Thông tin về ca bệnh nguy hiểm này được BV Bệnh nhiệt đới Trung ương thông báo vào chiều nay, 21/11.
Ca bệnh nguy kịch từ một đợt sốt kéo dài
Cuối tháng 8/2025, anh L.D.T.A (39 tuổi, Thanh Hóa) bắt đầu sốt cao liên tục và được chẩn đoán mắc bệnh Whitmore do vi khuẩn B.pseudomallei. Anh điều trị tại một cơ sở y tế trong hai tuần, tạm thời ổn định rồi được chuyển về tuyến dưới theo dõi. Tuy nhiên chỉ hai ngày sau khi dừng thuốc, anh lại sốt 39°C, mê mệt, sưng nóng đỏ đau nhiều vị trí.
Ngày 20/10, gia đình đưa anh trở lại bệnh viện trong tình trạng sốc nhiễm khuẩn, nhiễm khuẩn huyết nặng. Khám lâm sàng cho thấy hàng loạt ổ áp xe tại phổi, thận, gan, cơ thắt lưng và nhiều cơ quan khác, kèm suy đa tạng tiến triển.
Sau một tháng điều trị tích cực tại cơ sở tuyến tỉnh nhưng không cải thiện, anh được chuyển lên Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương.
Trao đổi với Vietimes, ThS.BS Lê Sơn Việt, Khoa Cấp cứu, cho biết bệnh nhân nhập viện trong tình trạng rất nặng: Sốc nhiễm khuẩn, nhiễm khuẩn huyết, thở oxy kính, áp xe đa ổ đa tạng. Ổ áp xe phổi lớn nhất khoảng 4 cm, ổ áp xe gan 3 cm, đồng thời có nhiều ổ áp xe thận, áp xe cơ thắt lưng, vùng đùi phải và bẹn trái. Dịch mủ dẫn lưu từ ổ áp xe cạnh sống có lẫn máu – dấu hiệu cho thấy tổn thương mô sâu và lan rộng.
Theo BS Việt, bệnh nhân có bệnh nền khiến hệ miễn dịch suy yếu, làm bệnh Whitmore diễn biến nặng và kém đáp ứng với điều trị, ngay cả với meropenem – một trong những kháng sinh mạnh nhất hiện nay. “Việc điều trị vì vậy rất phức tạp, tiên lượng dè dặt”, BS nói.
Vi khuẩn nguy hiểm
Theo BS Việt, vi khuẩn B.pseudomallei xâm nhập vào cơ thể qua da trầy xước, niêm mạc, đường hô hấp (hít phải bụi, giọt nước nhiễm khuẩn) hoặc đường tiêu hóa (uống nước bẩn, ăn thực phẩm nhiễm khuẩn). Khi vào máu, chúng nhanh chóng lan rộng, gây viêm và hình thành ổ áp xe tại nhiều cơ quan như phổi, gan, lách, hệ thần kinh trung ương, da và cơ. Ở những người có bệnh mạn tính hoặc miễn dịch yếu, vi khuẩn có thể phá hủy nhanh mô, gây suy đa tạng.
Nguy cơ mắc Whitmore tăng cao ở những người thường xuyên tiếp xúc với đất và nước bẩn như nông dân, công nhân xây dựng, người đào ao hồ, làm vườn… Bệnh có thể tái phát nhiều lần nếu điều trị không đủ thời gian. Hiện vẫn chưa có vắc xin phòng bệnh, và bệnh không lây trực tiếp từ người sang người.
Theo đại diện Cục Phòng bệnh Bộ Y tế, vi khuẩn gây bệnh Whitmore tồn tại có khả năng kháng nhiều loại kháng sinh thông thường, trong khi đó hệ miễn dịch của cơ thể không thể chống lại vi khuẩn này một cách hiệu quả.
Vi khuẩn gây bệnh Whitmore được liệt vào danh sách vi khuẩn có tính khủng bố sinh học vì mức độ nguy hiểm vô cùng của nó, mà dân gian gọi là “vi khuẩn ăn thịt người”.
Hiện chưa có bằng chứng về việc lây truyền vi khuẩn từ người sang người hoặc từ động vật sang người. Cũng chưa có vắc xin phòng bệnh Whitmore.
Các bác sĩ khuyến cáo người dân cần đặc biệt thận trọng khi làm việc tại môi trường đất – nước ô nhiễm. Khi có vết thương hở, nên hạn chế tiếp xúc với bùn đất; luôn mang ủng, găng tay khi lao động; rửa sạch và sát khuẩn mọi vết thương ngay khi xuất hiện.
Ngoài ra, người dân cần uống nước đun sôi, ăn chín; giữ môi trường sống sạch sẽ; vệ sinh tay chân ngay sau tiếp xúc với nguồn nước nghi ô nhiễm. Những người có bệnh nền mạn tính như đái tháo đường, bệnh thận, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính… cần khám ngay khi có biểu hiện sốt cao tái diễn, đau nhức cơ, hoặc xuất hiện các vùng sưng nóng đỏ có thể là ổ áp xe.
Bác sĩ Việt nhấn mạnh: “Bệnh nhân đến bệnh viện càng sớm thì cơ hội cứu sống càng cao. Không nên chủ quan vì bệnh có thể tiến triển rất nhanh, gây nhiễm khuẩn huyết và suy đa tạng chỉ trong thời gian ngắn”.
Trước đây, tháng 9/2023, một bệnh nhân ở Thanh Hoá đã được phát hiện mắc bệnh Whitmore. Khi chuyển đến Bệnh viện Nhi Thanh Hóa thì đã trong tình trạng hôn mê.
Vào tháng 11/2022, cũng tại Thanh Hóa, đã phát hiện 2 bệnh nhân mắc Whitmore, trong đó bệnh nhân 15 tuổi (ở thị xã Nghi Sơn) đã tử vong do suy đa tạng, sốc nhiễm khuẩn, hoại tử ruột.
Nhiễm “vi khuẩn ăn thịt người”, người đàn ông nguy kịch, phải cắt bỏ một chân
