dụng lái xe của Uber, và một vài công ty, trong đó có Transdev, muốn tái tạo nó. “Hệ thống ứng dụng đó rõ ràng là tương lai và không đời nào tụt hậu. Công nghệ của Uber được người dùng tin yêu.” Mike Fogarty, chủ tịch TLPA đồng thời là giám đốc của Tristar Worldwide, một công ty cho thuê limousine toàn cầu hoạt động trả dài từ London tới Boston và Hongkong, cho hay.
Hiện tại, mô hình kinh doanh của Uber ít nhất đã được xác nhận bởi các nhà đầu tư, cũng như các công ty tên tuổi và công ty non trẻ này được đánh giá như một đối tác kinh doanh. Khách sạn Starwood và khu nghỉ dưỡng Worldwide, đã cho thêm điểm nhằm khuyến khích khách hàng liên kết tài khoản của họ đến Uber, trong khi các chủ thẻ tín dụng American Express có thể tích điểm khi đi xe của Uber. Morgan Standley và Citigroup đã thông qua việc kinh doanh Uber như dịch vụ xe màu đen hợp tác của họ.
Tuy nhiên, Transdev chỉ trích các ứng dụng của Uber chỉ phục vụ cho những người sử dụng smartphone và thẻ tín dụng. Nhiều người cũng cảm thấy khó chịu với cái gọi là thuật tăng giá khi Uber tăng giá xe trong giờ cao điểm. Transdev hi vọng cộng tác với một công ty công nghệ để cải tiến ứng dụng di dộng riêng của mình mà hiện tại là ứng dụng Curb, trước đây có tên là TaxiMagic. Tại California, Transdev đã phát triển ZTrip, một ứng dụng chia sẻ taxi.
Theo Trí thức trẻ/Bloomberg
