Nhìn lại 73 năm lịch sử quan hệ Việt Nam - Triều Tiên (31/1/1950 - 31/1/2023)

Việt Nam và Triều Tiên chính thức thiết lập quan hệ ngoại giao vào ngày 31/01/1950 - đến nay tròn 73 năm.
Đây là một trong những mối quan hệ ngoại giao sớm nhất của Việt Nam (sau Trung Quốc, Liên Xô). Đảng Cộng sản Việt Nam và Đảng Lao động Triều Tiên xây dựng quan hệ hữu nghị truyền thống từ thời điểm đó.

Quan hệ hai đảng, hai nước được Chủ tịch Hồ Chí Minh và Chủ tịch Kim Nhật Thành xây dựng và vun đắp, cũng như được các thế hệ lãnh đạo tiếp theo kế thừa và phát huy, tiếp tục phát triển tốt đẹp. Trong lịch sử quan hệ Việt Nam - Triều Tiên, các chuyến thăm lẫn nhau của lãnh đạo tối cao hai bên đã tạo nền tảng vững chắc, để lại dấu ấn đặc biệt cho tình hữu nghị giữa hai nước.

Những chuyến thăm đặt nền móng

Chuyến thăm lịch sử đầu tiên giữa hai nước là chuyến thăm hữu nghị nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Triều Tiên của Chủ tịch Hồ Chí Minh và Đoàn đại biểu Đảng, Chính phủ nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, diễn ra từ ngày 08-12/7/1957.

Lễ đón Chủ tịch Hồ Chí Minh được tổ chức trọng thể tại sân bay quốc tế Sunan, Bình Nhưỡng. Sau lễ đón chính thức, Chủ tịch Hồ Chí Minh và Đoàn đại biểu Việt Nam dự mít-tinh trọng thể của hơn 10 vạn nhân dân Thủ đô Bình Nhưỡng, tổ chức tại Quảng trường Kim Nhật Thành.

Phát biểu tại cuộc mít tinh, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã gửi lời chào các vị lãnh đạo Đảng, Nhà nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Triều Tiên, gửi lời chào nhân dân Thủ đô Bình Nhưỡng và nhân dân Triều Tiên. Tại buổi chiêu đãi của Chủ tịch Đoàn Chủ tịch Quốc hội nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Triều Tiên, Chủ tịch Hồ Chí Minh chúc mừng những thành tích của nhân dân Triều Tiên trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc và chúc tình hữu nghị giữa nhân dân hai nước đời đời bền vững.

Trong chuyến thăm hữu nghị này, Đoàn cũng đã đến thăm nhiều nơi như: Nhà máy dệt Bình Nhưỡng, Phòng triển lãm công nghiệp, nông nghiệp Triều Tiên, Viện Bảo tàng Chiến tranh giải phóng Tổ quốc Triều Tiên, Trường trung học số 28 ở Bình Nhưỡng. Trong khi cùng Chủ tịch Kim Nhật Thành thăm Nhà máy dệt Bình Nhưỡng, Chủ tịch Hồ Chí Minh thăm các xưởng và nhà trẻ của nhà máy và tặng anh chị em công nhân nhà máy một số hàng thủ công nghiệp Việt Nam.

Phát biểu tại buổi chiêu đãi các vị lãnh đạo Đảng và Nhà nước Triều Tiên, Người bày tỏ sự phấn khởi trước những thành tựu quan trọng của nhân dân Triều Tiên trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc; tin tưởng rằng: “Dù chúng ta còn có nhiều khó khăn, nhưng với sự cố gắng của bản thân chúng ta, với sự ủng hộ của nhân dân yêu chuộng hòa bình toàn thế giới, dưới ngọn cờ tất thắng của chủ nghĩa Mác - Lênin, chúng ta nhất định sẽ thắng lợi”.

Chuyến thăm Triều Tiên của Chủ tịch Hồ Chí Minh để lại tình cảm và ấn tượng sâu sắc, khó phai về tình đồng chí, tình hữu nghị giữa những vị lãnh tụ và nhân dân hai nước.

Một năm sau, Chủ tịch Kim Nhật Thành thực hiện chuyến thăm hữu nghị đến Việt Nam từ ngày 27/11 đến 03/12/1958. Chủ tịch Kim Nhật Thành đã cùng Chủ tịch Hồ Chí Minh tham dự mít-tinh trọng thể của nhân dân thủ đô Hà Nội và chứng kiến Lễ ký kết Hiệp định Mậu dịch giữa Việt Nam và Triều Tiên.

Chủ tịch Hồ Chí Minh tiếp Chủ tịch Kim Nhật Thành tại Phủ Chủ tịch và sau đó cùng đến khu nghỉ Hồ Tây, Nhà máy dệt Nam Định, một trong những cơ sở sản xuất công nghiệp đi đầu ở miền Bắc thời kỳ đó. Chủ tịch Kim Nhật Thành còn đến thăm Trường Sĩ quan Lục quân ở Sơn Tây và Bảo tàng Lịch sử Quân sự Việt Nam.

Sáu năm sau, vào tháng 10/1964, Chủ tịch Kim Nhật Thành thực hiện chuyến thăm Việt Nam lần thứ hai. Trong chuyến thăm này, ngoài hội đàm với Chủ tịch Hồ Chí Minh, Chủ tịch Kim Nhật Thành thăm huyện Từ Liêm, nơi có Hợp tác xã Việt - Triều hữu nghị, tham quan Vịnh Hạ Long và một đơn vị Hải quân Nhân dân Việt Nam.

Các chuyến thăm của Chủ tịch Hồ Chí Minh và Chủ tịch Kim Nhật Thành đã tạo nền tảng vững chắc mối tình hữu nghị giữa hai nước, đặt dấu mốc quan trọng cho sự phát triển của quan hệ hữu nghị và hợp tác truyền thống giữa hai nước. Trên tinh thần mối quan hệ tốt đẹp do Chủ tịch Hồ Chí Minh và Chủ tịch Kim Nhật Thành tạo dựng, quan hệ hai nước sau những chuyến thăm đó phát triển nhanh chóng.

Chuyến thăm tăng cường hữu nghị

Một dấu ấn đặc biệt trong quan hệ Việt Nam - Triều Tiên là chuyến thăm hữu nghị chính thức nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Triều Tiên của Tổng Bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam Nông Đức Mạnh (16-18/10/2007) và cuộc hội đàm giữa Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam Nông Đức Mạnh với Tổng Bí thư Đảng Lao động Triều Tiên Kim Jong-il.

Lễ đón chính thức Tổng Bí thư Nông Đức Mạnh và đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam đã được tổ chức trọng thể ngay tại sân bay quốc tế Bình Nhưỡng theo nghi thức cao nhất dành cho nguyên thủ quốc gia. Hàng vạn người dân Thủ đô Bình Nhưỡng giơ cao cờ hoa, khẩu hiệu và biểu ngữ đứng tại sân bay, dọc đường đoàn xe qua và trước cửa nhà văn hóa ở Thủ đô Bình Nhưỡng hô vang chào đón Tổng Bí thư Nông Đức Mạnh.

Ngày 17/10/2007, tại Nhà khách Bách Hoa Viên ở Thủ đô Bình Nhưỡng diễn ra cuộc hội đàm quan trọng giữa Tổng Bí thư Nông Đức Mạnh và Tổng Bí thư Kim Jong-il. Tổng Bí thư Kim Jong-il nhiệt liệt chào mừng Tổng Bí thư Nông Đức Mạnh sang thăm hữu nghị chính thức Triều Tiên; nhấn mạnh ý nghĩa đặc biệt của chuyến thăm đúng vào dịp kỷ niệm tròn 50 năm Chủ tịch Hồ Chí Minh sang thăm hữu nghị chính thức Triều Tiên.

Tổng Bí thư Kim Jong-il đánh giá cao những thành tựu kinh tế-xã hội và đối ngoại mà nhân dân Việt Nam đã giành được dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam; tin tưởng vững chắc và chân thành chúc nhân dân Việt Nam tiếp tục giành nhiều thành tựu mới trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa. Tổng Bí thư Nông Đức Mạnh bày tỏ tin tưởng rằng chuyến thăm sẽ góp phần tăng cường và thắt chặt hơn nữa quan hệ hợp tác hữu nghị truyền thống giữa hai đảng, hai nhà nước và nhân dân hai nước Việt Nam - Triều Tiên. Hai nhà lãnh đạo nhất trí cho rằng cần không ngừng củng cố và phát triển mối quan hệ giữa hai đảng, hai nhà nước và nhân dân hai nước lên tầm cao mới.

Cuộc gặp gỡ cấp cao giữa Tổng Bí thư Nông Đức Mạnh và Tổng Bí thư Kim Jong- il thành công tốt đẹp, củng cố và thắt chặt hơn tình hữu nghị truyền thống giữa nhân dân hai nước, tạo động lực mới thúc đẩy quan hệ hợp tác giữa hai nước phát triển hơn nữa, góp phần tích cực vào việc duy trì hòa bình, ổn định và hợp tác ở khu vực và trên thế giới.

Và chuyến thăm mở ra giai đoạn mới

Quan hệ hữu nghị truyền thống Việt Nam - Triều Tiên tiếp tục được củng cố mạnh mẽ thông qua chuyến thăm hữu nghị chính thức Việt Nam của Chủ tịch Đảng Lao động Triều Tiên, Chủ tịch Ủy ban Quốc vụ nước CHDCND Triều Tiên Kim Jong-un, từ ngày 01-02/3/2019.

Tại cuộc hội đàm với Chủ tịch Kim Jong-un, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng nhấn mạnh: “Đây là chuyến thăm Việt Nam đầu tiên của lãnh đạo cấp cao nhất của Đảng, Nhà nước Triều Tiên sau 55 năm kể từ chuyến thăm năm 1964 của cố Chủ tịch Kim Nhật Thành. Chuyến thăm của đồng chí Chủ tịch sẽ là dấu mốc mới, có ý nghĩa rất quan trọng trong lịch sử quan hệ giữa hai đảng, hai nước chúng ta, thể hiện lập trường của Đảng và Chính phủ Triều Tiên coi trọng quan hệ hữu nghị truyền thống với Việt Nam”.

Phát biểu với Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, Chủ tịch Kim Jong-un cho rằng: “Thông qua chuyến thăm đầu tiên đối với Việt Nam và cuộc gặp gỡ có ý nghĩa với đồng chí Tổng Bí thư, tôi đã tin tưởng chắc chắn về sức sống và tương lai tốt đẹp của mối quan hệ hữu nghị, hợp tác giữa hai Đảng, Nhà nước, được đồng chí Kim Nhật Thành và đồng chí Hồ Chí Minh đã xây dựng, rèn luyện. Với lòng tin tưởng chắc chắn rằng cuộc gặp gỡ đầu tiên quan trọng giữa tôi và đồng chí Tổng Bí thư sẽ là dịp có ý nghĩa mở ra trang mới trong việc phát triển mối quan hệ hữu nghị Triều Tiên - Việt Nam”.

Chủ tịch Kim Jong-un nhấn mạnh: Lúc sinh thời, cố Chủ tịch Kim Jong-il quan tâm đặc biệt đến việc phát triển quan hệ hữu nghị và hợp tác với Việt Nam, luôn luôn nói rằng nhất định sẽ đến thăm Việt Nam, để tỏ lòng kính trọng, đến lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh và thăm lại những nơi ý nghĩa mà có dấu chân của cố Chủ tịch Kim Nhật Thành.

Trong chuyến thăm, lãnh đạo hai đảng, hai nước nhất trí duy trì tăng cường các chuyến thăm và tiếp xúc cấp cao; mở rộng giao lưu, trao đổi đoàn các cấp theo kênh Đảng, Nhà nước và đoàn thể nhân dân một cách thiết thực, hiệu quả nhằm tăng cường sự hiểu biết lẫn nhau và chia sẻ kinh nghiệm trên các lĩnh vực mà hai bên có nhu cầu; duy trì thường xuyên và hiệu quả các cơ chế đối thoại và hợp tác, trong đó có cơ chế tham khảo chính trị cấp Thứ trưởng Ngoại giao và Ủy ban liên Chính phủ về hợp tác kinh tế, khoa học, kỹ thuật; nghiên cứu khả năng hợp tác cùng có lợi trên các lĩnh vực phù hợp với khả năng và nhu cầu của mỗi bên, trên cơ sở các quy định quốc tế; mở rộng giao lưu và hợp tác văn hóa, nghệ thuật, thể thao và giao lưu nhân dân.

Khi đến thăm Triều Tiên năm 1957, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã từng nói: “Việt Nam và Triều Tiên, tuy đường xa nhưng lòng rất gần. Tuy cách xa ngàn dặm nhưng gắn bó với nhau như mối tình anh em thân thiết”. Những chuyến thăm và các cuộc gặp gỡ lịch sử giữa Lãnh đạo cấp cao hai đảng, hai nước trong hơn 65 năm qua đã chứng minh cho tình cảm hữu nghị, thân thiết giữa hai nước, hứa hẹn việc không ngừng củng cố phát triển quan hệ Việt Nam và Triều Tiên trong thời gian tới.

(Nguồn: Đại sứ quán Triều Tiên tại Việt Nam)