Chính phủ Mỹ hôm 2/5 công bố đề xuất ngân sách cho năm tài chính 2026, liệt kê các khoản chi tiêu và ưu tiên chính trị của Tổng thống Donald Trump. Chi tiêu quốc phòng dự kiến sẽ đạt 1,01 nghìn tỷ USD, lần đầu tiên trong lịch sử nước này vượt mốc 1 nghìn tỷ USD, tăng 13% so với năm tài chính 2025, chiếm khoảng 3,2% tổng sản phẩm quốc nội (GDP).
Ngân sách quốc phòng dự kiến sẽ được sử dụng để tài trợ cho dự án phòng thủ tên lửa Iron Dome, đóng tàu, hiện đại hóa hạt nhân và tăng cường an ninh biên giới, đồng thời cũng bao gồm khoản tăng lương 3,8% cho quân nhân.
Một số quan chức chính phủ tiết lộ rằng ông Trump dự kiến sẽ cắt giảm đáng kể chi tiêu cho môi trường, năng lượng tái tạo, giáo dục và viện trợ nước ngoài, cắt giảm các khoản chi tiêu tùy ý ngoài quốc phòng lên tới 163 tỷ USD.
Theo các quan chức này, đề xuất của ông Trump sẽ tiếp tục chương trình nghị sự chính trị hiện tại nhằm xóa bỏ cái gọi là chương trình nghị sự “đa dạng, công bằng và hòa nhập” (DEI) và hủy bỏ các mục tiêu, chương trình, khoản tài trợ và quỹ nghiên cứu về năng lượng sạch của chính quyền Biden.
Đề xuất ngân sách của ông Trump bao gồm 557 tỷ USD cho chi tiêu tùy ý ngoài quốc phòng, ít hơn khoảng 163 tỷ USD so với chi tiêu dự kiến cho năm tài chính 2025 (kết thúc vào ngày 30/9 năm nay), giảm tới 22,6%.
Chi tiêu tùy ý không phải cho quốc phòng là một phần của quỹ liên bang phải được tái phê duyệt hàng năm và bao gồm tài trợ của chính phủ Mỹ cho giáo dục, giao thông, y tế công cộng...nhưng không bao gồm các chi tiêu cho Bảo hiểm y tế (Medicare), trợ cấp điều trị (Medicaid) và An sinh xã hội cũng như không bao gồm chi tiêu cho quốc phòng.
Các tài liệu ngân sách cho thấy Nhà Trắng đã đề xuất cắt giảm đáng kể các chương trình tại Cơ quan Bảo vệ Môi trường, Bộ Năng lượng, Bộ Nội vụ, Bộ Nhà ở và Phát triển Đô thị, Bộ Giáo dục, Viện Y tế Quốc gia và Cơ quan Quản lý Khí quyển và Đại dương Quốc gia (NOAA).
Theo Wall Street Journal, các khoản cắt giảm của ông Trump sẽ bao gồm 80 triệu USD từ các dự án năng lượng tái tạo của Bộ Nội vụ, cắt 2,5 tỷ USD từ chương trình năng lượng tái tạo của Bộ Năng lượng, cắt 5,2 tỷ USD từ Quỹ Khoa học Quốc gia, hủy tài trợ cho NOAA, hủy tài trợ của Cơ quan Bảo vệ Môi trường cho nghiên cứu của các tổ chức phi chính phủ và hủy 15 tỷ USD tài trợ cho công nghệ năng lượng tái tạo trong dự luật xây dựng cơ sở hạ tầng do ông Biden ký trước đây.
Ông Trump cũng dự kiến sẽ cắt giảm đáng kể các chương trình viện trợ nước ngoài của Mỹ, bao gồm cắt giảm tài trợ cho Quỹ Quốc gia vì Dân chủ, đóng cửa Cơ quan Phát triển Quốc tế (USAID) và phân bổ lại nguồn quỹ của cơ quan này, đồng thời cắt giảm đầu tư của Mỹ vào một quỹ toàn cầu giúp các nước đang phát triển ứng phó với tác động của biến đổi khí hậu.
Bộ Hiệu quả Chính phủ (DOGE), do tỷ phú Elon Musk đứng đầu, trước đó đã thông báo rằng cơ quan này sẽ cắt giảm chi tiêu 150 tỷ USD trong năm tài chính tiếp theo bắt đầu từ ngày 1/10 năm nay.
Mỹ tuyên bố rút khỏi vai trò trung gian, yêu cầu Nga và Ukraine tự đàm phán chấm dứt xung đột
Chính quyền Trump sẵn sàng dành thêm 100 ngày để thúc đẩy hòa bình Nga-Ukraine
Ông Trump thay cố vấn an ninh quốc gia giữa bê bối "Signalgate"
Theo Guancha, Dongfang
