Cuốn sách "Xã hội trí tuệ nhân tạo: 30 năm đối tác Mỹ - Việt, từ Nha Trang đến Boston (1995 – 2025). Suy ngẫm về hòa bình, đổi mới, sáng tạo và vận mệnh chung qua ba thập kỷ", Nhà xuất bản Tri Thức, tháng 10/2025, của tác giả GS Thomas Patteson (Mỹ) và Nguyễn Anh Tuấn vừa ra mắt bạn đọc Mỹ và Việt Nam. Sách in bằng song ngữ Việt – Anh, khuôn khổ 14x22cm, dày 486 trang.
Đặc biệt là, sau khi ra đời, tác phẩm này được giới thiệu tại Diễn đàn Boston (BGF), từ ngày 3 đến 4/11/2025 tại Mỹ nhân Kỷ niệm 10 năm Giải thưởng Nhà Lãnh đạo Thế giới vì Hòa bình và An ninh (2015–2025) và Khởi động Sáng kiến Tiêu chuẩn Tài sản Kỹ thuật số AIWS (AIWS-DASI).
Sách được cơ cấu trong 30 chương, chia làm 2 phần. Phần thứ nhất có tiêu đề “Nguyễn Anh Tuấn – Trải nghiệm và kiến tạo”, gồm 15 chương. Phần thứ hai, có tiêu đề “Thomas Patterson – Yêu mến đất nước và con người Việt Nam”, gồm 15 chương.
Nhà báo Nguyễn Anh Tuấn, từng là sinh viên Khoa Toán Trường Đại học Đà Lạt. Trong giai đoạn 1990 - 1997, ông sáng lập và là Giám đốc Trung tâm Tin học Teltic, thuộc Bưu điện tỉnh Khánh Hòa (cũ).
Nhà báo Nguyễn Anh Tuấn trình bày sáng kiến của BGF với Tổng Bí thư Tô Lâm, sáng 28/10 trong chuyến thăm Liên hiệp Vương quốc Anh và Bắc Ai-len.
Tháng 12/1997, Việt Nam chính thức tham gia mạng Internet toàn cầu. Nhà báo Nguyễn Anh Tuấn nắm bắt được cơ hội Internet mang đến, ông thành lập VietNet, mạng thông tin dịch vụ công cộng đầu tiên dựa trên công nghệ truyền tin Internet ở Việt Nam từ tháng 12/1995.
Sau đó, tháng 12/1997, Nguyễn Anh Tuấn là người khai sinh ra báo điện tử VietNamNet và làm Tổng Biên tập đầu tiên của VietNamNet trong 13 năm. Hiện nay ông là đồng Chủ tịch và Giám đốc điều hành của Diễn đàn BGF, vốn được đồng sáng lập năm 2012, cùng với ông Governor Michael S. Dukais.
BGF nổi lên như một tổ chức “nghiên cứu và hành động” cống hiến thúc đẩy hòa bình, an ninh và đổi mới sáng tạo thông qua hợp tác quốc tế, đặc biệt tại giao điểm của trí tuệ nhân tạo (AI), an ninh mạng, trao đổi chính trị và văn hóa giữa các quốc gia.
Hành trình này, được nhà báo, tác giả Nguyễn Anh Tuấn kể lại trong 15 chương sách. Với thủ pháp tự truyện, tạo ra sự gần gũi giữa người đọc, những suy tư cũng như hành động kiến tạo và hoài bão tiếp nối của Nguyễn Anh Tuấn hiện lên một cách rõ nét nhất và hấp dẫn.
Những lần diện kiến, làm việc với Thủ tướng Võ Văn Kiệt (cả sau khi ông rời chức vụ Thủ tướng, trở thành Cố vấn), với Thủ tướng Phan Văn Khải và các nhà lãnh đạo khác của Việt Nam; cũng như nhiều chính trị gia các nước đã truyền cho Nguyễn Anh Tuấn cảm hứng và niềm tin, Tác giả đã hồi ức trên những trang viết giàu cảm xúc và có ý nghĩa khai sáng.
Chương I của Phần I có tiêu đề “1995- Xa lộ thông tin VietNet từ Bưu điện Khánh Hòa”; nhà báo Nguyễn Anh Tuấn kể lại về hành trình sau thời điểm Tổng thống thứ 42 của Mỹ, ông Bill Clinton và Thủ tướng Chính phủ Việt Nam, ông Võ Văn Kiệt chính thức ký văn kiện công bố bình thường hóa quan hệ Việt Nam – Mỹ (ngày 11/7/1995).
Chương II, có tiêu đề “Chuyến thăm Mỹ đầu tiên và tạo dựng VietnamNet”; Chương III, có tiêu đề “2004 – 2005: Chương trình AMP tại Harvard Business School và chuyến thăm Mỹ lịch sử của Thủ tướng Phan Văn Khải”;
Chương IV, có tiêu đề “2005 – 2006: Thủ tướng Võ Văn Kiệt và thời cơ vàng của chúng ta”;
Chương V, có tiêu đề: “Tình bạn với Giáo sư Thomas Patterson và Thành viên Hội đồng cố vấn toàn cầu của Harvard Business School”;
Chương VI, có tiêu đề “Hòa nhạc “Điều còn mãi” và hành trình kiến tạo “Hòa giải và yêu thương”;
Chương VII, có tiêu đề: “Rời VietnamNet đến Harvard và mối nhân duyên sâu sắc với Thống đốc Governor Michael S. Dukais ở Boston”;
Chương VIII, có tiêu đề: “2012 – Sự ra đời của Diễn đàn toàn cầu Boston”; Chương IX, có tiêu đề: “2017 – Xã hội Trí tuệ nhân tạo (AIWS) ra đời”;
Chương X, có tiêu đề: “Khế ước xã hội cho kỷ nguyên trí tuệ nhân tạo”;
Chương XI, có tiêu đề: “2015 – Giải thưởng Nhà lãnh đạo thế giới vì hòa bình và an ninh”;
Chương XII, có tiêu đề: “2022 – Sáng kiến Shinzo Abe”;
Chương XIII, có tiêu đề: “2023 – Ngôi nhà AIWS – Khánh Hòa 370 năm, Nha Trang 100 năm”;
Chương XIV, có tiêu đề: “2024 – Chính phủ AIWS 24/7”;
Chương XV, có tiêu đề “2025 – Thống đốc Michael Dukais và Tài sản số AIWS”.
Nội dung từng chương không chỉ là hành trình dấn thân của nhà báo Nguyễn Anh Tuấn mà còn là những thông tin, dữ liệu được phân tích, cơ hội vàng mà cuộc cách mạng khoa học công nghệ lần thứ 4 được tác giả diễn giải thấu đáo.
Xin nhắc đến sự kiện chính trị, ngoại giao của Tổng Bí thư Tô Lâm gần đây. Cuối tháng 10/2025, trong chuyến thăm Liên hiệp Vương quốc Anh và Bắc Ai-len, Tổng Bí thư Tô Lâm đã làm việc với các chuyên gia công nghệ của Anh và thế giới về AI và Chip bán dẫn (sáng 28/10). Tổng Bí thư đánh giá cao sáng kiến của BGF về “Chính phủ AI 24/7”, “xây dựng chuẩn mực giá trị, chất lượng cho tài sản số”; “mô hình văn hóa nghệ thuật thời đại AI”; “giải pháp tập hợp nguồn nhân lực trình độ cao”.
Ý tưởng về chính phủ ứng dụng AI được Nguyễn Anh Tuấn và Thống đốc Governor Michael S. Dukais và hai giáo sư khác khởi xướng vào tháng 6/2018. Tác giả hy vọng, với sự trợ giúp toàn diện của AI, một mô hình chính phủ minh bạch, lành mạnh, phục vụ nhân dân sẽ ra đời.
Những sáng kiến của Diễn đàn BGF về Tài sản số (AIWS) được tác giả Nguyễn Anh Tuấn luận giải trong sách không chỉ thay đổi cách nhìn nhận về tài chính số, mà còn mở ra một hướng đi mới cho kinh tế đất nước, trong đó có cộng đồng doanh nhân Việt Nam cùng kiến tạo giá trị, xây dựng thương hiệu toàn cầu.
Sách còn được ông Governor Michael S. Dukais, Thống đốc bang Massachuset (Mỹ) viết Tựa và ông Ramu Damondaran, nhà sáng lập, Giám đốc đầu tiên Sáng kiến Tác động học thuật của Liên Hợp quốc, cựu Tổng Biên tập Tạp chí Biên niên sử Liên Hợp quốc, hiện là Quan sát viên Thường trực của Đại học Hòa bình tại Liên Hợp quốc viết Lời bạt.
Sau 28 năm tham gia Internet, Việt Nam đã đi những bước rất dài. Cách đây 6 năm, Đảng và Nhà nước Việt Nam đã có chủ trương, chính sách chủ động tham gia cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư. Hiện nay, Lãnh đạo Việt Nam đã có nhiều quyết sách để xây dựng nền kinh tế số, chính quyền số, xã hội số.
Đồng tác giả Nguyễn Anh Tuấn và Thomas Patterson
Với Giáo sư Harvard Thomas Patterson, ông đã có những đóng góp tích cực với tư cách là một học giả, một nhà khoa học vào sự phát triển mối quan hệ giữa Việt Nam – Mỹ. Giáo sư gặp Nguyễn Anh Tuấn năm 2005. Đó là “nhân duyên” kỳ lạ.
“Câu chuyện của họ thực sự là minh chứng cho những gì có thể xảy ra khi trái tim và khối óc đã vượt qua mọi rào cản”, Governor Michael S. Dukais viết trong Lời tựa.
“Thomas Patterson – Yêu mến đất nước và con người Việt Nam” là phần 2 của sách. Thomas Patterson vốn là một cựu binh Mỹ tham chiến tại chiến trường miền Nam, từ năm 1969, là trung úy trong Lực lượng đặc biệt của Quân đội Mỹ. Đây là điều đặc biệt về tác giả Thomas Patterson, là “điểm nhìn” hấp dẫn để tìm hiểu về Đồng tác giả cuốn sách.
Với tất cả tình yêu dành cho Việt Nam, sự ngưỡng mộ dành cho Nguyễn Anh Tuấn mà ông đánh giá “sở hữu một tài năng đáng kinh ngạc, một nhà nhìn ra trông rộng đáng kinh ngạc”, (trang 223), Thomas Patterson đã tự sự về quá trình hóa giải và yêu thương với đất nước và con người Việt Nam qua 15 chương sách.
Cùng với tác giả Nguyễn Anh Tuấn, ông Thomas Patterson đã có những suy ngẫm về hòa bình, đổi mới sáng tạo và vận mệnh chung giữa Việt Nam – Mỹ qua ba thập kỷ, tiếp tục truyền cảm hứng về những chương mới trong quan hệ giữa hai nước. Hai ông đã và đang cùng nhau khai mở “Kỷ nguyên khai sáng toàn cầu mới”; Diễn đàn BGF cũng đã khởi xướng “Khế ước xã hội cho Kỷ nguyên AI”.
Tất cả điều này có trong sách Xã hội trí tuệ nhân tạo: 30 năm đối tác Mỹ - Việt, từ Nha Trang đến Boston (1995 – 2025). Suy ngẫm về hòa bình, đổi mới, sáng tạo và vận mệnh chung qua ba thập kỷ,
Năm 2025, Việt Nam và Mỹ kỷ niệm 30 năm thiết lập quan hệ ngoại giao. Quan hệ Việt Nam – Mỹ bước sang một chương hoàn toàn mới, Từ năm 2023, hai nước trở thành Đối tác chiến lược toàn diện vì hòa bình, hợp tác và phát triển bền vững; trở thành hình mẫu trong lịch sử quan hệ quốc tế về hàn gắn và xây dựng quan hệ sau chiến tranh.
Cuốn sách của hai tác giả Nguyễn Anh Tuấn và Thomas Patterson xuất bản vào thời điểm này, thực sự có ý nghĩa về nhiều mặt, chính trị, ngoại giao, khoa học và văn hóa.
Tổng bí thư Tô Lâm phát biểu gì tại Đại học Oxford, Anh?
