Mỹ và Nga cuối cùng vẫn còn khoảng cách rất xa trong việc giải quyết những bất đồng giữa họ sau các vòng đàm phán tại Thụy Sĩ hôm đầu tuần này, trong đó Washington từ chối việc hạn chế hoạt động mở rộng của NATO và Moscow khẳng định rằng khối đồng minh quân sự này cần phải “không bao giờ” kết nạp Ukraine và Georgia.
Cuộc gặp tại Geneva, giữa Thứ trưởng Ngoại giao Nga Sergey Ryabkov và người đồng cấp Mỹ Wendy Sherman, kéo dài hơn 7 giờ đồng hồ. Cuộc đối thoại tập trung chủ yếu vào một đề xuất mà Moscow gửi cho Mỹ hồi tháng trước, công bố vào ngày 17/12 năm ngoái, yêu cầu NATO ngừng mở rộng về phía Đông hay triển khai các vũ khí tấn công gần biên giới Nga.
“Đối với chúng tôi, rất cần thiết phải đảm bảo rằng Ukraine sẽ không bao giờ trở thành một thành viên của NATO” – ông Ryabkov nói với các phóng viên hôm đầu tuần này, và thêm rằng cần áp dụng yêu cầu đó với cả Georgia. Yêu sách không thể đàm phán mà Moscow đưa ra là, NATO cần phải thay đổi chính sách mở cửa kết nạp thành viên đối với hai quốc gia này, nhà ngoại giao Nga khẳng định.
Phía Mỹ thể hiện sự cởi mở khi thảo luận về vấn đề tên lửa đặt ở châu Âu, quy mô và phạm vi các cuộc tập trận quân sự của NATO trên lục địa này, nhưng lại không đồng tình với bất cứ đề xuất nào liên quan tới việc hạn chế sự mở rộng của NATO; bà Sherman nói với các phóng viên trong một cuộc họp báo riêng rẽ.
Washington “sẽ không cho phép bất cứ ai đóng sập cánh cửa gia nhập NATO đối với bất kỳ nước nào”, bà khẳng định.
Thay vào đó, bà Sherman tập trung vào vấn đề Ukraine, đất nước mà Mỹ cho rằng có nguy cơ bị Nga “xâm lược”. Bà nói Nga cần phải rút binh sĩ được cho là đang tập trung ở biên giới với Ukraine nhằm giảm thang căng thẳng, và đưa ra các lệnh trừng phạt mà Mỹ đã chuẩn bị sẵn để áp đặt với Nga trong trường hợp Moscow tấn công Kiev.
Moscow đáp trả cực mạnh trước bình luận "người Nga trong nhà bạn" của Ngoại trưởng Mỹ
Ông Ryabkov nói với các phóng viên rằng, ông đã rất kiên trì giải thích cho người đồng cấp phía Mỹ rằng Moscow không hề có ý định “xâm lược” Ukraine, và chưa từng có kế hoạch như vậy. Nga đang huấn luyện binh sĩ trên lãnh thổ của mình, và không có cơ sở gì để gọi đó là hành động “gia tăng” căng thẳng. Còn về các lệnh trừng phạt, ông nói rằng phương Tây “đã đánh mất nghệ thuật kiến tạo thỏa thuận” và giờ quay sang sử dụng những lời đe dọa, tối hậu thư. Nga, ngược lại, chỉ đơn giản là đặt những lá bài mà họ có lên bàn đàm phán và sẵn sàng thảo luận một cách công khai.
Người Mỹ đến đây và sẵn sàng lắng nghe các đề xuất của Nga, nhưng họ lại không chịu hiểu sức nặng của tình huống và các vấn đề chủ chốt cần phải giải quyết, ông Ryabkov nói. Nếu không có những sự đảm bảo có ràng buộc pháp lý về NATO, thì chẳng có vấn đề gì khác quan trọng nữa, ông giải thích.
Đối với Ukraine, việc tuân thủ thỏa thuận Minsk và nghị quyết của LHQ ủng hộ thỏa thuận này tùy thuộc vào phía Kiev; ông Ryabkov nói.
Theo giới quan sát, vẫn còn cơ hội để Nga và Mỹ đạt được một thỏa thuận. Ông Ryabkov và bà Sherman sẽ nhóm họp một lần nữa vào ngày 12/1, theo định dạng mở rộng có sự góp mặt của nhiều đại diện đến từ NATO, và một lần nữa vào ngày 13/1 trong khuôn khổ của Tổ chức An ninh và Hợp tác châu Âu (OSCE).
Tương lai các cuộc đàm phán tới đây giữa Nga với Mỹ và NATO sẽ đi về đâu?
Nga tiết lộ lý do mà họ công khai đề xuất an ninh gửi Mỹ/NATO
