Nhiều mẫu ô tô bán chạy không đạt tiêu chuẩn bắt buộc về tiêu thụ nhiên liệu
Theo Quyết định 1191/QĐ-BGTVT được ban hành ngày 30/9/2024, để giảm lượng phát thải khí nhà kính đến năm 2030, dựa trên báo cáo Đóng góp do quốc gia tự quyết định (NDC) 2022, Việt Nam sẽ áp dụng “Biện pháp E17” - bộ tiêu chuẩn bắt buộc về tiêu thụ nhiên liệu (TTNL) dành cho ô tô sản xuất, lắp ráp và nhập khẩu mới.
Cụ thể, đến năm 2030, biện pháp áp dụng giới hạn định mức tiêu thụ nhiên liệu đối với xe cơ giới sản xuất, lắp ráp và nhập khẩu mới sẽ đạt kết quả:
- 100% xe máy đạt định mức tiêu thụ nhiên liệu 2,3 lít/100km;
- 100% ô tô con sản xuất, lắp ráp và nhập khẩu mới bán ra đạt định mức tiêu thụ nhiên liệu: Ô tô con dung tích động cơ <1.400cc đạt 4,7 lít/100km; ô tô con dung tích động cơ từ 1.400 - 2.000cc đạt 5,3 lít/100km; ô tô con dung tích động cơ >2.000cc đạt 6,4 lít/100km. Tỷ lệ áp dụng cho phương tiện mới lần lượt là 30% vào năm 2027, 50% vào năm 2028, 75% vào năm 2029 và 100% vào năm 2030.
Với lộ trình trên, Viện Nghiên cứu Quản lý Kinh tế Trung ương (CIEM) và Viện Khoa học Công nghệ GTVT (ITST) đánh giá có tới 97% mẫu ô tô động cơ đốt trong đang bán trên thị trường không đạt được chuẩn tiêu hao nhiên liệu bắt buộc 100% vào năm 2030.
Điển hình như trong Top 10 ô tô bán chạy năm 2024, mẫu xe xăng đứng ở vị trí số 3 là Mitsubishi Xpander trang bị động cơ 1.500cc có mức tiêu hao nhiên liệu khoảng 6 lít/100 km, không đáp ứng được quy định vào năm 2030. Tương tự, mẫu xe ở vị trí số 4 là Ford Ranger trang bị động cơ diesel 2.000cc, mức tiêu hao nhiên liệu trung bình 6,9 lít/100km cũng không đạt. Ở vị trí số 5, Mazda CX-5 dùng động cơ 2.000cc, có mức tiêu hao 7 lít/100km, vượt tiêu chuẩn 32%. Ngay cả chiếc xe tiết kiệm như Toyota Vios dùng động cơ 1.500cc, mức tiêu hao trung bình 5,8 lít/100km, vẫn không đạt tiêu chuẩn.
Thậm chí, với mẫu xe "khan hàng", khách phải trả thêm tiền "kênh" hàng trăm triệu đồng như Toyota Land Cruiser, với động cơ 3.445cc tiêu hao tới 9,56 lít/100 km, vượt xa ngưỡng 6,4 lít cho xe trên 2.000cc, cũng nằm sẵn trong nguy cơ dừng bán.
Cơ hội cho ô tô điện, hybrid thay thế xe xăng, dầu
Nếu đúng như lộ trình của "Biện pháp E17" áp dụng mức tiêu hao nhiên liệu tối đa cho xe sản xuất mới, thì chỉ còn 5 năm nữa để các hãng xe thay đổi.
Trong bối cảnh đó, xe điện (BEV), hybrid tự sạc (HEV) và hybrid sạc ngoài (PHEV) đang nổi lên là giải pháp khả thi nhất để các hãng đáp ứng tiêu chuẩn mới. Với xe HEV, mức tiêu hao nhiên liệu trung bình chỉ trên dưới 5 lít/100km. Riêng xe PHEV, mức tiêu hao công bố chưa đến 2 lít/100km.
Thực tế chỉ 2 năm trở lại đây, số lượng ô tô điện và xe hybrid đã tăng lên đáng kể.
Điển hình như hãng VinFast đến nay với 7 mẫu xe ô tô điện đã bán và 1 mẫu chuẩn bị bán, vươn lên đứng đầu thị trường ô tô Việt ngay trong quý I/2025, với doanh số hơn 35.100 xe, tương đương 30% thị phần toàn thị trường. Hãng xe Toyota đứng đầu về số lượng xe hybrid bán cho người Việt, như: Corolla Cross 1.8 HEV, Camry HEV, Corolla Altis 1.8 HEV, Innova Cross HEV, Yaris Cross HEV.
Hàng loạt hãng xe Trung Quốc cũng tranh thủ liên tục ra mắt xe hybrid (HEV và PHEV) như BYD Sealion 6, Jaecoo J7 PHEV, Haval H6 HEV, Haval Jolion HEV.
Nhược điểm duy nhất mà các loại xe năng lượng mới này đang phải đối diện là giá bán cao hơn xe xăng, dầu. Với xe HEV, mẫu rẻ nhất đang là Toyota Yaris Cross, cũng có giá tới 765 triệu đồng, cao hơn 115 triệu đồng so với bản chạy xăng. Riêng xe PHEV sở hữu hàm lượng công nghệ cao, sự chênh lệch còn lớn hơn. Điển hình như KIA Sorento PHEV giá tới 1,5 tỷ đồng, cao hơn bản HEV khoảng 500 triệu đồng, và hơn bản thuần xăng tới 550 triệu đồng.
Mặc dù vậy, một khi chính sách siết chặt ô tô động cơ đốt trong thực thi thông qua mức tiêu hao nhiên liệu, các hãng xe sẽ phải tự thay đổi để thích nghi. Lúc đó, người tiêu dùng sẽ có cơ hội tiếp cận với những mẫu xe giá phù hợp hơn.
