Lượng xuất khẩu vũ khí của Nga đã đạt mức kỷ lục 14,5 tỷ USD năm 2015 với các đơn đặt hàng tăng lên mức 56 tỷ USD.
Như một tập phim về thời kỳ Chiến tranh lạnh: Một xe tăng T-90, một trong những loại xe tăng chiến đấu tiên tiến nhất của Nga đã bị tấn công bởi “sát thủ chống tăng” của Mỹ, tên lửa BGM-71 TOW. Chiếc xe tăng chịu một vụ nổ nhanh như chớp mà không bốc cháy, và kíp lái xe tăng đã nhanh chóng thoát khỏi tháp pháo.
Cảnh ấn tượng trên diễn ra ở chiến địa nóng bỏng Aleppo. Chiếc xe tăng được vận hành bởi lực lượng chính phủ Syria, còn tên lửa TOW lại được phóng bởi lực lượng Lữ đoàn Diều hâu núi - nhóm phiến quân có được TOW thông qua Ả Rập Saudi hoặc nhận trực tiếp qua CIA, một nhà phân tích quân sự cho hay.
Toàn bộ tập phim là “cơ hội để xem điều gì diễn ra khi các thiết bị hiện đại nhất từ hai cường quốc thế giới chạm trán nhau ở Trung Đông”, Robert Beckhusen đã viết như vậy trên National Interest. Đây cũng là một thương vụ hoàn hảo đối với các nhà sản xuất vũ khí của Nga.
Điện Kremlin cho biết Nga đã chi gần 500 triệu USD cho các hoạt động quân sự ở Syria bắt đầu từ ngày 30/9 và vẫn tiếp tục cho dù đã rút một phần lực lượng. Nhưng Nga có thể kiếm nhiều hơn sau khi thế giới tận mắt chiêm ngưỡng những vũ khí do Nga sản xuất, cả cũ và mới, được kiểm nghiệm qua thực tế chiến trường do lực lượng không quân Nga và quân đội chính phủ Syria của tổng thống Bashar al-Assad sử dụng.
“Đây là chiến lược quảng cáo khổng lồ và Nga hi vọng sẽ có những đơn hàng mới trị giá hàng chục tỷ USD”, Alexander Markov, một nhà phân tích chính trị và là thành viên của Hội đồng Chính trị quốc phòng và ngoại giao của Nga đã nói với kênh truyền hình Al Jazeera.
Ông Markov cho biết: “Hàng trăm chuyên gia từ các công ty sản xuất vũ khí Nga đã tới đây và họ đã kiểm nghiệm các hệ thống vũ khí của họ trong điều kiện thực tế chiến đấu”.
Khoe hàng
Cuộc chiến Syria đã giúp Matxcơva phô diễn vị thế là một cường quốc sản xuất và xuất khẩu vũ khí lớn, đứng thứ hai thế giới chỉ sau Mỹ.
Và đó là tin tốt cho tổng thống Putin giữa lúc cuộc khủng hoảng kinh tế đang ngày càng trầm trọng do giá dầu thấp, đồng rúp sụt giá và các lệnh trừng phạt của phương Tây áp đặt lên Nga sau cuộc khủng hoảng ở Ukraine.
Chiến dịch quân sự ở Syria đã cung cấp một “cơ hội tuyệt vời để khoe hàng”, ông Ruslan Pukhov, giám đốc Trung tâm phân tích chiến lược và công nghệ ở Matxcơva phát biểu với Al Jazeera.
Hoạt động này đã cung cấp một cơ hội để kiểm nghiệm chiến đấu “mọi hệ thống quân sự thế hệ mới nhất mà Nga không thể kiểm tra trong điều kiện quân sự, những vũ khí, tên lửa, máy bay, máy bay trực thăng và tên lửa hành trình”.
Kommersant daily tuần trước đã dẫn lời người bên trong điện Kremlin và các nhà phân tích quân sự rằng “hiệu ứng tiếp thị” của cuộc xung đột Syria sẽ thúc đẩy lượng buôn bán vũ khí của Nga lên 7 tỷ USD.
Algeria đã mua hàng tá máy bay ném bom Sukhoi Su-32, một phiên bản xuất khẩu của Su-34 đã thể hiện hiệu quả chiến đấu ở Syria. Loại máy bay mới này sẽ thay thế hạm đội MiG-25 đã cũ của Algeria do Liên Xô sản xuất.
S-400, chiến đấu cơ, tàu ngầm đắt hàng
Pakistan, Việt Nam, Indonesia và một loạt các nước Mỹ Latinh cũng rất quan tâm mua nhiều máy bay chiến đấu và máy bay trực thăng Nga. Họ còn muốn mua nhiều thứ hơn chứ không chỉ là máy bay, mà chiến đấu cơ lại là xương sống của ngành xuất khẩu vũ khí của Nga từ khi Liên Xô sụp đổ năm 1991.
Các nước này bắt đầu chuyển sang quan tâm các hệ thống liên lạc của Nga, tên lửa S-400, xe tăng, hệ thống phòng không, các thương vụ mua bán vũ khí nhỏ và thậm chí là các tàu ngầm đã được thử nghiệm qua thực tế chiến đấu ở chiến trường Syria.
“Các hệ thống được ưa thích đã thay đổi”, nhà phân tích quốc phòng Anatoly Tsikganok nhận xét với Al Jazeera. Thậm chí các nước thành viên NATO như Hy Lạp cũng đã thể hiện sự quan tâm tới vũ khí của Nga. Các số liệu buôn bán cũng thể hiện sự thay đổi.
Năm 2015, xuất khẩu vũ khí của Nga đạt 14,5 tỷ USD do “độ đáng tin cậy và hiệu quả cao”, tổng thống Putin đã phát biểu như vậy. Con số này còn cao hơn mong đợi và các đơn mua sắm vũ khí của Nga ở nước ngoài đã vượt quá 56 tỷ USD.
Trong một nỗ lực gây ấn tượng với Phương Tây và cả thế giới, cũng như để báo cáo nhà lãnh đạo tối cao Putin, Bộ quốc phòng Nga đã khoe những vũ khí tinh vi mà không để đem bán và việc ai sử dụng vũ khí này ở Syria không còn cần thiết nữa.
Ngày 7/10/2015, đúng vào ngày sinh nhật thứ 63 của ông Putin, 4 tàu chiến Nga mang tên lửa hành trình tầm xa Kalibr đã tấn công 11 mục tiêu ở Syria với khoảng cách xa hơn 1.500km. Vào tháng 12/2015, một tàu ngầm của Nga xuất hiện ở Địa Trung Hải phóng các tên lửa hành trình tương tự vào các mục tiêu ở tỉnh Raqqa, Syria.
Tất nhiên, việc triển khai các vũ khí này, cũng như là việc phối hợp can thiệp quân sự hiệu quả của Nga không thể diễn ra nếu thiếu các cải cách quân sự toàn diện ở Nga.
Năm 2008, Nga đã chiến thắng trong cuộc chiến 5 ngày với Georgia liên quan vùng đất ly khai Nam Ossetia. Cho dù tuyên bố chiến thắng về nền độc lập của Nam Ossetia, điện Kremlin vẫn nhận ra rằng lực lượng bộ binh và không quân Nga bộc lộ nhiều yếu kém.
Quá trình hiện đại hóa quân đội Nga thoạt đầu được dẫn dắt bởi bộ trưởng quốc phòng có gốc gác dân sự đầu tiên của Nga là ông Anatoly Serdyukov, người từng sở hữu một xưởng đồ gỗ và là con rể của một cựu thủ tướng.
Bất chấp sự kháng cự mạnh mẽ từ các tướng lĩnh lão thành, Serdyukov đã mạnh tay sa thải một số quan chức quốc phòng và tình báo và cho nghỉ hàng trăm ngàn sĩ quan và binh lính, cho dù ông không chấm dứt hệ thống nghĩa vụ quân sự tồn tại suốt nhiều thập kỷ qua.
Ông Serdyukov cũng kiên quyết cắt giảm hàng chục cơ sở quân sự, đặc biệt là ở miền tây nước Nga, nơi mà quân đội Nga đã cắm chốt suốt nhiều thập kỷ kể từ sau Chiến tranh lạnh.
Serdyukov đã bị sa thải vào năm 2012 giữa tin đồn tham nhũng và cuộc ngoại tình với cấp dưới. Nhưng kết quả của cuộc đổi mới này đã được chứng kiến trong sự tiếp quản nhanh chóng và bất ngờ diễn ra ở Crimea, và sau này là chiến dịch Syria. “Phương Tây đã hết sức kinh ngạc về năng lực mới của quân đội Nga”, chuyên gia Tsyganok đã phải thốt lên.
