Nhiệm vụ, quyền hạn và những chính sách đặc biệt dành cho Tổng công trình sư Hệ thống

Chính phủ vừa ban hành Nghị định 231/2025/NĐ-CP quy định về tuyển chọn, sử dụng Tổng công trình sư, kiến trúc sư trưởng về khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia.

Nghị định này quy định về tuyển chọn, sử dụng Tổng công trình sư và Kiến trúc sư trưởng, gồm: tiêu chí tuyển chọn, quy trình tuyển chọn, chế độ, chính sách, mối quan hệ công tác, quy chế quản lý, đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ của Tổng công trình sư và Kiến trúc sư trưởng để thực hiện đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số quốc gia.

Trong đó, Chính phủ lần đầu tiên xác lập chức danh Tổng công trình sư Hệ thống, vị trí đầu não trong thiết kế, điều phối và dẫn dắt toàn bộ hệ thống khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo quốc gia. Đây là nhân vật chiến lược, giữ vai trò chủ trì triển khai hệ thống chiến lược trọng yếu, hệ thống dự án đặc biệt quan trọng về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia.

Đảm bảo loạt tiêu chí

Ngoài các tiêu chí chung quy định tại Điều 5 Nghị định 231, Tổng công trình sư Hệ thống phải đáp ứng các tiêu chí sau:

Có ít nhất 10 năm kinh nghiệm làm việc liên tục trong lĩnh vực khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số tính đến thời điểm tuyển chọn.

Có khả năng thiết kế, tổ chức và điều phối tổng thể chương trình, dự án với quy mô lớn, nhiều hợp phần, đa ngành, đa cấp, có tính đổi mới sáng tạo và rủi ro cao; có năng lực liên kết, xây dựng mạng lưới chuyên gia, nhà khoa học trong nước và quốc tế.

Đã chủ trì tối thiểu 2 Đề án, chương trình khoa học, công nghệ quy mô liên ngành, thuộc lĩnh vực hệ thống chiến lược có chỉ số ảnh hưởng cao hoặc tối thiểu 2 sản phẩm, nhiệm vụ khoa học công nghệ liên ngành, thuộc lĩnh vực hệ thống chiến lược đã được ứng dụng, chuyển giao, thương mại hóa hoặc triển khai áp dụng thành công trong thực tế.

Trực tiếp quản lý hoặc điều phối đề án, chương trình, dự án có quy mô lớn, liên ngành, lĩnh vực về khoa học, công nghệ, thông tin, tài chính, pháp lý, nhân lực hoặc liên vùng; các chương trình, dự án trong lĩnh vực hạ tầng, công nghệ lõi, chuyển đổi số cấp quốc gia, đã được ứng dụng thành công trong thực tế; đã tham gia xây dựng hoặc triển khai chiến lược chuyển đổi số, chiến lược công nghệ, bản đồ công nghệ quốc gia hoặc ngành.

6 nhiệm vụ của Tổng công trình sư Hệ thống

Tổng công trình sư Hệ thống có các nhiệm vụ sau:

- Xây dựng định hướng hệ thống chiến lược và kiến trúc tổng thể

Chủ trì thiết kế, cập nhật và hoàn thiện kiến trúc của hệ thống chiến lược.

Đề xuất tầm nhìn dài hạn cho hệ thống, tích hợp các hệ thống chiến lược, bảo đảm tính nhất quán, khả thi và khả năng thích ứng với thay đổi công nghệ.

Xây dựng hệ thống tiêu chuẩn, bộ nguyên tắc vận hành và quy trình triển khai thống nhất trong toàn hệ thống chiến lược được giao.

Đề xuất điều chỉnh hệ thống chiến lược và tháo gỡ các vướng mắc kỹ thuật, liên ngành phù hợp với xu hướng phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số của thế giới.

- Điều phối, chỉ đạo kỹ thuật và công nghệ

Tổ chức, điều phối các nhóm chuyên gia, nhóm nghiên cứu, đơn vị triển khai thực hiện hệ thống chiến lược;

Chỉ đạo, định hướng khoa học, công nghệ chủ đạo, thiết kế kỹ thuật tổng thể, bảo đảm tiêu chuẩn kỹ thuật và chất lượng sản phẩm;

Hướng dẫn chuyên môn, kỹ thuật; giải quyết các vướng mắc kỹ thuật phức tạp, điều chỉnh thiết kế lớn;

Đề xuất thay đổi phương án công nghệ, giải pháp triển khai trong trường hợp cần tối ưu tiến độ, hiệu quả hoặc khắc phục rủi ro;

Phê duyệt thay đổi thiết kế kỹ thuật lớn trong phạm vi hệ thống theo yêu cầu của cơ quan có thẩm quyền.

Chủ trì các phiên họp của mạng lưới Kiến trúc sư trưởng, chuyên gia trong hệ thống chiến lược được giao.

- Tham gia thẩm định, đánh giá các đề xuất, nhiệm vụ, hợp phần trong hệ thống

- Kiểm soát tiến độ và chất lượng

Thiết lập, vận hành hệ thống giám sát kỹ thuật và cơ chế giám sát độc lập, kiểm soát tiến độ, chất lượng và tính đồng bộ của toàn hệ thống;

Theo dõi, phát hiện, đề xuất giải pháp và kế hoạch xử lý nguy cơ chậm tiến độ, sai lệch kỹ thuật nhằm bảo đảm tiến độ, chất lượng và tuân thủ bản đồ kiến trúc tổng thể của hệ thống;

Thường xuyên đánh giá rủi ro, đề xuất các biện pháp nâng cao an ninh, bảo mật công nghệ trong toàn bộ hệ thống.

- Giới thiệu Tổng công trình sư Dự án và Kiến trúc sư trưởng

Giới thiệu hoặc đề xuất danh sách ứng viên đáp ứng tiêu chí Tổng công trình sư Dự án, Kiến trúc sư trưởng trên cơ sở tham khảo mạng lưới chuyên gia trong nước, quốc tế, viện nghiên cứu, đại học, doanh nghiệp công nghệ; Tham gia thẩm định, tuyển chọn Tổng công trình sư Dự án.

- Đề xuất cơ chế hợp tác và nguồn lực thực hiện.

Đề xuất cơ quan có thẩm quyền bố trí chuyên gia, doanh nghiệp và tổ chức, đơn vị trong và ngoài nước tham gia chương trình, dự án.

Đề xuất chính sách đặc thù, cơ chế điều phối đặc biệt, liên vùng, liên ngành.

Kiến nghị cơ chế tài chính bảo đảm thực hiện chương trình, dự án.

Đề xuất và triển khai các hoạt động hợp tác khoa học, công nghệ quốc tế.

Đề xuất lộ trình thương mại hóa sản phẩm khoa học, công nghệ và việc kết nối doanh nghiệp tiếp cận sản phẩm khoa học, công nghệ.

Tổng công trình sư Hệ thống có quyền hạn và trách nhiệm gì?

Nghị định 231/2025/NĐ-CP quy định rõ quyền hạn cũng như nghĩa vụ đối với Tổng công trình sư Hệ thống.

Về quyền hạn, Tổng công trình sư Hệ thống có quyền hạn sau:

Đề xuất các vấn đề kỹ thuật, công nghệ lõi, bao gồm lựa chọn công nghệ, giải pháp triển khai, tiêu chuẩn đánh giá chuyên môn.

Bảo lưu ý kiến chuyên môn và được báo cáo bằng văn bản hoặc đề xuất trực tiếp với Ban Chỉ đạo Trung ương trong trường hợp có ý kiến khác ảnh hưởng đến kết quả triển khai nhiệm vụ;

Được tiếp cận đầy đủ các tài liệu, dữ liệu, kết quả nghiên cứu, báo cáo chuyên môn của các bên liên quan trong hệ thống chiến lược;

Được yêu cầu Tổng công trình sư Dự án, Kiến trúc sư trưởng, các cơ quan, tổ chức, đơn vị, chuyên gia giải trình, báo cáo chuyên môn, kỹ thuật định kỳ hoặc đột xuất;

Được yêu cầu cơ quan, tổ chức chủ trì thực hiện nhiệm vụ tạm dừng hoặc yêu cầu điều chỉnh hợp phần kỹ thuật của chương trình, dự án khi vi phạm kiến trúc tổng thể của hệ thống hoặc tiêu chuẩn đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt.

Được đề xuất bố trí, điều động nhân sự, đơn vị, tổ chức, chuyên gia tham gia thực hiện hệ thống chiến lược; được lựa chọn và sử dụng bộ phận giúp việc

Được tham gia xây dựng chính sách, chiến lược, quy hoạch có liên quan đến lĩnh vực chuyên môn.

Được tham gia vào các cuộc họp của Ban Chỉ đạo Trung ương; tham gia hội đồng xác định sản phẩm mẫu. Được hưởng các chế độ, chính sách theo quy định.

Về trách nhiệm, Tổng công trình sư Hệ thống có những tránh nhiệm sau:

Chịu trách nhiệm trước Ban Chỉ đạo Trung ương về chất lượng và hiệu quả của hệ thống chiến lược được giao thực hiện.

Báo cáo Ban Chỉ đạo Trung ương về kết quả thực hiện nhiệm vụ.

Bảo mật tài liệu, thông tin, bảo đảm an toàn an ninh mạng và kiểm soát việc chia sẻ dữ liệu thuộc hệ thống theo quy định của pháp luật;

Thực hiện đầy đủ, đúng hạn, bảo đảm chất lượng các nhiệm vụ theo hợp đồng và yêu cầu của cơ quan ký hợp đồng;

Chịu trách nhiệm cá nhân nếu vi phạm nghĩa vụ hợp đồng gây tổn thất về tài chính, làm thất thoát tài sản, hư hại sản phẩm hoặc làm lộ thông tin, tài liệu mật.

Ban Chỉ đạo Trung ương sẽ quyết định "người được chọn"

Về quy trình và thẩm quyền tuyển chọn Tổng công trình sư Hệ thống, Nghị định nêu rõ Thường trực Ban Chỉ đạo Trung ương công bố công khai danh mục hệ thống chiến lược, nhiệm vụ, dự án và nhu cầu tuyển chọn Tổng công trình sư Hệ thống, bao gồm: Tiêu chí, yêu cầu, thời hạn tiếp nhận hồ sơ.

Việc tuyển chọn Tổng công trình sư Hệ thống thực hiện theo cơ chế đề cử, ứng cử như sau:

Các cá nhân đáp ứng tiêu chí quy định tại Nghị định này tự ứng cử.

Các ứng viên bao gồm: Cán bộ, công chức, viên chức, người hưởng lương trong lực lượng vũ trang, chuyên gia trong nước và nước ngoài do bộ, ngành, địa phương, tập đoàn kinh tế, doanh nghiệp uy tín trong và ngoài nước, các chuyên gia, nhà khoa học đề cử.

Các ứng viên là người làm việc tại các cơ quan, tổ chức, trường đại học, viện nghiên cứu uy tín quốc tế do Bộ Ngoại giao, các cơ quan đại diện ngoại giao ở nước ngoài, cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài đề cử.

Hồ sơ đề cử, ứng cử Tổng công trình sư Hệ thống, bao gồm:

Văn bản đề cử, ứng cử;Lý lịch khoa học của ứng viên;

Báo cáo mô tả năng lực chuyên môn, kinh nghiệm điều phối, các kết quả khoa học, công nghệ nổi bật;

Đề án triển khai hệ thống chiến lược, trong đó nêu ý tưởng thiết kế kiến trúc của hệ thống chiến lược, phương án công nghệ lựa chọn, các điều kiện về nguồn lực, tài chính, kỹ thuật, hợp tác.

Trên cơ sở danh sách ứng viên được đề cử, ứng cử, Thường trực Ban Chỉ đạo Trung ương có thư mời các ứng viên tham gia ứng tuyển Tổng công trình sư Hệ thống.

Tổ giúp việc Ban Chỉ đạo Trung ương tiếp nhận hồ sơ, kiểm tra tính hợp lệ; tổng hợp danh sách ứng viên trình Thường trực Ban Chỉ đạo Trung ương. Trường hợp cần thiết, Thường trực Ban Chỉ đạo Trung ương quyết định thành lập Hội đồng tư vấn để lựa chọn Tổng công trình sư Hệ thống. Thành phần Hội đồng tư vấn, phương thức hoạt động theo quyết định của Thường trực Ban Chỉ đạo Trung ương.

Thẩm quyền quyết định lựa chọn Tổng công trình sư Hệ thống

Trên cơ sở đề nghị của Thường trực Ban Chỉ đạo, Ban Chỉ đạo Trung ương ban hành văn bản về việc quyết định chọn Tổng công trình sư cấp Hệ thống.

Căn cứ văn bản của Ban Chỉ đạo Trung ương theo quy định tại điểm a khoản này, Cơ quan Thường trực Ban Chỉ đạo Trung ương ký hợp đồng lao động có thời hạn hoặc không xác định thời hạn với Tổng công trình sư Hệ thống.

Hợp đồng ký kết phải ghi rõ nhiệm vụ, quyền hạn, trách nhiệm, chế độ, chính sách của Tổng công trình sư Hệ thống theo mẫu hợp đồng ban hành kèm theo Nghị định này.

Nhiều chế độ, chính sách đãi ngộ đặc biệt

Về tiền lương, cơ quan Thường trực Ban Chỉ đạo Trung ương xem xét mức lương và thu nhập đã hưởng của người được chọn làm Tổng công trình sư Hệ thống để thỏa thuận mức lương và thu nhập trong hợp đồng lao động đối với Tổng công trình sư Hệ thống, bảo đảm tương xứng với nhiệm vụ được giao và phù hợp với mặt bằng tiền lương theo ngành, nghề, lĩnh vực công việc tương ứng trên thị trường.

Về tiền thưởng, căn cứ vào tính chất, mức độ phức tạp của nhiệm vụ được giao, người đứng đầu cơ quan quản lý Tổng công trình sư Hệ thống quyết định mức tiền thưởng:

Tối đa bằng 5 tháng lương trong năm đánh giá nếu hoàn thành tốt nhiệm vụ.

Tối đa bằng 3 tháng lương trong năm đánh giá nếu hoàn thành nhiệm vụ.

Hỗ trợ ban đầu một tháng lương theo hợp đồng để ổn định chỗ ở, di chuyển, mua sắm thiết yếu.

Về bảo đảm nguồn lực

Tổng công trình sư Hệ thống được lựa chọn nhân sự cho bộ phận giúp việc Tổng công trình sư Hệ thống không quá 10 người và đề xuất tiền lương, chế độ, chính sách để Cơ quan Thường trực Ban Chỉ đạo Trung ương quyết định ký hợp đồng lao động với từng nhân sự.

Được đề xuất cơ quan có thẩm quyền lập dự toán kinh phí để chủ động thực hiện nhiệm vụ được giao.

Được cấp kinh phí khảo sát, nghiên cứu khoa học trong nước và nước ngoài; tham gia hoạt động hợp tác quốc tế về khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo.

Về nhà ở và phương tiện đi lại, điều kiện làm việc

Tổng công trình sư Hệ thống được bố trí nhà ở công vụ (trường hợp chưa bố trí được nhà ở công vụ thì được hỗ trợ tiền thuê nhà), phương tiện đi lại và điều kiện làm việc theo tiêu chuẩn của chức danh chuyên gia cao cấp bậc 3.

Về tôn vinh, khen thưởng

Tổng công trình sư Hệ thống được tôn vinh khi chính thức nhận nhiệm vụ và khi kết thúc nhiệm vụ theo hợp đồng;

Tổng công trình sư Hệ thống được lãnh đạo cấp cao của Đảng, Nhà nước gặp mặt, biểu dương, nghe báo cáo kiến nghị, đề xuất; được tham gia các diễn đàn trao đổi kinh nghiệm về khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số;

Được khen thưởng theo quy định của Luật Thi đua, khen thưởng; được nhận danh hiệu, giải thưởng về khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số trong nước và nước ngoài, phù hợp với quy định của pháp luật Việt Nam.

Về chăm sóc y tế, nghỉ dưỡng và nghỉ phép trong năm

Tổng công trình sư Hệ thống được cung cấp gói chăm sóc sức khỏe tự nguyện theo năm cho cá nhân không quá 1% tổng tiền lương một năm theo hợp đồng lao động.

Được hưởng 7 ngày nghỉ dưỡng trong nước và được hỗ trợ kinh phí nghỉ dưỡng (tối đa 1 tháng lương theo hợp đồng) cho bản thân cùng thành viên gia đình (bao gồm: vợ hoặc chồng, con dưới 18 tuổi);

Được nghỉ phép theo quy định của pháp luật, được chi trả kinh phí vé máy bay khứ hồi 1 lần/năm cho Tổng công trình sư Hệ thống là người nước ngoài cùng thành viên gia đình (bao gồm vợ hoặc chồng, con dưới 18 tuổi) về nước.

Về chính sách đối với thành viên gia đình (gồm: vợ hoặc chồng, con) nếu sống ở Việt Nam cùng với Tổng công trình sư Hệ thống

Thành viên gia đinh Tổng công trình sư Hệ thống sẽ được cung cấp gói chăm sóc sức khỏe tự nguyện cho gia đình theo năm không quá 1% tổng tiền lương một năm theo thỏa thuận trong hợp đồng; Được hỗ trợ tìm trường học và hỗ trợ học phí cho con dưới 18 tuổi trong các cơ sở giáo dục, đào tạo công lập. Được hỗ trợ giới thiệu, tạo điều kiện tiếp cận cơ hội việc làm phù hợp theo quy định của Bộ luật Lao động và quy định của pháp luật khác có liên quan; Được miễn hoặc cấp thị thực nhiều lần, thẻ tạm trú theo quy định của pháp luật, tương ứng với thời gian làm việc của Tổng công trình sư Hệ thống (nếu có).

Về chính sách sau khi hoàn thành nhiệm vụ Tổng công trình sư Hệ thống

Tổng công trình sư Hệ thống là người nước ngoài nếu có nguyện vọng thì được ưu tiên để nhập quốc tịch Việt Nam.

Trường hợp là cán bộ, công chức, viên chức và người hưởng lương trong lực lượng vũ trang mà được cấp có thẩm quyền đánh giá hoàn thành tốt nhiệm vụ trong thời gian làm Tổng công trình sư Hệ thống thì được xem xét bố trí vào vị trí việc làm cao hơn so với trước vị trí việc làm đã đảm nhận trước khi làm Tổng công trình sư Hệ thống;

Tổng công trình sư Hệ thống không thuộc quy định tại điểm a khoản này (Tổng công trình sư Hệ thống là người nước ngoài nếu có nguyện vọng thì được ưu tiên để nhập quốc tịch Việt Nam), có quốc tịch Việt Nam, có nhu cầu mà chưa đáp ứng đủ các tiêu chuẩn, điều kiện thì cơ quan có thẩm quyền xem xét, quyết định tiếp nhận vào vị trí việc làm, bổ nhiệm chức vụ lãnh đạo, quản lý trong cơ quan, tổ chức, đơn vị của Nhà nước.

Mới nhất về tiêu chí tuyển chọn, lương thưởng của Tổng công trình sư, Kiến trúc sư trưởng

Miễn thị thực cho nhà khoa học, tổng công trình sư, lãnh đạo tập đoàn lớn

Tổng bí thư: Công trình trọng điểm, có tính dẫn dắt phải được ưu tiên