Nhà báo 103 tuổi và khoảnh khắc ghi lại lịch sử
Sáng 12/6, nhân dịp kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam, Thư viện Quân đội phối hợp với Nhà Xuất bản Hà Nội tổ chức Lễ ra mắt cuốn sách "Sự thật, Lẽ phải và Ngọn bút" của nhà báo, nhà văn Hồ Quang Lợi, nguyên Phó Chủ tịch Thường trực Hội Nhà báo Việt Nam.
Cuốn sách gồm 66 bài viết và trả lời phỏng vấn, được chia thành 8 chương gồm: Mạch đập thời đại; Tâm thế cầm bút; Ánh sáng nhân văn; Đạo đức báo chí; Mạnh hơn bảo kiếm; Đồng hành cùng thắng; Mạng xã hội, AI và báo chí; Trái tim và Ngọn lửa.
Cuốn sách đề cập đến những vấn đề thời sự, báo chí, văn hóa và tư tưởng. Tác phẩm được đánh giá là cẩm nang kiến thức không chỉ dành cho người làm báo mà còn hữu ích với các nhà nghiên cứu, quản lý văn hóa và hoạch định chính sách.
Buổi lễ có sự tham dự của nhiều lãnh đạo, nguyên lãnh đạo các ban, bộ, ngành, cơ quan báo chí cùng đông đảo đồng nghiệp và bạn đọc.
Trong không khí xúc động tại lễ ra mắt sách, nhà báo Hồ Quang Lợi bày tỏ lòng tri ân sâu sắc tới các thế hệ đồng nghiệp, đặc biệt là nhà báo lão thành Hà Đăng (97 tuổi) đã tới dự - thể hiện sự quan tâm ấm áp từ những người đi trước.
Ông Lợi cho biết việc ra đời cuốn sách vào thời điểm này mang ý nghĩa đặc biệt, khi đúng 100 năm trước, lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc sáng lập ra tờ Báo Thanh Niên, đặt nền móng cho sự phát triển của Báo chí Cách mạng Việt Nam.
Ông nhấn mạnh vai trò đặc biệt của báo chí đối với dân tộc, đất nước và cách mạng, khi nhiều lãnh đạo hàng đầu của đất nước đều là những nhà báo xuất sắc như Đại tướng Võ Nguyên Giáp, Tổng Bí thư Trường Chinh, Nguyễn Văn Linh và gần đây là Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng.
Chia sẻ về hành trình cá nhân, nhà báo Hồ Quang Lợi cho biết dù năm nay bước sang tuổi 70 với 45 năm làm báo liên tục, trải qua nhiều vị trí công việc đa dạng từ phóng viên đến Tổng Biên tập, Phó Chủ tịch Thường trực Hội Nhà báo Việt Nam, ông vẫn luôn tâm niệm mình chỉ có một nghề duy nhất là nghề báo. Cuốn sách là kết quả của những chiêm nghiệm, chắt lọc từ kinh nghiệm bản thân, nhằm chia sẻ với thế hệ kế cận.
Tại buổi ra mắt sách, nhà báo Lợi xúc động nhắc đến nhà báo tiền bối, tiêu biểu như nhà báo Nguyễn Khắc Tiếp, người vừa qua đời ở tuổi 103, đúng vào giờ này ngày hôm qua.
“Lẽ ra hôm nay bác Tiếp đã có mặt ở đây. Bởi vì trong quyển sách của tôi, bài cuối cùng là viết về bác, với nhan đề Người thư ký thời đại kiên cường và xuất sắc. Khi hay tin bác mất, tôi bàng hoàng. Dù biết tuổi 103 là cái tuổi của trời, nhưng sự ra đi của một con người như bác vẫn khiến lòng tôi đầy xúc động”, ông Lợi nghẹn ngào chia sẻ.
Ông kể, lần cuối gặp nhà báo Nguyễn Khắc Tiếp là hôm 7/5. “Tôi đến thăm bác, trò chuyện rất nhiều, mang theo cảm xúc ấy suốt đêm và viết nên bài báo này. Bác là một trong những gương mặt tiêu biểu của thế hệ vàng báo chí cách mạng Việt Nam, những người không cần giữ chức vụ cao, nhưng có đóng góp to lớn với nghề”.
Theo ông Lợi, nhà báo Nguyễn Khắc Tiếp là người đã ghi lại câu nói nổi tiếng của Chủ tịch Hồ Chí Minh tại đền Hùng: “Các vua Hùng đã có công dựng nước, Bác cháu ta phải cùng nhau giữ lấy nước”. Ông cũng là một trong hai phóng viên – cùng Phạm Phú Bằng, trực tiếp tham gia dựng tòa soạn Báo Quân đội nhân dân ngay tại chiến trường Điện Biên Phủ.
“Ngày ấy, các bậc cha anh làm báo trong hoàn cảnh gian khổ, nhưng đầy lý tưởng và tinh thần xả thân. Ngày nay, chúng ta có đầy đủ điều kiện hơn rất nhiều, càng phải biết trân trọng, học hỏi và tiếp nối tinh thần ấy”, nhà báo Lợi nhắn nhủ.
Ngòi bút là "la bàn đạo đức"
Trong buổi lễ ra mắt sách, nhà báo Hồ Quang Lợi cũng ôn lại những năm tháng công tác tại báo Quân đội Nhân dân (gần 30 năm), nơi đã rèn giũa ông trong những giai đoạn biến động lớn của thế giới, và thời kỳ làm Tổng Biên tập báo Hà Nội Mới khi hợp nhất Hà Nội với Hà Tây, đầy thử thách. Ông thừa nhận những khó khăn của báo chí hiện nay khi đối mặt với mạng xã hội và suy giảm nguồn thu, tác động trực tiếp đến đạo đức nghề báo.
"Báo chí là gương mặt, là tấm gương soi xã hội. Cuộc đời làm báo chính là cuộc sống của chúng ta", ông đúc kết, bày tỏ mong muốn các thế hệ sau sẽ tiếp tục học hỏi và phát huy truyền thống cao đẹp của nghề.
Nhà báo Hồ Quang Lợi nhấn mạnh sự cấp thiết của việc sửa đổi Luật Báo chí 2016. Theo ông, một hành lang pháp lý rõ ràng, chặt chẽ sẽ giúp nhà báo yên tâm hành nghề, có cơ sở bảo vệ sự thật và qua đó bảo vệ người dân tốt hơn trước những vấn đề mới nảy sinh trong gần một thập kỷ qua.
Tại lễ ra mắt sách "Sự Thật, Lẽ Phải và Ngọn Bút", bà Mạc Thùy Dương, Giám đốc Thư viện Quân đội khẳng định cuốn sách là kết tinh một đời cầm bút của nhà báo Hồ Quang Lợi, thể hiện tiếng nói mạnh mẽ của lương tri, trí tuệ và trách nhiệm công dân.
Bà Dương nhấn mạnh trong bối cảnh thông tin hỗn loạn hiện nay, ngòi bút chính trực, bản lĩnh, nhân văn càng trở nên quý giá. Cuốn sách truyền tải thông điệp xuyên suốt: nhà báo chân chính phải là người "cầm đuốc soi đường", dẫn dắt dư luận bằng sự thật và lẽ phải – "la bàn đạo đức" trong rừng thông tin.
Đây không chỉ là những trang viết về nghề, mà còn là lời nhắc nhở, ngọn lửa truyền cảm hứng cho các thế hệ nhà báo phải luôn giữ vững bản lĩnh, đạo đức, không ngừng học hỏi để bảo vệ sự thật, công lý và lợi ích đất nước.
Phó Tổng giám đốc Nhà xuất bản Hà Nội Phạm Thùy Dương đánh giá cuốn "Sự Thật, Lẽ Phải và Ngọn Bút" của nhà báo Hồ Quang Lợi là một giáo trình, cẩm nang quý giá cho những ai theo đuổi sự nghiệp báo chí. Cuốn sách không chỉ đề cập toàn diện tình hình báo chí hiện nay mà còn thẳng thắn phê phán sự xuống cấp đạo đức của một số người làm báo.
Bà Dương trích dẫn lời tác giả: "Tôi xin khẳng định, tư cách nhà báo chỉ có một thôi", đồng thời nhấn mạnh quan điểm của ông Lợi rằng "Ở bất kỳ thời nào, trung thực, khách quan, công tâm, tôn trọng sự thật vẫn là những yếu tố có tính nguyên tắc khi hoạt động nghề báo."
Theo bà Dương, nhà báo Hồ Quang Lợi, với sự trung thực, thẳng thắn nhưng cũng tinh tế và sắc sảo, đã dẫn dắt các vấn đề thời sự nóng một cách nhân văn, lôi cuốn người đọc.
Nhà báo Hồ Quang Lợi được biết đến với hơn 45 năm hoạt động báo chí, từng đoạt 9 Giải báo chí Quốc gia, xuất bản 11 tác phẩm, trong đó có nhiều cuốn sách chính luận về thời cuộc.
Nhà báo Hồ Quang Lợi: Không bẻ cong ngòi bút, không thể có nhà báo hai mặt
Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam gửi thư chúc mừng người làm báo cả nước
